Co to jest dywidenda i kiedy jest wypłacana?

Dywidenda jest jednym z źródeł dochodu, które mogą być brane pod uwagę przez instytucje finansowe podczas analizy zdolności kredytowej klienta. Dla osoby otrzymującej dywidendę, może to zwiększyć jej szanse na uzyskanie pożyczki, takiej jak kredyt na mieszkanie.

Dlatego zrozumienie, czym jest dywidenda i jakie są zasady jej wypłaty, jest ważne dla osób planujących ubiegać się o finansowanie w banku, zwłaszcza jeśli są one beneficjentami regularnych wypłat dywidend.

Co to jest dywidenda? Definicja

Zacznijmy więc od wyjaśnienia, czym jest dywidenda. Definicja tego słowa ukryta jest w jego łacińskim odpowiedniku „dividendum”, które oznacza dosłownie „rzecz do podziału”. Dywidenda jest bowiem niczym innym jak częścią zysku wypracowanego w ciągu roku obrotowego, którym spółka postanawia się podzielić ze swoimi udziałowcami lub akcjonariuszami.

Co do zasady dywidenda jest wypłacana posiadaczom akcji w spółkach akcyjnych lub udziałów w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, a także wspólnikom spółek komandytowo-akcyjnych.

Jedną ze strategii inwestycyjnych jest kupowanie akcji tzw. spółek dywidendowych, czyli takich, które mają silną pozycję i regularnie co roku wypłacają swoim akcjonariuszom dywidendy. Taka forma inwestycji ma charakter długoterminowy i wiąże się z umiarkowanym ryzykiem. Listę spółek dywidendowych oraz ich notowania na giełdzie prezentuje specjalny indeks giełdowy – WIG-DIV.

Warto wiedzieć: Skąd się bierze cena/kurs akcji?

Jak obliczyć wysokość dywidendy?

Wysokość dywidendy wypłacanej akcjonariuszom lub udziałowcom określona jest w uchwale spółki dotyczącej przeznaczenia zysku na dywidendy. Co ważne, łączna kwota przeznaczona przez spółkę na ten cel nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, a także sumy niepodzielonych zysków z lat ubiegłych oraz kapitału zapasowego lub rezerwowego, jeśli został on utworzony z zysków spółki.

Zazwyczaj wysokość dywidendy określona jest jako kwota przypadająca na jedną akcję lub udział. Jak obliczyć dywidendę? Wystarczy pomnożyć jej stawkę przez liczbę posiadanych akcji. Na przykład inwestor posiadający 100 akcji spółki, która określiła wysokość dywidendy przypadającej na jedną akcję na kwotę 3 zł, otrzyma sumę 300 zł pomniejszoną o podatek.

Czy wiesz? Co to jest dom maklerski?

Dla inwestorów istotne jest również obliczanie stopy dywidendy, czyli ile procent zysku wygeneruje inwestycja w akcje spółki dywidendowej. Do tego przydaje się kalkulator oraz wzór na stopę dywidendy: (wysokość otrzymanej dywidendy/ kurs akcji) x 100%.

Przykładowo, jeśli kurs akcji spółki na dzień przypadającego prawa do dywidendy wynosił 120 zł, a wysokość dywidendy 3 zł, stopa dywidendy wynosi 2,5%. Nietrudno się domyślić, że największym powodzeniem na giełdzie cieszą się akcje spółek oferujących najwyższą stopę dywidendy.

Czy od dywidendy należy opłacić podatek?

Inwestując w akcje spółek dywidendowych, należy pamiętać, że otrzymane dywidendy będą opodatkowane. Jaki jest podatek od wypłaty dywidendy i kto go płaci? W tym przypadku mamy do czynienia z podatkiem od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatek Belki, który wynosi 19%.

Jest on naliczany i odprowadzany do urzędu skarbowego przez spółkę wypłacającą dywidendy, dlatego inwestorzy otrzymują swoje świadczenie pomniejszone o ten podatek.

A jak rozliczyć się z dywidendy? Tutaj mamy dobrą informację – inwestor, będący osobą fizyczną, który otrzymał dywidendę pomniejszoną o podatek, nie musi już nic robić. Nie jest więc konieczne wykazywanie dywidendy w zeznaniu rocznym.

Nieco bardziej skomplikowane rozliczenie dywidendy jest wówczas, gdy inwestujemy w spółki zagraniczne, ponieważ w takiej sytuacji podatek od dywidendy jest zwykle pobierany w kraju danej spółki. Ze względu na przepisy o unikaniu podwójnego opodatkowania polski inwestor musi się rozliczyć z polskim fiskusem jedynie w przypadku niedopłaty podatku do19%.

Przykładowo, jeśli w danym kraju podatek od dywidendy został pobrany w wysokości 15%, w Polsce należy dopłacić brakujące 4%. Należy to zrobić w rocznej deklaracji PIT 38 i uwzględnić w niej wartość dywidendy przeliczonej na złotówki według kursu z ostatniego dnia roboczego przed otrzymaniem wypłaty.

