Okres ochronny przed emeryturą – wszystko, co powinieneś wiedzieć

  • 13 Maj 2025 | 11:42
  • 6 min. czytania
  • Komentarze(0)
Okres ochronny przed emeryturą to prawo, które chroni pracowników w wieku przedemerytalnym przed zwolnieniem z pracy. Zgodnie z przepisami, osoby, które mają cztery lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, nie mogą zostać zwolnione bez ważnych powodów. Dowiedz się, jak długo trwa okres ochronny, kiedy nie obowiązuje oraz jak obliczyć ten czas, aby w pełni wykorzystać przywileje związane z ochroną przedemerytalną.
Okres ochronny przed emeryturą – wszystko, co powinieneś wiedzieć

Z tego artykułu dowiesz się:

Więcej

Okres ochronny przed emeryturą to ważne prawo, które zapewnia pracownikom w wieku przedemerytalnym dodatkową ochronę przed zwolnieniem. Oto kluczowe informacje o tej ochronie:

  • Ochrona przedemerytalna obejmuje osoby, które mają 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego (56 lat dla kobiet, 61 lat dla mężczyzn).

  • Pracodawca nie może zwolnić pracownika w tym okresie, chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności, takie jak likwidacja stanowiska pracy.

  • Ochrona przedemerytalna trwa przez cztery lata przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

  • Warto wiedzieć, że ochrona nie dotyczy sytuacji związanych z poważnym naruszeniem obowiązków przez pracownika.

Czym jest okres ochronny przed emeryturą?

Okres ochronny przed emeryturą to specjalne przepisy prawne, które chronią pracowników w wieku przedemerytalnym przed rozwiązaniem umowy o pracę bez ważnych powodów. W Polsce pracownicy, którzy osiągnęli wiek przedemerytalny (56 lat dla kobiet i 61 lat dla mężczyzn), mają prawo do ochrony przed zwolnieniem przez okres czterech lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Oznacza to, że pracodawca nie może zwolnić pracownika w tym czasie, chyba że istnieją szczególne okoliczności, takie jak likwidacja stanowiska pracy, reorganizacja firmy czy inne uzasadnione przyczyny.

Celem okresu ochronnego jest zapewnienie stabilności zawodowej osobom, które zbliżają się do wieku emerytalnego, co daje im większą pewność w planowaniu przyszłości zawodowej i emerytalnej. Dzięki tej ochronie osoby w wieku przedemerytalnym mają szansę na spokojne zakończenie kariery zawodowej i przejście na emeryturę bez obaw o utratę pracy w ostatnich latach aktywności zawodowej.

Sprawdź ranking kont osobistych i wybierz ofertę dla siebie! >>

Kiedy można zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym?

Pracownicy w wieku przedemerytalnym, którzy spełniają określone warunki, są objęci szczególną ochroną przed zwolnieniem. Zgodnie z polskim prawem, pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, który ukończył 56. rok życia (kobieta) lub 61. rok życia (mężczyzna), jeśli nie spełnia on warunków do uzyskania emerytury w danym momencie. Ochrona ta trwa przez okres czterech lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego, ale są pewne wyjątki. Pracodawca może zwolnić pracownika w wieku przedemerytalnym w przypadku likwidacji stanowiska pracy, zamknięcia firmy lub innych uzasadnionych przyczyn.

Ciekawostka prawna:

Ochrona przedemerytalna jest szczególnie ważna, ponieważ nie dotyczy tylko osób zatrudnionych na stałe, ale również tych, którzy są na umowie o pracę na czas określony, o ile nie ma postanowień umowy, które wyłączają tę ochronę. Ponadto pracodawca nie może wypowiedzieć umowy w okresie ochronnym bez zgody Państwowej Inspekcji Pracy, nawet jeśli zachodzą takie przyczyny jak reorganizacja firmy.

Specjalna emerytura już od 40. roku życia?
Zobacz więcej

Jak liczyć 4 lata ochrony przedemerytalnej?

Ochrona przedemerytalna trwa przez okres czterech lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Aby wyliczyć dokładny czas ochrony, należy zacząć od daty osiągnięcia wieku emerytalnego i odjąć cztery lata. Warto pamiętać, że „cztery lata” to pełne lata kalendarzowe, a nie okresy liczone w miesiącach czy dniach.

Przykład:
Pani Maria ma 58 lat i zbliża się do wieku emerytalnego, który wynosi 60 lat (dla kobiet). Ochrona przedemerytalna zaczyna się zatem w jej przypadku w wieku 56 lat i kończy się na osiągnięciu 60. roku życia. W jej przypadku okres ochronny wynosi 4 lata.

Kiedy ochrona przedemerytalna nie obowiązuje?

Ochrona przedemerytalna nie obowiązuje w kilku przypadkach, w tym:

  • W przypadku rozwiązania umowy na podstawie porozumienia stron – pracodawca i pracownik mogą zgodnie zadecydować o zakończeniu współpracy, nawet jeśli pracownik jest objęty ochroną przedemerytalną.

