Wojna na Ukrainie negatywnie wpływa na polską gospodarkę i drenuje kieszenie Polaków, ponieważ winduje inflację i powoduje wzrost kosztów kredytów hipotecznych i gotówkowych. Pomimo tego nasze społeczeństwo bez wahania ruszyło z pomocą dla Ukraińców, organizując dla nich masowo zbiórki rzeczy i pieniędzy. W zamian rząd oferuje ulgi podatkowe za pomoc Ukrainie. Niektóre z nich dostępne są w ramach już obowiązujących przepisów i chodzi tu głównie o możliwość odliczenia w rocznej deklaracji PIT i CIT darowizn dokonanych na rzecz poszkodowanych w wojnie Ukraińców.
Resort finansów ma jednak wprowadzić dodatkowo m.in. niższy VAT za pomoc Ukrainie związaną z nieodpłatnym przekazywaniu potrzebującym towarów i usług czy możliwość wliczenia przez firmy w koszty działalności wydatków poniesionych na cele charytatywne. Nowe ulgi podatkowe w 2022 roku mają objąć także samych Ukraińców, którzy znaleźli schronienie w Polsce np. w formie zwolnienia ich z podatku dochodowego od darowizn.
Zerowy VAT za towary i usługi na pomoc Ukraińcom
Pierwszym wprowadzonym przez polski rząd nowym rozwiązaniem jest niższy VAT za pomoc Ukrainie. Chodzi o zerową stawkę podatku VAT na produkty i usługi dostarczane przez polskie firmy na rzecz ofiar wojny na Ukrainie, a więc z których korzystają głównie uchodźcy. Zerowy podatek VAT w 2022 r. może być jednak stosowany przez przedsiębiorstwa tylko pod pewnymi warunkami.
- Towary i usługi przekazywane są na pomoc Ukraińcom za pośrednictwem określonych organizacji pomocowych, a więc m.in. jednostek samorządu terytorialnego, placówek leczniczych czy też Agencji Rezerw Materiałowych.
- Na dostawy towarów i usług darczyńca podpisze stosowną umowę z organizacją pośredniczącą w udzielaniu pomocy (może być to także pisemne oświadczenie, ważne jednak, by było podpisane przez obie strony).
Zmiany w VAT w 2022 roku wprowadzono specjalnym rozporządzeniem dnia 5 marca, jednak niższy VAT za pomoc Ukraińcom można stosować dla towarów i usług dostarczanych od początku działań wojennych na Ukrainie, od 24 lutego 2022 roku.
Darowizny dla organizacji pozarządowych pomagających Ukrainie
Od pierwszych dni wojny na Ukrainie Polacy ruszyli na pomoc Ukraińcom, szczególnie tym szukającym schronienia w Polsce. W całym kraju trwają więc różne zbiórki pieniędzy i przedmiotów potrzebnych uchodźcom. Jeśli takie darowizny są przekazywane za pośrednictwem Organizacji Pożytku Publicznego (czyli stowarzyszeń, fundacji i innych organizacji działających charytatywnie), można je odliczyć w rocznej deklaracji PIT lub CIT. Pozwalają na to obowiązujące przepisy.
Jak obniżyć podatek dochodowy dla osób fizycznych i prawnych dzięki takiej uldze? Ulga za pomoc Ukraińcom polega na odliczeniu w zeznaniu rocznym od podstawy opodatkowania wartości przekazanej darowizny, ale nie więcej niż równowartości 6% dochodu w przypadku osób fizycznych rozliczających PIT lub 10% w przypadku firm rozliczających CIT.
Taką darowiznę trzeba udokumentować. Jeśli była w formie wpłaty pieniężnej, wystarczy zachować np. dowód wpłaty lub przelewu bankowego. Dary rzeczowe powinny być natomiast potwierdzone dokumentem zawierającym co najmniej następujące informacje:
- dane darczyńcy,
- dane obdarowanego,
- wartość darowizny,
- termin przekazania darowizny,
- oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny.
W praktyce darowizny dokonane na rzecz Ukraińców w 2022 roku będzie można rozliczyć dopiero w przyszłym roku. Ulga przysługuje podatnikom rozliczającym roczny podatek dochodowy za pomocą następujących deklaracji:
- PIT 36 i PIT 37 – są to formularze do rozliczenia podatku wg skali;
- PIT 28 – jest to deklaracja do rozliczania ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;
- CIT-8 – deklaracja ta służy do rozliczania podatku dochodowego od osób prawnych (np. spółek z o.o.);
- CIT-8AB – to zeznanie składają podatkowe grupy kapitałowe.