Podatek od dywidendy w 2022 roku jest dość wysoki, dlatego wiele osób zastanawia się, czy można go uniknąć. Warto więc wiedzieć, że polskie przepisy przewidują zwolnienia z tego podatku np. dla udziałowców zagranicznych spółki, którzy są osobami prawnymi.

Więcej przeczytasz tu: IKE i IKZE – wyższa emerytura i niższe podatki

Jak wypłacana jest dywidenda? Komu zostanie wypłacona?

Wypłata dywidendy akcjonariuszom lub udziałowcom następuje w dniu określonym w uchwale walnego zgromadzenia spółki lub ustalonym przez jej radę nadzorczą. Należy tutaj pamiętać, że dzień wypłaty dywidendy jest czym innym niż dzień ustalenia prawa do dywidendy. Ten drugi termin wypada zwykle wcześniej i odbywa się w nim ustalenie listy osób uprawnionych do otrzymania dywidendy.

Warto wiedzieć, że prawo do dywidendy mają wyłącznie osoby posiadające akcje lub udziały w dniu przyjętym jako dzień ustalenia prawa do dywidendy. Oznacza to, że aby otrzymać dywidendę, akcje spółki trzeba kupić najpóźniej na dzień przed powyższym terminem.

A jak wygląda wypłata dywidendy w praktyce? Najczęściej akcjonariusze otrzymują ją w formie środków pieniężnych. Czy wypłata dywidendy następuje gotówką, czy przelewem, zależy to od spółki. Zazwyczaj dostępne są obie formy otrzymania środków, a więc przelewem na wskazany rachunek lub gotówką wypłacaną w kasie spółki.

W niektórych przypadkach dywidenda wypłacana jest w innej postaci np. w formie dodatkowych akcji lub udziałów spółki albo poprzez podwyższenie ich wartości nominalnej.

Jak długo trzeba trzymać akcję, żeby dostać dywidendę?

Jeśli chcesz skorzystać z dywidendy, musisz posiadać akcje aż do zamknięcia sesji giełdowej, która ma miejsce 2 dni przed oficjalnym dniem dywidendy (nie uwzględniamy tu operacji pakietowych czy innych wyjątków). Dla przykładu, jeśli termin dywidendy przypada na piątek, akcje muszą pozostać w Twoim posiadaniu do zakończenia sesji w środę.

Możesz je zbyć dopiero w czwartek. Właśnie w czwartek akcje tracą prawo do dywidendy. Giełda dostosowuje wtedy kurs akcji, obniżając go o wartość dywidendy, co oznacza, że są one notowane już bez dywidendy.

Wypłata dywidendy w spółce z o.o.

Na dość podobnych zasadach następuje wypłata dywidendy w spółce z o.o. wspólnikom spółki. Najpierw udziałowcy muszą podjąć uchwałę o podziale zysku na Zgromadzeniu Wspólników. Co ważne, na dywidendy mogą przeznaczyć tylko część zysku, a część przeznaczyć np. na zasilenie kapitału zapasowego.

W uchwale powinna znaleźć się także informacja, w jakiej wysokości każdy wspólnik otrzyma dywidendę (zazwyczaj decyduje o tym ilość posiadanych udziałów) oraz kiedy nastąpi jej wypłata. Jeśli w uchwale nie ma określonej daty wypłaty dywidendy, zgodnie z art. 194 § 4 Kodeksu spółek handlowych wypłacenie środków powinno nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy (jest nim najczęściej dzień uchwały o podziale zysku).

Podatek od dywidendy w spółce z o.o. jest odprowadzany przez spółkę, a więc wspólnicy otrzymują wypłaty netto, pomniejszone o podatek.

Myślisz o rozpoczęciu przygody na giełdzie? Kiedy kupować, a kiedy sprzedawać akcje? Spekulacje giełdowe w obliczu inflacji

A jak wygląda księgowanie wypłaty dywidendy w spółce z o.o.? Jeśli wspólnicy są osobami fizycznymi, operację wypłacenia dywidendy należy zaksięgować na następujących kontach rachunkowych:

• Wynik finansowy (należy tu ująć zysk spółki),
• Rozliczenie wyniku finansowego (dokonuje się tu przeksięgowania zysku),
• Pozostałe rozrachunki publicznoprawne (na tym koncie należy zaksięgować podatek od dywidendy)
• Konto rozrachunków z danym wspólnikiem (po stronie Ma księguje się część zysku przeznaczoną na wypłatę dywidendy dla wspólnika, a po stronie Wn kwotę netto do wypłaty oraz podatek).

Jak często następuje wypłata dywidendy?

Zazwyczaj dywidenda wypłacana jest raz do roku po zakończeniu roku finansowego, ale mogą być też sytuacje, kiedy dywidendy wypłacane są częściej. Wszystko zależy od decyzji akcjonariuszy podjętej podczas walnego zgromadzenia. Istnieje również możliwość wypłacenia zaliczki na dywidendę.

