Śmierć bliskiej osoby to smutne wydarzenie, które wiąże się też z poważnym wyzwaniem, jakim jest organizacja pochówku. Koszty usług pogrzebowych są dość wysokie, dlatego wiele rodzin osób zmarłych na ich pokrycie sięga nawet po kredyt gotówkowy. Warto więc wiedzieć, że część lub nawet całość wydatków może pokryć zasiłek pogrzebowy z ZUS, lub KRUS.
Według Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zasiłek pogrzebowy ma wzrosnąć w bieżącym roku z 4 000 zł do 7 000 zł. Projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS został już przekazany do procedowania. Jednakże, nie jest jeszcze znane, od którego momentu będzie obowiązywać wspomniane zwiększenie.
Czym jest zasiłek pogrzebowy i ile wynosi?
Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem wypłacanym przez ZUS lub KRUS przeznaczonym na pokrycie kosztów pogrzebu osoby zmarłej. Z oczywistych względów jest on zatem wypłacany osobom żyjącym, które te koszty faktycznie poniosły. Najczęściej jest to najbliższa rodzina zmarłego, jednak o zasiłek mogą ubiegać się również także inne podmioty, które zajęły się pochówkiem np. Dom Pomocy Społecznej, pracodawca, nawet zmarłemu obca osoba.
Przejdźmy do najważniejszej kwestii, czyli ile wynosi zasiłek pogrzebowy w 2024 r. Od wielu lat jego wysokość jest stała i wynosi:
- 4000 zł – kwota ta przysługuje członkom najbliższej rodziny zmarłego bez względu na wysokość faktycznie poniesionych kosztów pogrzebu (do kręgu takich osób zaliczamy: małżonka, dzieci, wnuków, rodziców, dziadków, rodzeństwo, macochę i ojczyma);
- równowartość poniesionych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł – dotyczy to osób spoza kręgu rodziny zmarłego, które sfinansowały jego pochówek.
Powyższe stawki są takie same dla zasiłków wypłacanych z ZUS i KRUS. W przypadku gdy na pogrzeb składa się kilka osób, każda z nich może ubiegać się o świadczenie w wysokości proporcjonalnej do poniesionych wydatków.
Czy zasiłek pogrzebowy wystarczy na pochówek?
Pod koniec 2023 roku zebraliśmy dane z ponad 50 zakładów pogrzebowych zlokalizowanych w 10 wybranych miastach. W naszych analizach uwzględniliśmy koszt podstawowej usługi świadczonej przez zakłady pogrzebowe, zakup najtańszej trumny sosnowej oraz nabycie prostego nagrobka granitowego dla jednej osoby. Całkowity koszt w poszczególnych miastach przedstawiał się następująco:
- Szczecin – 9 900 zł
- Gdańsk – 9 400 zł
- Wrocław – 10 350 zł
- Poznań – 8 300 zł
- Olsztyn – 9 800 zł
- Katowice – 9880 zł
- Łódź – 10 190 zł
- Warszawa – 10 400 zł
- Kraków – 10 360 zł
- Rzeszów – 9 450 zł.
Biorąc pod uwagę powyższe obliczenia, nawet wzrost zasiłku pogrzebowego najczęściej nie pokryje całkowicie poniesionych kosztów związanych z pochówkiem.
Takie ekstra wydatki można pokryć z własnej kieszeni lub z konta bankowego należącego do osoby zmarłej – zarówno z rachunku osobistego, jak i konta oszczędnościowego.
Jak się ma zasiłek pogrzebowy do zwrotu kosztów pogrzebu przez bank?
Zgodnie z art. 55 Prawa bankowego osoba, która pokryła koszty pochówku właściciela rachunku, ma prawo zwrócić się do banku z wnioskiem o zwrot poniesionych wydatków. Musi w tym celu przedstawić akt zgonu zmarłego oraz rachunki potwierdzające poniesione koszty pogrzebu. Co ważne, o taki zwrot pieniędzy może ubiegać się nie tylko członek rodziny nieżyjącej osoby, ale także obca osoba, która zajęła się jej pochówkiem. W tym przypadku bowiem zastosowana jest nieco inna procedura niż w przypadku standardowego dziedziczenia środków z rachunku zmarłego.
Warto jednak pamiętać, że jeśli zostanie wypłacony zasiłek pogrzebowy, zwrot kosztów pogrzebu przez bank będzie pomniejszony o kwotę świadczenia. Jest to zatem opcja odzyskania pieniędzy za poniesione wydatki przekraczające 4000 zł. Jeżeli jednak zasiłek pokryje wszystkie rzeczywiste koszty organizacji pochówku, bank odmówi wypłaty jakichkolwiek pieniędzy.
Komu przysługuje (a komu nie przysługuje) zasiłek pogrzebowy?
Częściowo wyjaśniliśmy już, kto dostaje zasiłek pogrzebowy. Może się o niego ubiegać każda osoba, która sfinansuje pochówek zmarłego, a więc np.:
- członkowie najbliższej rodziny – małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, rodzeństwo itp.,
- dalsi krewni i znajomi,
- obce osoby i instytucje, które pokryją koszty pogrzebu np. pracodawca, dom opieki społecznej, inna placówka opiekuńcza, kościół, gmina itp.
Trzeba jednak pamiętać, że zasiłek pogrzebowy przysługuje z ubezpieczenia, czyli będzie on wypłacony przez ZUS lub KRUS, jeżeli dodatkowo zostanie spełniony jeden z poniższych warunków:
- jeśli zmarły był objęty ubezpieczeniem ZUS lub KRUS,
- jeśli zmarły pobierał emeryturę, rentę, zasiłek lub świadczenie przedemerytalne, emeryturę pomostową itp.,
- jeśli zmarły w dniu śmierci spełniał warunki, żeby mieć przyznaną emeryturę albo rentę,
- jeśli zmarły nie był objęty ubezpieczeniem, ale po jego ustaniu pobierał zasiłek chorobowy albo świadczenie rehabilitacyjne,
- jeśli koszty pogrzebu pokrywa członek najbliższej rodziny, który jest objęty ubezpieczeniem rentowym w ZUS lub KRUS, bądź pobiera emeryturę albo rentę.
