Rok 2021 przyniósł odbicie na rynku kredytowym. Zniesienie obostrzeń wprowadzonych przez banki, brak lockdownów, z którymi mieliśmy do czynienia rok wcześniej, a wreszcie – niskie stopy procentowe, którymi kredytobiorcy mogli się cieszyć przez większość ubiegłego roku. Wszystko to spowodowało, że Polacy chętnie się zadłużali. Dobrze pokazuje to dynamika wzrostu wartości kredytów i pożyczek udzielonych w 2021 r.
Warto zwrócić uwagę na to, że największą dynamikę, odpowiednio 56,2% i 40,1%, odnotowały pożyczki pozabankowe i kredyty mieszkaniowe. W przypadku pożyczek pozabankowych mogło to być wynikiem ograniczenia kosztów pozaodsestkowych, obowiązującego przez do końca czerwca 2021 r. Na wysoką dynamikę kredytów mieszkaniowych wpływ miały nie tylko niskie stopy procentowe, ale także złagodzenie wymagań stawianych przez banki osobom biorącym kredyty hipoteczne czy drożejące nieruchomości.
Co jeszcze wydarzyło się na rynku kredytowym w 2021 r. i jakie są prognozy na rok 2022?
Kredyty gotówkowe najczęściej braliśmy w wysokich kwotach
Kredyt gotówkowy można nazwać produktem bardzo uniwersalnym. Przy jego pomocy możemy sfinansować np. sfinansować zakup samochodu, wakacje czy zakup sprzętu do domu. W 2021 r. banki udzieliły 3,152 mln kredytów gotówkowych na kwotę 66,644 mld zł. Co ciekawe, jak pokazuje poniższy wykres, najchętniej braliśmy kredyty na kwoty powyżej 50 tys. zł. Z danych BIK wynika, że ich udział wyniósł 41%. Dużym powodzeniem cieszyły się też kredyty między 30 a 50 tys. zł. (24,2%). Łączny udział kredytów wysokokwotowych wyniósł 65,2%. Wyższa od średniej była też dynamika kredytów w kwocie 5 – 10 tys. zł, która wyniosła 23,8%.
Wszystko to świadczy o tym, że częściej niż w roku 2020 Polacy finansowali potrzeby, których nie mogliby zrealizować z własnych środków. Mimo tego, że sprzedaż kredytów w 2021 r. była wyższa niż rok wcześniej, a popyt na te produkty został odbudowany, nie udało się osiągnąć wyniku z 2019 roku.
Warto jeszcze dodać, że średnia kwota kredytu gotówkowego w 2021 r. wyniosła 19,9 tys. zł, a średni okres spłaty zobowiązania – 49,5 miesiąca. W porównaniu do 2020 r. średnia kwota wzrosła o 0,6 tys. zł, a okres spłaty – o 3 miesiące.
Sprawdź: Ranking kredytów gotówkowych 2022
Kredyty ratalne? Też na plus
W roku 2021 urósł także segment kredytów ratalnych. Ich liczba wyniosła 4 071,1 tys., a wartość – 18,026 mld zł. W porównaniu do 2020 r. oznacza to wzrost o 10,5% (pod względem liczby kredytów) i 21,4% (pod względem ich wartości).
W 2021 r. Polacy realizowali swoje plany mieszkaniowe
W 2021 r. Polacy nie tylko chętnie korzystali z kredytów gotówkowych i ratalnych. Powodzeniem cieszyły się także kredyty na cele mieszkaniowe. W ubiegłym roku zawarto 272,1 tys. umów tych kredytów, a ich wartość wyniosła 88,689 mld zł. Dla porównania, w 2019 r. zawartych zostało 238,7 tys. umów kredytów hipotecznych, a w 2020 r. było ich 217 tys.
Ponad połowę portfela kredytów stanowiły zobowiązania na co najmniej 350 tys. zł. Do 349 tys. zł wzrosła też średnia kwota kredytu hipotecznego (w 2019 r. wynosiła ona 288 tys. zł, a w 2020 r. – 307 tys. zł). Wszystko to wyjaśniają rosnące ceny na rynku nieruchomości i rosnące, w związku z tym zapotrzebowanie na wyższe kwoty kredytów.
