Co to jest rozporządzenie BMR?
Rozporządzenie BMR to przepisy Unii Europejskiej, które zaczęły obowiązywać od 1 stycznia 2018 roku. Ich celem było uporządkowanie zasad ustalania tzw. wskaźników referencyjnych – czyli wartości, które stanowią podstawę wyliczania oprocentowania kredytów, lokat czy obligacji.
Najważniejsze założenia:
-
wprowadzenie wymogów dla administratorów wskaźników (instytucji, które je wyliczają),
-
kontrola źródeł danych wykorzystywanych do kalkulacji np. przy kredytach hipotecznych,
-
ochrona konsumentów przed manipulacjami i nieprawidłowościami.
👉 Rozporządzenie BMR (2016/1011) jest bezpośrednio stosowane we wszystkich krajach UE, co oznacza, że banki w Polsce muszą się do niego dostosować.
Co to jest BMR w banku?
W praktyce bankowej BMR to po prostu skrót od Benchmark Regulation. Oznacza, że np. kredyty hipoteczne oparte na wskaźniku WIBOR podlegają zasadom tego rozporządzenia.
Dla klientów banków ma to kilka konsekwencji:
-
zmieniają się zapisy w umowach kredytowych,
-
pojawiają się aneks BMR lub dodatkowe informacje od banku,
-
w razie problemów z dostępnością wskaźnika (np. WIBOR) bank musi mieć plan awaryjny – czyli wskazać, jaki inny wskaźnik zostanie zastosowany.
Co to jest unijne rozporządzenie BMR i na czym polega reforma BMR UE?
Unijne rozporządzenie BMR powstało po kryzysie finansowym i aferach związanych z manipulacją stopami procentowymi (m.in. LIBOR). Reforma BMR miała na celu:
-
zwiększenie wiarygodności wskaźników używanych w finansach,
-
wprowadzenie nadzoru europejskiego nad administratorami,
-
obowiązek raportowania i stosowania przejrzystych metodologii,
-
ochronę konsumentów przed ryzykiem prawnym i finansowym.
Dzięki temu banki muszą działać według jednolitych zasad, a klienci mają większą pewność, że stosowane wskaźniki – np. WIBOR czy jego następca WIRON – są rzetelne.
Rozporządzenie BMR a WIBOR – co się zmienia?
WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) jest najczęściej używanym wskaźnikiem w polskich kredytach hipotecznych. Zgodnie z BMR:
-
jego administratorem został GPW Benchmark, wpisany do unijnego rejestru,
-
banki muszą w umowach informować klientów, że oprocentowanie kredytu opiera się na wskaźniku zgodnym z BMR,
-
jeśli WIBOR przestałby być publikowany, muszą wskazać tzw. indeks alternatywny (np. WIRON).
Czy należy podpisywać aneks BMR?
Tak – w wielu bankach klienci otrzymali do podpisu aneks BMR. Nie zmienia on oprocentowania ani marży banku, ale wprowadza formalny zapis o tym, że stosowany wskaźnik (np. WIBOR) jest zgodny z unijnym rozporządzeniem.
W aneksie często znajduje się także tzw. klauzula awaryjna – czyli informacja, jaki wskaźnik zastąpi WIBOR w razie jego likwidacji.
Rozporządzenie BMR – od kiedy obowiązuje?
-
2016 r. – przyjęcie rozporządzenia BMR (UE 2016/1011),
-
1 stycznia 2018 r. – wejście w życie większości przepisów,
-
2020–2022 r. – obowiązkowe wpisy administratorów do unijnego rejestru,
-
2023–2025 r. – proces reformy wskaźników w Polsce (stopniowe odchodzenie od WIBOR na rzecz WIRON).
Rozporządzenie BMR a odpowiedzialność banków
Warto podkreślić, że rozporządzenie BMR nakłada konkretne obowiązki nie tylko na administratorów wskaźników, ale też na banki i instytucje finansowe. Każdy bank, który stosuje WIBOR, WIRON lub inny wskaźnik w umowach kredytowych, musi upewnić się, że:
-
korzysta wyłącznie z indeksów wpisanych do unijnego rejestru zgodnego z BMR,
-
jasno informuje klientów o ryzykach związanych ze zmianą lub wycofaniem wskaźnika,
-
ma przygotowany i wdrożony plan awaryjny (fallback plan), czyli wskazanie, jaki wskaźnik zostanie użyty w razie zaprzestania publikacji dotychczasowego.
Dzięki temu konsumenci mają gwarancję, że ich umowy kredytowe pozostaną ważne i zgodne z prawem nawet w przypadku dużych zmian na rynku finansowym.
Podsumowanie
Rozporządzenie BMR to jeden z najważniejszych aktów prawnych w sektorze finansowym ostatnich lat. Choć brzmi technicznie, dla kredytobiorców oznacza przede wszystkim większe bezpieczeństwo i jasność zasad. Jeśli Twój bank poprosi Cię o podpisanie aneksu BMR, nie ma powodu do obaw – to element dostosowania umowy do przepisów unijnych i gwarancja, że Twój kredyt oparty jest na wskaźniku zgodnym z europejskimi regulacjami.
2 Komentarze