Śmierć bliskiej osoby wiąże się z wieloma formalnościami, również tymi dotyczącymi świadczeń emerytalnych. W zależności od daty śmierci i terminu wypłaty, emerytura po śmierci może się należeć – lub trzeba ją będzie zwrócić, zwłaszcza jeśli została przelana na konto osobiste zmarłego już po jego śmierci. Dobrze wiedzieć, kiedy przysługuje ostatnie świadczenie, co z dodatkowymi emeryturami (13., 14.) i jakie inne formy wsparcia można uzyskać z ZUS.
-
Ostatnia emerytura może być wypłacona rodzinie, jeśli zgon nastąpił po terminie płatności.
- 13 i 14. emerytura nie są wypłacane pośmiertnie, chyba że zgon nastąpił po dacie nabycia prawa.
-
Wypłata po śmierci może podlegać zwrotowi, jeśli była nienależna.
-
Wniosek o niezrealizowane świadczenie składa się w ZUS – masz na to 12 miesięcy.
-
Można ubiegać się również o zasiłek pogrzebowy i rentę rodzinną – pod pewnymi warunkami.
Czy emerytura należy się za cały miesiąc, jeśli senior zmarł w trakcie?
To jedno z najczęstszych pytań, a odpowiedź zależy od dokładnej daty śmierci i formy wypłaty świadczenia. Zgodnie z przepisami, emerytura przysługuje za cały miesiąc tylko wtedy, gdy senior żył choć jeden dzień w miesiącu, a świadczenie nie zostało jeszcze wypłacone.
📌 Przykład: Jeśli emeryt zmarł 2 maja, a emerytura wypłacana była 5 dnia każdego miesiąca – rodzina może złożyć wniosek o wypłatę ostatniego świadczenia.
Ale: jeżeli emerytura została już przelana po śmierci, np. 5 maja, a senior zmarł 30 kwietnia, to ZUS może zażądać zwrotu tej kwoty.
Kiedy należy się ostatnia emerytura po śmierci?
Ostatnia emerytura należy się, jeśli zgon nastąpił po terminie wypłaty, a świadczenie jeszcze nie zostało wypłacone. W takim przypadku najbliżsi mogą zgłosić się do ZUS i złożyć wniosek o tzw. wypłatę niezrealizowanego świadczenia. Uprawnione osoby to:
-
współmałżonek,
-
dzieci (również przysposobione),
-
inni spadkobiercy, jeśli nie ma bezpośrednich członków rodziny.
Zgłoszenia należy dokonać w ciągu 12 miesięcy od śmierci emeryta – później roszczenie wygasa.
Jak wygląda zwrot emerytury po śmierci?
Jeśli ZUS wypłacił emeryturę po śmierci emeryta, a nie był do tego uprawniony (bo np. data śmierci była wcześniejsza niż data wypłaty), to środki te trzeba zwrócić. Banki są zobowiązane do zwrotu automatycznego, jeśli wypłata była przekazana przelewem. Jeśli emerytura została wypłacona gotówką (np. przekazem pocztowym), ZUS wezwie rodzinę do zwrotu środków – można wówczas złożyć wniosek o umorzenie lub rozłożenie na raty.
Ciekawostka:
W orzecznictwie sądowym uznaje się, że jeśli wypłata została pobrana już po zgonie i nie została wykorzystana przez emeryta, to jest to nienależne świadczenie i podlega zwrotowi – niezależnie od dobrej wiary rodziny.
Co z 13. i 14. emeryturą po śmierci?
Zarówno 13. emerytura (tzw. trzynastka), jak i 14. emerytura, należą się tylko osobom żyjącym w dniu ustalonego terminu nabycia prawa do świadczenia. To oznacza, że:
-
jeśli senior zmarł przed wypłatą trzynastki/czternastki, świadczenie nie zostanie wypłacone,
-
jeśli zgon nastąpił po dacie nabycia prawa, ale przed wypłatą, możliwa jest wypłata niezrealizowanego świadczenia – o ile zostanie złożony odpowiedni wniosek.
Daty te są określane corocznie przez rząd – warto śledzić oficjalne komunikaty ZUS i Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej.
Jak długo wypłacana jest emerytura po śmierci?
Formalnie – do miesiąca, w którym nastąpił zgon. Ale to, czy świadczenie trzeba zwrócić lub można je odebrać, zależy od tego:
-
czy zgon nastąpił przed czy po wypłacie,
-
czy rodzina złożyła wniosek o wypłatę niezrealizowanego świadczenia,
-
czy emerytura została już fizycznie wypłacona i pobrana.
Świadczenie wspierające po śmierci bliskiej osoby – czy coś przysługuje?
Oprócz emerytury po zmarłym, w określonych przypadkach można starać się o:
-
zasiłek pogrzebowy – 4 000 zł wypłacane osobie, która pokryła koszty pogrzebu (niekoniecznie musi to być członek rodziny),
-
rentę rodzinną – dla małżonka, dzieci, wnuków lub rodziców zmarłego, pod warunkiem spełnienia określonych warunków,
-
świadczenie wspierające – nie mylić z rentą! To nowy instrument dla osób z niepełnosprawnością, ale nie dotyczy automatycznie zgonu bliskiego – należy sprawdzić, czy spełniasz kryteria.
Emerytura po śmierci byłego męża – czy przysługuje?
Była żona lub były mąż mogą otrzymać rentę rodzinną, ale tylko jeśli spełniają konkretne warunki:
-
małżeństwo trwało co najmniej 10 lat,
-
nie zawarli ponownego związku,
-
sąd przyznał im alimenty lub istniał obowiązek alimentacyjny.
Każdy przypadek jest indywidualny – warto skonsultować się z prawnikiem lub doradcą ZUS.
Podsumowanie
Emerytura po śmierci bliskiej osoby nie zawsze przepada – wiele zależy od daty zgonu i momentu wypłaty świadczenia. W niektórych przypadkach ostatnia emerytura może zostać wypłacona członkom rodziny, ale jeśli została przelana po śmierci seniora, ZUS może zażądać jej zwrotu. Dodatkowe świadczenia, takie jak 13. czy 14. emerytura, również mają określone zasady – nie są wypłacane pośmiertnie, jeśli zgon nastąpił przed ustaloną datą prawa do świadczenia. Warto znać procedury i terminy, aby uniknąć nieporozumień i wykorzystać przysługujące wsparcie.
Dodatkowe źródła:
https://samorzad.gov.pl/web/powiat-hajnowski/emerytura-renta-po-smierci-kiedy-mozna-ja-zatrzymac
0 Komentarze