Warto także zaznaczyć, że kredyty hipoteczne były w ubiegłym roku najlepiej spłacanymi produktami kredytowymi. Zaledwie 1% klientów spłacających jedno takie zobowiązanie miało zaległość w spłacie raty wynoszącą więcej niż 90 dni (w przypadku klientów spłacających dwa kredyty wskaźnik ten wynosi 1,2%, a trzy lub więcej kredyty – 1,7%). Pokazuje to, że osoby biorące kredyty hipoteczne podejmują decyzje rozważnie i gospodarują swoimi środkami tak, żeby starczyło na spłatę kredytu.
Pożyczki online
Obniżenie maksymalnego limitu kosztów pozaodsetkowych spowodowało, że z polskiego rynku zniknęło wiele firm pożyczkowych. Pozostali na nim ci pożyczkodawcy, którzy jeszcze przed pandemią pożyczali na rozsądnych warunkach i nie musieli drastycznie ciąć narzucanych przez siebie kosztów. Mimo tego, w ubiegłym roku pożyczkodawcy współpracujący z BIK udzielili 2 941,7 tys. pożyczek na kwotę 7 204,8 mln zł. Oznacza to, że firmy pożyczkowe osiągnęły lepsze wyniki niż w 2019 r. Największą dynamikę (77,3%), w porównaniu do roku 2020 osiągnęły pożyczki w kwocie do 0,5 tys. zł. Na drugim miejscu, z dynamiką 74,4%, znalazły się pożyczki udzielane w kwocie powyżej 5 tys. zł (miały one największy udział w sprzedaży – 41,8%).
Mniej firm oferuje darmowe pierwsze pożyczki. Bezpłatnie można jednak pożyczyć nawet 5 000 zł, a pożyczoną kwotę oddać po 61 dniach.
Niski poziom przeterminowanych zobowiązań
Publikowane co miesiąc odczyty BIK Indeksu Jakości potwierdzają, że w przypadku kredytów gotówkowych i ratalnych poziom szkodowości jest najniższy w historii, a w przypadku kredytów mieszkaniowych prawie najniższy.
Prezes Zarządu BIK Mariusz Cholewa podkreśla, że w przypadku większości produktów kredytowych, jakość, w porównaniu do poprzednich lat, wręcz poprawiła się, i dodaje, że na poprawę jakości portfela kredytowego wpływ miało też m.in. złagodzenie skutków ekonomicznych pandemii poprzez stymulację fiskalną oraz to, że w pandemii banki udzielały kredyty klientom o wyższej wiarygodności.
Kredyty 2022: prognozy BIK
Zdaniem BIK, na sytuację na rynku kredytowym w 2022 r. wpływ będą miały nie tylko coraz wyższe stopy procentowe, ale pogorszenie sytuacji finansowej Polaków, będącej skutkiem wzrostu stałych kosztów utrzymania, opłat za gaz, prąd i wodę. Na te czynniki wskazuje 80% uczestników badania zrealizowanego dla BIK w styczniu 2022 r. Z kolei dla 64% Polaków spłacających kredyty hipoteczne, istotnym źródłem obaw są też zapowiadane kolejne podwyżki stóp procentowych.
Według BIK popyt na kredyty w 2022 r. będzie uzależniony od sytuacji pandemicznej, gospodarczej i fiskalnej, a dynamika akcji kredytowej w roku 2022 w porównaniu do 2021 r. będzie zróżnicowana w zależności od rodzaju kredytu. I tak w 2022 r. szacowana sprzedaż:
- kredytów gotówkowych wyniesie 69 mld zł, co oznacza wzrost o 3,6% w porównaniu do 2021 r.,
- kredytów ratalnych wyniesie 19 mld zł i będzie wyższa o 5,6% niż w 2021 r.,
- kredytów mieszkaniowych wyniesie 80 mld zł i będzie niższa o 9,8% niż w 2021 r. w odniesieniu do roku 2021.