Co ważne, rząd planuje wdrożyć przepisy, dzięki którym również obdarowani Ukraińcy w Polsce będą zwolnieni z podatku dochodowego.
Zniesienie podatku od darowizny jako pomoc dla Ukraińców
W świetle obowiązujących dotychczas przepisów osoby obdarowane musiały płacić podatek dochodowy od otrzymanej darowizny, jeśli pochodziła ona od osób fizycznych lub firm niemających statusu pozarządowej Organizacji Pożytku Publicznego. Tymczasem ogromna pomoc Ukraińcom płynie właśnie od takich darczyńców indywidualnych, co rodzi obowiązek podatkowy.
Rząd postanowił więc to zmienić, wprowadzając nowe ulgi podatkowe w 2022 r., a konkretnie zwolnienie z podatku od spadków i darowizn dla Ukraińców przebywających na terenie Polski, którzy otrzymali nieodpłatną pomoc po dniu 24 lutego 2022 r.
Ulga za pomoc Ukraińcom pozwoli na uniknięcie przez uchodźców płacenia PIT z tytułu otrzymywania różnego rodzaju wsparcia, m.in. nieodpłatnego użytkowania mieszkania udostępnionego im przez polskie rodziny, korzystanie z darmowego wyżywienia, usług medycznych czy nawet kursów językowych oraz zawodowych.
Odliczenie od dochodu krwiodawstwa na pomoc Ukrainie
Od początku konfliktu na Ukrainie tysiące Polaków oddaje krew, która w czasie działań wojennych może okazać się bezcenna dla ratowania życia i zdrowia walczących żołnierzy oraz ludności cywilnej. Z krwi będą mogli także skorzystać Ukraińcy w Polsce. Taka pomoc Ukraińcom również może być uwzględniona w zeznaniu podatkowym i skutkować obniżeniem podatku dochodowego.
W tym przypadku ulga za pomoc Ukraińcom polega na odliczeniu w rocznej deklaracji PIT od podstawy opodatkowania ekwiwalentu, jaki przysługiwałby krwiodawcy, gdyby przekazał krew lub osocze odpłatnie, a nie za darmo. Tego rodzaju odliczenie nie powinno również przekraczać 6% dochodu i co ważne, w limicie tym należy uwzględnić wszystkie inne darowizny.
Pomoc dla Ukrainy jako koszt uzyskania przychodu dla firm
Ulga dla polskich firm niosących pomoc Ukrainie to nie tylko obniżony VAT, ponieważ rząd planuje wdrożyć rozwiązania prawne umożliwiające wliczenie darowizn na rzecz Ukraińców w koszty uzyskania przychodu. Chodzi tutaj nie tylko o dary rzeczowe i finansowe, ale także w formie nieodpłatnego świadczenia rozmaitych usług na rzecz uchodźców np. w zakresie pomocy medycznej.
Co ważne, takie ulgi podatkowe w 2022 roku będą przysługiwały zarówno firmom rozliczającym się na podstawie PIT, jak i CIT.
Polecamy również: Lista obowiązkowych podatków. Które trzeba płacić, a kiedy można ich uniknąć?
Do kiedy obowiązują preferencyjne zmiany na pomoc Ukrainie?
Ulgi podatkowe dla wspierających Ukrainę w postaci możliwości odliczenia od PIT i CIT darowizn na rzecz obywateli Ukrainy poszkodowanych wskutek działań wojennych obowiązywać będą co najmniej do końca roku. Ze specjalnych zwolnień podatkowych Ukraińcy w Polsce skorzystają na pewno od 24 lutego 2022 roku, ale do kiedy będzie im przysługiwało to zwolnienie, jeszcze nie wiadomo.
Z kolei obniżony VAT dla firm i organizacji świadczących pomoc Ukraińców może być stosowany do 30 czerwca 2022 roku. Nieco dłuższy przewidziany jest natomiast okres obowiązywania preferencyjnej możliwości wrzucenia w koszty uzyskania przychodu wydatków na wsparcie Ukraińców, bo aż do 31 grudnia 2022 roku.
Warto jednak pamiętać, że termin obowiązywania specjalnych ulg i zwolnień podatkowych może być przedłużony w zależności od rozwoju sytuacji na Ukrainie oraz skali potrzeb związanych z napływem uchodźców z tego kraju do Polski.
0 Komentarze