WKF, czyli Wskaźnik Kosztu Finansowania. Czy może zastąpić WIBOR®?

Zmienne oprocentowanie kredytów hipotecznych ustalane jest na podstawie trzy- lub sześciomiesięcznej stawki WIBOR®. Oba te wskaźniki od kilku miesięcy pną się w górę. Jeszcze pół roku temu WIBOR® 3M wynosił 0,71%, a WIBOR® 6M – 0,93%. Teraz (29 kwietnia 2022 r.) ich wysokość to odpowiednio 6,05% i 6,25%. W ślad za ich wzrostem podwyższyło się też zmienne oprocentowanie kredytów na cele mieszkaniowe.

Podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach premier Mateusz Morawiecki zaprezentował plan wsparcia kredytobiorców. Jednym z jego punktów ma być likwidacja stawki WIBOR®. Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii, dodał, że WIBOR® ma zostać zastąpiony „bardziej przejrzystą i sprawiedliwą stawką referencyjną”, i że ma to dać „realne obniżenie oprocentowania zbliżone do poziomu stawki referencyjnej POLONIA”.

Stawka referencyjna POLONIA jest ustalana przez Narodowy Bank Polski jako średnia (ważona wolumenem poszczególnych transakcji) oprocentowania niezabezpieczonych depozytów międzybankowych zawartych na termin O/N (over night, czyli depozytów jednodniowych) w danym dniu roboczym do godziny 16:30.

Narodowy Bank Polski dodaje też, że „uczestnicy Fixingu Stawki Referencyjnej POLONIA mają obowiązek przesłania do NBP do godziny 16:45 informacji na temat złożonych oraz przyjętych przez nie w danym dniu roboczym niezabezpieczonych depozytów międzybankowych o terminie O/N. Stawka Referencyjna POLONIA jest publikowana w serwisie informacyjnym NBP w tym samym dniu roboczym około godziny 17:00”.

Aktualna wysokość stawki referencyjnej POLONIA wynosi 4,25%.

Alternatywą dla stawki POLONIA może być Wskaźnik Kosztu Finansowania (WKF). Czym jest ten wskaźnik referencyjny? Sprawdziłem to!

Czym jest Wskaźnik Kosztu Finansowania? Jak się go oblicza?

Wskaźnik Kosztu Finansowania, jak podaje Instytut Rynku Finansowego, czyli podmiot będący administratorem tej stawki, reprezentuje koszt pozyskania finansowania i jest obliczany w każdym dniu, w którym pracują banki i działają polskie systemy rozliczeniowe. WKF jest obliczany na podstawie rzeczywistych transakcji, depozytów terminowych, zawieranych z klientami przez banki.

WKF jest obliczany dla czterech okresów: 1, 3, 6 i 12 miesięcy.

Jak często obliczany jest WKF? Notowania tego wskaźnika odbywają się każdego dnia roboczego. Wskaźnik Kosztu Finansowania jest obliczany na podstawie dziennych danych o depozytach terminowych składanych przez klientów w 27 bankach spółdzielczych, będących Bankami Panelistami WKF (więcej na ten temat przeczytasz w dalszej części tekstu). Dzienny wolumen transakcji, na podstawie których obliczany jest WKF wynosi ok. 20 mln zł.

To, jak w kwietniu zmieniały się wartości Wskaźnika Kosztu Finansowania, możesz sprawdzić na wykresie. Pod uwagę wzięliśmy wskaźnik trzy- i sześciomiesięczny, jako odpowiednik stawek WIBOR® 3M i 6M, stosowanych do obliczania zmiennego oprocentowania kredytów na cele mieszkaniowe.

Źródło: Instytut Rynku Finansowego

Gdzie WKF znajduje zastosowanie?

WKF jest wskaźnikiem zgodnym z rozporządzeniem BMR Parlamentu Europejskiego. Rozporządzenie to określa zasady działania i obowiązki administratorów wskaźników i podmiotów, które przekazują im dane niezbędne do wyliczenia wskaźników.

Instytut Rynku Finansowego uzyskał zgodę Komisji Nadzoru Finansowego na prowadzenie działalności jako administrator wskaźników referencyjnych stóp procentowych. Oznacza to, że Wskaźnik Kosztu Finansowania może być stosowany przez banki, fundusze inwestycyjne, firmy leasingowe i innych uczestników rynku finansowego.

WKF a WIBOR® – wysokość Wskaźnika Kosztu Finansowania do aktualnego WIBORu®

WKF może być wskaźnikiem alternatywnym dla stawki WIBOR®. W praktyce znaczy to, że na jego podstawie będzie mogło być obliczane oprocentowanie kredytu (np. hipotecznego) w sytuacji, kiedy nie będzie publikowany np. WIBOR®. Z takim rozwiązaniem miały do czynienia osoby spłacające kredyty hipoteczne we frankach szwajcarskich. W ich przypadku stawka LIBOR została zastąpiona przez nowy wskaźnik: SARON.

WKF a WIBOR® – czym różnią się te wskaźniki? Najważniejszą różnicą jest sposób, w jaki są one obliczane.