BIK opublikował te prognozy na początku lutego 2022 roku. Od tego czasu jednak mieliśmy już dwie podwyżki stóp procentowych, Komisja Nadzoru Finansowego wydała rekomendację odnośnie ograniczenia liczenia zdolności kredytowej, a do tego wybuchła wojna w Ukrainie. Miesięczne odczyty i prognozy na ten moment pokazują, że prognoza BIK nie ma szansy się zrealizować.
Jak wojna na Ukrainie wpłynie na rynek kredytowy?
Wojna w Ukrainie wpłynie na zahamowanie wzrostu gospodarczego oraz na dalszy wzrost inflacji. Gdy rosyjskie surowce energetycznie nie będą już importowane do Polski, to zmniejszy się ich dostępna ilość, a wzrośnie cena. Proces uniezależniania się od rosyjskich surowców będzie stopniowy, więc w najbliższych miesiącach ceny energii się podniosą, choć wzrost nie będzie skokowy, a rozłożony w czasie.
Z kolei wzrost cen gazu wpłynie na ceny żywności, ponieważ gaz wykorzystuje się do produkcji nawozów w produkcji rolniczej. A im wyższe koszty wytworzenia, tym większe ceny narzucane na konsumentów.
Ceny paliw i żywności to jedne z głównym motorów napędzających inflację, ale przede wszystkim to ważny składnik kosztów utrzymania gospodarstw domowych.
Przy ocenie zdolności kredytowej banki biorą pod uwagę przeciętne koszty utrzymania, więc gdy ceny wyżej wymienionych pozycji będą wyższe, to spadnie zdolność kredytowa, a tym samym szansa uzyskanie finansowania. Dlatego prognozy kredytowe 2022 mówią, że warto jak najszybciej złożyć wniosek.
Kredyt hipoteczny 2022 będzie z pewnością trudniej dostępny niż w 2021 roku, bo trzeba będzie wykazać się wyższymi dochodami.
Ze względu na mniejszą szansę na kredyt oraz rosnące raty po podwyżkach stóp popyt na kredyty hipoteczne 2022 prawdopodobonie będzie malał, co potwierdzają miesięczne odczyty BIK z pierwszych miesięcy tego roku..
Wojna w Ukrainie a wysokość stóp procentowych
Za nami już sześć decyzji o podwyżkach stóp procentowych. A wojna na Ukrainie będzie niestety wpływała na kolejne tego typu ruchy, bo powoduje wzrost inflacji, z którą można walczyć właśnie w ten sposób.
Warto także wiedzieć, że kolejnym skutkiem działań wojennych jest osłabienie złotego na rzecz stabilnych walut, takich jak euro czy dolar amerykański. Polacy ruszyli do kantorów, aby wymieniać złotówki na waluty obce i ochronić swój kapitał przez wojną na Ukrainie. Stopy procentowe, a konkretnie ich podwyżka pomaga także wspierać kurs krajowej waluty.
Wojna na Ukrainie a dostępność kredytów
Jeśli zastanawiasz się, jaki wpływ na kredyty ma agresja Rosji na Ukrainę, to warto pamiętać, że jest to tylko jeden z czynników, który determinuje Radę Polityki Pieniężnej do podwyższania stóp procentowych. Takie decyzje i tak miałyby miejsce, bo inflacja jest rekordowo wysoka, jednak podwyższa ją oczywiście wojna na Ukrainie. A kredyty reagują na ten wskaźnik gospodarczy. Banki są zmuszone liczyć niższą zdolność kredytową.
Jednak jeżeli analizujesz związek pomiędzy wojną na Ukrainie a kredytem hipotecznym i zastanawiasz się, czy niestabilna sytuacja za wschodnią granicą nie powinna Cię odwieść od realizacji planów mieszkaniowych, to wiedz, że ważniejsze jest to, w jakiej sytuacji finansowej jesteś.
Jeżeli stać się na kredyt hipoteczny, to warto zawnioskować o niego teraz, bo z dużym prawdopodobieństwem będzie jeszcze trudniej.
0 Komentarze