  • W przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych – jeżeli pracownik dopuścił się poważnego wykroczenia w pracy, pracodawca ma prawo rozwiązać umowę o pracę, nawet jeśli pracownik jest w wieku przedemerytalnym.

  • W przypadku likwidacji stanowiska pracy – jeżeli firma przeprowadza reorganizację, pracodawca może zwolnić pracownika, pod warunkiem że zmiana ta jest uzasadniona i dotyczy całego działu lub organizacji.

Przeczytaj także: Waloryzacja emerytur – co to oznacza dla emerytów i jakie zmiany czekają seniorów? >>

Czy można zlikwidować stanowisko pracy pracownika w okresie ochronnym?

Tak, pracodawca ma prawo zlikwidować stanowisko pracy pracownika, który jest objęty ochroną przedemerytalną, pod warunkiem że zwolnienie jest wynikiem likwidacji stanowiska lub reorganizacji firmy. Pracodawca musi jednak wykazać, że zmiany są konieczne i są zgodne z przepisami prawa. Warto zaznaczyć, że likwidacja stanowiska pracy nie może być wymówką do obejścia przepisów o ochronie przedemerytalnej, a decyzja o zwolnieniu musi być uzasadniona obiektywnymi przesłankami.

Kredyt dla emeryta – ile kredytu może wziąć emeryt lub rencista?
Zobacz więcej

Okres ochronny przed emeryturą po nowemu

Nowe przepisy dotyczące okresu ochronnego przed emeryturą weszły w życie w 2020 roku, kiedy to wprowadzono szereg zmian mających na celu uproszczenie i zaktualizowanie prawa pracy w kontekście osób w wieku przedemerytalnym. Zgodnie z nowymi regulacjami, okres ochronny przedemerytalny został wydłużony do czterech lat, co daje pracownikom większą stabilność zatrudnienia. Zmiany te miały na celu przede wszystkim poprawę sytuacji zawodowej osób starszych na rynku pracy, co jest istotne w kontekście starzejącego się społeczeństwa.

Dodatek do pensji przed emeryturą

Wiele osób w wieku przedemerytalnym nie wie, że mogą skorzystać z różnych przywilejów finansowych, takich jak dodatki do pensji przed emeryturą. Część pracodawców oferuje dodatkowe świadczenia dla pracowników, którzy zbliżają się do wieku emerytalnego. Może to obejmować bonusy, pomoc w finansowaniu kursów, programy zdrowotne, a także pomoc w przejściu na emeryturę. Tego rodzaju dodatki nie są jednak obowiązkowe i zależą od polityki firmy.

Masz 65 lat? Oto dodatki do emerytury, które Ci przysługują!
Zobacz więcej

Okres ochronny przed emeryturą – tabela

Warto zapoznać się z tabelą, która jasno wskazuje, kiedy pracownik uzyskuje ochronę przedemerytalną. Dla kobiet wynosi ona cztery lata przed osiągnięciem 60. roku życia, a dla mężczyzn – cztery lata przed osiągnięciem 65. roku życia. Okres ten jest szczególnie ważny dla pracodawców, którzy muszą przestrzegać przepisów, aby uniknąć nielegalnych zwolnień.

Płeć Wiek początkowy ochrony Wiek końcowy ochrony Okres ochronny
Kobieta 56 60 4 lata przed emeryturą
Mężczyzna 61 65 4 lata przed emeryturą

Przykład:

  • Pracownik (kobieta) urodzona w 1963 roku – okres ochronny rozpoczyna się w 2019 roku i kończy się w 2023 roku.

  • Pracownik (mężczyzna) urodzony w 1960 roku – okres ochronny rozpoczyna się w 2016 roku i kończy się w 2020 roku.

Przeczytaj także: Ile trzeba zarabiać żeby mieć 3000 emerytury? >>

Podsumowanie

Okres ochronny przed emeryturą stanowi istotny element ochrony pracowników, którzy zbliżają się do wieku emerytalnego. Dzięki tej ochronie osoby starsze mają większą stabilność zawodową i mogą skoncentrować się na planowaniu przejścia na emeryturę, nie martwiąc się o utratę pracy. Warto jednak pamiętać, że istnieją wyjątki, kiedy ochrona ta nie obowiązuje, a pracodawca ma prawo zwolnić pracownika. Kluczowe jest również zrozumienie, jak długo trwa ten okres oraz jakie są związane z nim przywileje, takie jak dodatki do pensji czy możliwości zmiany stanowiska pracy.


Źródła:

https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kodeks-pracy-16789274/art-39

Data publikacji:
13 Maj 2025

0 Komentarze

Wpisz komentarz (od 5 do 5000 znaków)

Dziękujemy!

Twój komentarz został dodany. Po akceptacji, zostanie wyświetlony na stronie.

Podobne artykuły