Zasady wypłaty świadczenia są zatem dość jasne, szczególnie jeśli chodzi o organizację pochówku przez najbliższą rodzinę zmarłego. W tym przypadku bowiem można łatwo sprecyzować, komu przysługuje zasiłek pogrzebowy – pieniądze otrzyma bliski krewny, jeśli sam był objęty ubezpieczeniem lub jeżeli zmarły był ubezpieczony.
Zatem komu nie przysługuje zasiłek pogrzebowy? Istnieje kilka sytuacji, w których rzeczywiście może być problem z uzyskaniem świadczenia.
Pozostając w wątku: Komu należy się spadek? Ile trzeba za to zapłacić podatku?
Zasiłek pogrzebowy dla nieubezpieczonego członka rodziny
Jeżeli o zasiłek pogrzebowy ubiega się osoba nieubezpieczona będąca bliskim krewnym zmarłego, istnieje możliwość otrzymania pieniędzy tylko wtedy, jeśli zmarły był objęty ubezpieczeniem, otrzymywał rentę lub emeryturę, bądź przynajmniej spełniał warunki do przyznania takiego świadczenia.
W przypadku, gdy zarówno zmarły, jak i jego rodzina nie byli ubezpieczeni, zasiłek pogrzebowy nie zostanie wypłacony. W takiej okoliczności można starać się np. o wsparcie z MOPS-u, który może wypłacić środki potrzebne na organizację ceremonii pogrzebowej, ale tylko pod warunkiem, że rodzina udowodni swoją trudną sytuację finansową.
Zasiłek pogrzebowy dla bezrobotnego
Podobnie wygląda kwestia zasiłku pogrzebowego dla bezrobotnego, który jest objęty jedynie ubezpieczeniem zdrowotnym, nieuprawniającym do wypłaty świadczenia. W tym przypadku na zasiłek wciąż może jednak liczyć jego najbliższa rodzina – wystarczy, że wniosek o świadczenie złoży jej członek objęty wymaganym ubezpieczeniem.
Jeśli zmarła osoba bezrobotna nie miała żadnych bliskich krewnych, jego pochówkiem musi zająć się gmina, a dokładnie miejscowy ośrodek pomocy społecznej.
Wniosek o zasiłek pogrzebowy – jak i gdzie go złożyć?
Przejdźmy do kwestii technicznych, czyli jak uzyskać zasiłek pogrzebowy. Jest on wypłacany wyłącznie na podstawie wniosku, który należy złożyć w ZUS lub KRUS.
Do złożenia wniosku niezbędne są następujące dokumenty:
- wypełniony formularz wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego Z-12,
- dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość wnioskodawcy,
- skrócony odpis aktu zgonu osoby,
- rachunki dokumentujące wydatki na pochówek,
- odpis aktu stanu cywilnego potwierdzającego pokrewieństwo wnioskodawcy ze zmarłym,
- dokument poświadczający ubezpieczenie wnioskodawcy lub zmarłego, np. odcinek emerytury lub zaświadczenie pracodawcy o odprowadzaniu składek.
Wniosek o zasiłek pogrzebowy należy złożyć w oddziale ZUS lub KRUS właściwym miejscowo dla zmarłego, lub wnioskodawcy (w zależności z czyjego ubezpieczenia ma być wypłacone świadczenie). Wniosek o zasiłek pogrzebowy można także złożyć przez internet, za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych ZUS, na której najpierw należy założyć swój profil.
Na dopełnienie formalności jest aż 12 miesięcy od daty śmierci zmarłego lub dnia jego pogrzebu, jeśli odbył się on ze znacznym opóźnieniem ze względu na, przykładowo, problem z identyfikacją zwłok.
Ile się czeka na zasiłek z ZUS? Zazwyczaj środki wypłacane są w ciągu kilku dni, jednak urząd ma na to czas do 30 dni kalendarzowych od dnia otrzymania od wnioskodawcy wszystkich dokumentów.
A czy wiesz, jak wygląda spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy?
Warto wiedzieć, że dzisiaj wiele zakładów pogrzebowych pomaga w dopełnieniu formalności związanych z uzyskaniem zasiłku. Co więcej, w takim przypadku można liczyć na bezgotówkowe rozliczenie kosztów pogrzebu. Wygląda to tak, że zakład pogrzebowy organizuje pochówek na kredyt, a potem sam przedstawia w ZUS faktury za wykonaną usługę i otrzymuje na tej podstawie środki bezpośrednio na swoje konto bankowe.
Zasiłek pogrzebowy w 2024 roku – podsumowanie
Koszty zorganizowania ceremonii pogrzebowej są dość wysokie, dlatego warto skorzystać z możliwości ich odzyskania, ubiegając się o zasiłek pogrzebowy. W 2022 roku dla najbliższych członków rodziny zmarłego wynosi on 4000 zł bez względu na poniesione wydatki. Na podstawowe potrzeby związane z organizacją pochówku są one zazwyczaj wystarczające. Warto jednak pamiętać, że zasiłek pogrzebowy z ZUS lub KRUS wypłacany jest wyłącznie na podstawie złożonego wniosku i po spełnieniu określonych warunków.
Na koniec przeczytaj też: Spadek z długami – przyjąć czy odrzucić?
0 Komentarze