Zastanawiasz się, czy pieniądze na lokaty i konta bankowe są bezpieczne? W Polsce depozyty w bankach i SKOK-ach chroni ustawowa gwarancja BFG — standardowo do równowartości 100 tys. euro na osobę w danej instytucji, a wypłaty uruchamiane są w 7 dni roboczych. Poniżej zebrałam najważniejsze zasady i wyjątki.
-
Limit: do 100 000 euro na osobę w jednym banku/SKOK-u – suma wszystkich Twoich rachunków, wraz z należnymi odsetkami na dzień spełnienia warunku gwarancji. Kwotę przelicza się wg kursu NBP z tego dnia.
-
Termin wypłat: rozpoczęcie w ciągu 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji (np. zawieszenia działalności i wniosku o upadłość).
-
Wyższe gwarancje (200 000 euro): dla osób fizycznych w szczególnych przypadkach (np. sprzedaż mieszkania, spadek, odprawa, świadczenia z polis). Obowiązują przez 3 miesiące od wpływu środków i wymagają wniosku do BFG.
-
Rachunki wspólne: limit na osobę, nie na rachunek. Rachunki powiernicze: ochrona dla powierzających – proporcjonalnie do udziałów.
Czym jest gwarancja BFG?
Gwarancja BFG to ustawowy system ochrony depozytów, który zapewnia zwrot środków do równowartości 100 000 euro na jednego deponenta w danej instytucji (bank/SKOK) w razie jej upadłości lub przymusowej restrukturyzacji. Wypłaty startują w ciągu 7 dni roboczych, a w szczególnych sytuacjach życiowych ochrona może sięgać do 200 000 euro przez 3 miesiące (na wniosek).
Co obejmuje BFG i do jakiej kwoty?
BFG gwarantuje Twoje środki zgromadzone w bankach krajowych i SKOK-ach – na rachunkach bieżących, oszczędnościowych, lokatach, a także inne należności potwierdzone imiennymi dokumentami banku – łącznie do 100 000 euro na instytucję i deponenta. Podstawa wyliczenia to stan Twoich środków na początek dnia spełnienia warunku gwarancji (razem z odsetkami). Limit dotyczy sumy wszystkich rachunków w tej samej instytucji. Przeliczenia dokonuje się wg średniego kursu NBP z dnia warunku gwarancji.
👉Przykład: masz 60 000 zł na ROR, 200 000 zł na lokacie i 10 000 USD na koncie walutowym w tym samym banku. Wszystko jest sumowane i porównywane z limitem 100 000 euro (po przeliczeniu po kursie NBP z dnia warunku).
Kiedy i jak dostaniesz pieniądze z BFG?
Po decyzji nadzorczej (np. zawieszenie działalności banku i wniosek o upadłość) wypłaty rozpoczynają się w ciągu 7 dni roboczych. BFG wskazuje bank–agenta, w którym odbierzesz środki (lub przelejesz je dalej). Po zakończeniu etapu wypłat przez bank–agenta, pieniądze można nadal uzyskać bezpośrednio w BFG (przez określony w ustawie czas).
Uwaga – dłuższa procedura może dotyczyć m.in. IKE/IKZE/OIPE, wypłat ponad 100 000 euro (wyższe gwarancje) czy spraw spornych – wtedy BFG prosi o wniosek i dodatkowe dokumenty.
“Wyższe gwarancje” – nawet do 200 000 euro na 3 miesiące
Jeśli jesteś osobą fizyczną i w ciągu ostatnich 3 miesięcy na Twoje konto wpłynęły środki z określonych, wyjątkowych tytułów, BFG może wypłacić ponad standardowy limit – do 200 000 euro (konkretnie: do różnicy między 200 000 euro a sumą „pozostałych” środków objętych standardową ochroną). Potrzebny jest wniosek do BFG z dokumentami potwierdzającymi źródło środków. Najczęstsze tytuły:
-
sprzedaż nieruchomości mieszkalnej (dom, mieszkanie, spółdzielcze własnościowe),
-
podział majątku po ustaniu małżeńskiej wspólności,
-
spadek, zapis, zachowek,
-
wypłata z polisy na życie (śmierć/dożycie), NNW,
-
odprawy (np. emerytalna/rentowa), odszkodowania i zadośćuczynienia (także za przestępstwo).
Ważne: okno ochrony to 3 miesiące od wpływu tych środków; po tym czasie nadwyżka ponad 100 000 euro wraca do standardowych zasad.
Rachunki wspólne, firmowe i powiernicze – jak liczy się limit?
-
Rachunek wspólny (np. małżonków): limit 100 000 euro stosuje się oddzielnie dla każdej osoby (o ile umowa nie stanowi inaczej co do udziałów – wtedy domyślnie po równo).
-
JD(G) i konto prywatne w tym samym banku: to jeden deponent, więc jeden limit 100 000 euro na tę instytucję.
-
Rachunek powierniczy (np. mieszkaniowy): deponentem jest każdy powierzający – w granicach jego udziału w środkach. Reszta (nieprzypisana) należy do powiernika.