W tym roku bank PKO BP nie wypłaci dywidendy, ponieważ instytucja uzyskała negatywną opinię UKNF odnośnie do możliwości wypłaty przez PKO BP części zysku z rezerwowego kapitału. Bank PKO BP poinformował wcześniej, że zgodnie z rekomendacją KNF spełnia wymogi do wypłaty dywidendy z zysku za 2022 rok, która mogłaby wynieść do 50% tego zysku.

Jednakże KNF doradziła bankowi, aby nie wypłacał dywidendy za ten rok, dopóki nie zostanie wydane orzeczenie przez TSUE w sprawie oznaczonej numerem C-520/21. Po wydaniu tego orzeczenia bank powinien skonsultować się z KNF zanim zdecyduje o ewentualnej wypłacie dywidendy. Niemniej jednak, bank PKO BP wypłaca dywidendę raz w roku.

• Bank Pekao wypłacił dywidendę 18 lipca 2023 a wysokość dywidendy na akcję wyniosła 5,42 zł.
• Inne banki wypłacające dywidendy w roku 2023 to:
• Bank Handlowy SA – 15 maja 2023 roku – wysokość dywidendy na akcję – 9 zł za akcję.
• Santander SA – 2 maja 2023 roku – wysokość dywidendy na akcję – 0,28 zł za akcję.

PKN Orlen był jednym z liderów wśród najbardziej hojnych firm z indeksu WIG20 w tym sezonie. Akcjonariusze tej spółki z Płocka zdecydowali o wypłacie dywidendy z zysku za 2022 rok, która wynosi 5,50 zł na jedną akcję. Jest to rekordowa suma przeznaczona dla akcjonariuszy, osiągająca ok. 6,4 mld zł, co daje stopę dywidendy na poziomie około 8,5%. W ciągu poprzednich dwóch lat spółka wypłacała dywidendę w wysokości 3,50 zł na akcję, natomiast w 2020 roku było to tylko 1 zł.

Warto dodać, że PKN Orlen zyskał na wartości w ostatnim roku, korzystając z sytuacji na rynku surowców oraz przejmując firmy Lotos i PGNiG. Jeśli chodzi o termin dywidendy, został on ustalony na 10 sierpnia, co oznacza, że ostatni dzień, w którym można nabyć akcje z prawem do dywidendy, przypada na 8 sierpnia.

PZU w tym roku przedstawia bardziej korzystną ofertę dla akcjonariuszy niż rok wcześniej. Firma planuje wypłacić im kwotę przekraczającą 2,07 mld zł, co jest większą sumą niż całkowity zysk netto ubezpieczyciela za poprzedni rok, który wyniósł około 1,64 mld zł. Wypłata będzie finansowana nie tylko z zysków, ale także ze środków z kapitału zapasowego, które pochodzą z nierozdzielonej części zysku z 2021 roku.

Dla posiadaczy akcji oznacza to dywidendę w wysokości 2,40 zł na akcję, co przekłada się na stopę dywidendy blisko 6%. PZU ustaliło dzień dywidendy na 7 września, a sama wypłata nastąpi 28 września. Wypłata dywidendy w tym roku będzie wyższa w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy to wynosiła 1,94 zł na akcję, a łączny koszt wyniósł prawie 1,7 mld zł. W 2021 roku dywidenda była jeszcze wyższa i wynosiła 3,5 zł na akcję, co było rekordową wypłatą w historii PZU.

IIe maksymalnie można wypłacić dywidendy? Wg. art. 348 kodeksu spółek handlowych:

 § 1. Kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.

Czym jest ukryta dywidenda?

Ukryta dywidenda odnosi się do pewnych wydatków, które nie mogą być pełni uwzględnione jako koszty uzyskania przychodów. Są to wydatki, które mogą być traktowane jako nieformalne wypłaty dywidendy, choć nie są jawnie określone jako takie.

Regulacja dotycząca ukrytej dywidendy będzie miała zastosowanie nie tylko do wypłat dokonywanych na korzyść wspólników spółki czy podmiotów z nimi powiązanych, ale także do podmiotów, które są powiązane bezpośrednio z samą spółką będącą podatnikiem. Oznacza to rozszerzenie zakresu kontroli nad pewnymi transakcjami, które mogą być uznane za niestandardowe wypłaty, ukrywające faktyczne dywidendy.

Ukryta dywidenda odnosi się do pewnych wydatków, które mogą być interpretowane jako niestandardowe formy wypłat dla wspólników lub podmiotów powiązanych, zamiast typowej dywidendy. Są to:

• Koszty, które są związane z osiągnięciem zysku przez podatnika – zarówno pod względem ich wartości, jak i momentu ich poniesienia.
• Wydatki, które racjonalnie działająca firma nie zdecydowałaby się ponieść, lub które byłyby niższe, gdyby świadczenie było dostarczane przez podmiot niezwiązany z podatnikiem. W tym kontekście do ustalania kosztów stosuje się zasady cen transferowych.
• Opłaty za korzystanie z aktywów, które były wcześniej własnością (lub współwłasnością) wspólnika lub podmiotu z nim powiązanego, zanim podatnik został ustanowiony.