WIBOR® jest obliczany z wykorzystaniem kaskady danych. Wyjaśniam, na czym polega to rozwiązanie.

Najpierw banki uczestniczące w panelu WIBOR® (Bank Gospodarstwa Krajowego, BNP Paribas, Citi Handlowy, Bank Millennium, Bank Pekao, Santander Bank Polska, Deutsche Bank, ING Bank Śląski, mBank i PKO BP) sprawdzają oprocentowanie, po jakim dokonywały między sobą operacji depozytowych (w większości przypadków są to transakcje O/N) – to jest pierwszy element kaskady.

Jeżeli nie ma danych pochodzących z rynku międzybankowego, to wówczas można uwzględnić transakcje, jakie bank przeprowadził z innymi dużymi podmiotami finansowymi, które nie były traktowane jako uczestnicy panelu – to jest drugi element kaskady.

Jeżeli bank nie ma danych z pierwszego elementu kaskady, korzysta z tych, które znajdują się w elemencie drugim. Jeśli nie ma także danych z drugiego elementu, to wówczas może skorzystać z tzw. oceny eksperckiej. Bank przygotowuje odpowiedni algorytm statystyczny i ekonometryczny i na podstawie zbioru danych opisujących realia rynku finansowego przygotowuje szacunek ekspercki. Na jego podstawie otrzymuje liczbę, kwotowanie wiążące, która jest przekazywana do administratora WIBOR® (GPW Benchmark SA).

Z kolei WKF jest obliczany na podstawie rzeczywistych transakcji, jakie zawierają klienci banków spółdzielczych, zakładający w nich depozyty. Co więcej, WKF jest obliczany jako średnia arytmetyczna z dziesięciodniowego okna czasowego średnich dla z poszczególnych dni. Rozwiązanie takie jest przyjęte dlatego, żeby stopa procentowa była stabilna i nie była wrażliwa jednorazowe (jednodniowe) zdarzenia.

Czy WKF mógłby skutecznie zastąpić wskaźnik referencyjny WIBOR?

WKF zamiast WIBOR® - czy takie rozwiązanie jest możliwe? Według mnie WKF może być stawką alternatywną wobec stosowanego obecnie trzy- lub sześciomiesięcznego WIBORU®. Przede wszystkim dlatego, że jest pierwszym w Polsce wskaźnikiem zgodnym z rozporządzeniem BMR Parlamentu Europejskiego. Stawka referencyjna POLONIA musiałaby zostać dostosowana do wymagań tego rozporządzenia. Biorąc pod uwagę, że – jak powiedział premier – nowa stawka ma zastąpić WIBOR® już od 1 stycznia 2023 r., czasu na dokonanie zmian jest niewiele i może okazać się, że trzy kwartały, jakie pozostały do końca roku, mogą na to nie wystarczyć.

Warto też dodać, że WKF jest już z powodzeniem stosowana jako alternatywa dla WIBOR® przez banki spółdzielcze.

Czy wprowadzenie Wskaźnika Kosztu Finansowania jako stawki referencyjnej byłoby korzystne dla kredytobiorców?

W przypadku kredytów hipotecznych o zmiennej stopie procentowej wskaźnik referencyjny jest jednym ze składników oprocentowania. Biorąc pod uwagę to, że obecnie WIBOR® przewyższa stopę referencyjną NBP o 1,38% (stawka trzymiesięczna) i o 1,60% (stawka sześciomiesięczna), zastąpienie stawki WIBOR® przez Wskaźnik Kosztu Finansowania byłoby korzystne z punktu widzenia kredytobiorców.

Jaka jest różnica w wysokości WKF i WIBOR® oraz miesięcznych rat kredytu, wyliczonych na ich podstawie? Pokażę to na przykładzie stawek WIBOR® (3M i 6M) oraz WKF (3M i 6M).

Trzymiesięczny wskaźnik ustalany przez Instytut Rynku Finansowego jest ponad trzykrotnie niższy, a sześciomiesięczny – ponad dwukrotnie. Niższa będzie tak więc także miesięczna rata. Dla stawki trzymiesięcznej różnica w wysokości miesięcznej raty wyniosłaby prawie 633 zł na korzyść WKF, a dla sześciomiesięcznej – niemal 556 zł. Notowania WKF dokonywane są każdego dnia roboczego. Biorąc pod uwagę, że banki podwyższają oprocentowanie depozytów, należy liczyć się z tym, że zwiększać się też będzie wysokość tego wskaźnika. Na pewno jednak nie osiągnie jednak takiej wysokości jak WIBOR®.

WIBOR® jest liczony w sposób skomplikowany i trudno zrozumiały dla przeciętnego kredytobiorcy. Natomiast zasady, na jakich obliczany jest WKF są łatwiejsze do zrozumienia, i tym samym, ten wskaźnik jest bardziej przejrzysty.

Wprowadzenie WKF zamiast WIBOR wydaje się być rozwiązaniem całkiem dobrym. Jednak dzisiaj jest jeszcze za wcześnie na to, żeby mówić o tym, jaka stawka zastąpi od nowego roku WIBOR® przy kredycie hipotecznym.