A co z bankami „z zagranicy” i fintechami?
-
Oddziały banków z siedzibą w innym państwie UE (instytucje kredytowe działające w Polsce): nie są objęte BFG. Chroni je system gwarancyjny kraju macierzystego (też 100 000 euro lub równowartość).
-
Instytucje pieniądza elektronicznego / wybrane fintechy: przechowywane tam środki nie są depozytami bankowymi i nie podlegają BFG (podlegają innym reżimom ochrony – „safeguarding”). Potwierdza to m.in. NBP (broszura o pieniądzu elektronicznym).
Czego BFG nie obejmuje?
Niektóre produkty sprzedawane w banku są wyłącznie pośredniczone i nie wchodzą do gwarancji BFG: m.in. jednostki funduszy inwestycyjnych, polisy ubezpieczeniowe czy obligacje (z wyjątkiem skarbowych – o nich niżej). W produktach łączonych (np. lokata + fundusze) chroniona jest tylko część lokacyjna.
Inwestycje ≠ depozyty: KDPW i obligacje skarbowe
-
System rekompensat KDPW (dla klientów domów maklerskich) – to inna ochrona niż BFG: 100% do 3 000 euro i 90% nadwyżki do 22 000 euro (maks. 20 100 euro na inwestora). Nie obejmuje strat inwestycyjnych.
-
Obligacje Skarbu Państwa – gwarancja Skarbu Państwa (emitent odpowiada całym majątkiem). To forma oszczędzania spoza BFG, ale z gwarancją państwową.
Jak sprawdzić, czy Twój bank/SKOK jest objęty BFG?
BFG prowadzi aktualną listę banków i SKOK-ów objętych gwarancjami. Zamiast przepisywać nazwy (lista się zmienia), zawsze odsyłam do źródła: strona BFG z listą podmiotów.
Co robić w praktyce? Checklista bezpieczeństwa
-
Dywersyfikuj – nie trzymaj >100 000 euro (po przeliczeniu) w jednym banku/SKOK-u; rozdziel środki między kilka instytucji.
-
Sprawdź jurysdykcję – jeśli to oddział banku z UE, zapoznaj się z zasadami jego systemu gwarancyjnego.
-
Pilnuj „okna 3 miesięcy” po wpływie dużych środków ze sprzedaży mieszkania, spadku itp. – w razie potrzeby złóż wniosek o wyższą gwarancję.
-
Wiesz, co kupujesz – fundusze, polisy inwestycyjne i obligacje korporacyjne nie są chronione przez BFG.
-
Miej plan awaryjny – miej drugi rachunek w innej instytucji, żeby łatwo przenieść bieżące płatności.
FAQ
Jaki jest limit gwarancji BFG i jak się go liczy?
100 000 euro na deponenta w danej instytucji; sumujesz wszystkie swoje rachunki (z odsetkami) i przeliczasz wg kursu NBP z dnia warunku gwarancji.
Kiedy dostanę pieniądze po upadłości banku/SKOK-u?
Wypłaty startują do 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji. Zwykle przez wyznaczony bank–agent.
Czy są sytuacje z wyższą ochroną niż 100 000 euro?
Tak. Dla osób fizycznych – do 200 000 euro przez 3 miesiące, m.in. po sprzedaży mieszkania, spadku, odprawie, świadczeniach z polis. Wymaga wniosku do BFG i dokumentów.
Mamy z partnerem konto wspólne – ile chroni BFG?
Po 100 000 euro na osobę (o ile umowa nie stanowi inaczej co do udziałów).
Kupuję mieszkanie przez rachunek powierniczy dewelopera – czy moje wpłaty są chronione?
Tak, jako powierzający – w części odpowiadającej Twojemu udziałowi wpłat na rachunku.
Mam konto w polskim oddziale banku z UE – czy chroni mnie BFG?
Nie. Chroni Cię system kraju macierzystego banku (poziom także 100 000 euro).
Czy jednostki funduszy/polisy inwestycyjne są objęte BFG?
Nie. To produkty inwestycyjne – poza systemem BFG.
Gdzie sprawdzić listę banków i SKOK-ów z BFG?
Na stronie BFG: Podmioty objęte gwarancjami (aktualizowane na bieżąco).
Podsumowanie
Tak – oszczędności na rachunkach i lokatach w bankach krajowych i SKOK-ach są w Polsce systemowo chronione do 100 000 euro na instytucję i osobę, a w wyjątkowych sytuacjach życiowych nawet do 200 000 euro przez 3 miesiące (na wniosek). Jeśli kiedykolwiek dojdzie do „czarnego scenariusza”, BFG uruchamia wypłaty w 7 dni roboczych. Pamiętaj tylko, że nie wszystkie produkty sprzedawane w banku są objęte tą ochroną – inwestycje mają inne mechanizmy bezpieczeństwa (KDPW/Sk. Państwa dla obligacji skarbowych). Dywersyfikacja i świadomość, co i gdzie trzymasz, to najprostsza polisa spokoju.
1 Komentarze