Jakie obligacje wybrać?

Określenie „obligacje Skarbu Państwa” jest dość ogólne. Ministerstwo Finansów oferuje w każdym miesiącu kilka rodzajów obligacji detalicznych. Różnią się okresem zapadalności (tj. czasem, po którym możesz je sprzedać lub zamienić na nowe), rodzajem oprocentowania i tym, dla jakich odbiorców są przeznaczone. Łączy je emitent – Skarb Państwa i niska cena emisyjna – 100 zł.

Jaką obligację wybrać?

Jeżeli dotąd nie kupowałeś obligacji detalicznych Skarbu Państwa, to z pewnością zadajesz sobie pytanie „jakie obligacje skarbowe wybrać”? Skarb Państwa oferuje siedem rodzajów obligacji detalicznych. To od Ciebie i Twoich potrzeb (np. czasu na jaki możesz zainwestować w nie swoje pieniądze) zależy, na którą z nich się zdecydujesz.

Obecnie możesz wybierać spośród następujących rodzajów obligacji:

• 3-miesięcznych OTS,
• 2-letnich DOS,
• 3-letnich TOZ,
• 4-letnich COI,
• 6-letnich rodzinnych ROS,
• 10-letnich EDO
• i 12-letnich rodzinnych ROD.

Rodzaj obligacji - czy to ma znaczenie?

Czym różnią się od siebie obligacje skarbowe i co oznaczają symbole przy ich nazwach?

Obligacje ROS i ROD są przeznaczone wyłącznie dla beneficjentów programu „Rodzina 500 plus”.

Jak pokazuje powyższe porównanie, rodzaj obligacji ma znaczenie. Dzięki temu, że dostępnych jest ich aż siedem rodzajów, każdy, kto chce oszczędzać w ten sposób nie powinien mieć problemów z dobraniem oferty do swoich oczekiwań.

Oprocentowanie zmienne lub stałe - które jest korzystniejsze?

W przeciwieństwie do lokat bankowych, które – w znacznej większości przypadków – oprocentowane są według stałych stóp procentowych, oprocentowanie obligacji skarbowych może być stałe lub zmienne.

Oprocentowanie stałe jest oferowane jedynie w przypadku obligacji trzymiesięcznych i dwuletnich. Z jednej strony – już w dniu kupna obligacji znasz wielkość odsetek, jakie otrzymasz po okresie oszczędzania. Z drugiej strony jednak, oprocentowanie obligacji stałoprocentowych jest niskie i nie chroni oszczędności przed negatywnym wpływem inflacji.

Ile zarobisz na obligacjach o stałym oprocentowaniu?

• Jeżeli kupisz jedną obligację 3-miesięczną, to na zakończenie okresu oszczędzania, do 100 zł, które za nią zapłaciłeś zostanie doliczonych 12 groszy odsetek.
• W momencie wykupu obligacji 2-letniej, za każde 100 zł, dostaniesz 2,01 zł odsetek. Dodatkowo – jeśli nie będziesz chciał zabrać swoich pieniędzy, tylko zamienić obligacje na nowe, to za każdą z nich zapłacisz nie 100 zł a 99,90 zł (czyli skorzystasz z dyskonta).

Ile zysku przyniosą obligacje o zmiennym oprocentowaniu?

Pozostałe obligacje detaliczne są oprocentowane według zmiennych stóp procentowych. W ich przypadku możesz spotkać się z dwoma rozwiązaniami:

• Ustalaniem oprocentowania obligacji na podstawie stawek rynkowych. Takie rozwiązanie stosowane jest w przypadku obligacji 3-letnich. Przez pierwsze pół roku ich oprocentowanie wynosi 1,10% (za każde 100 zł dostaniesz 55 groszy odsetek). W kolejnych półrocznych okresach odsetki będą naliczane na podstawie iloczynu stawki WIBOR(R) 6M i wskaźnika 1,00. Sześciomiesięczny WIBOR(R) jest obecnie bardzo niski (wynosi 0,26%). Oznacza to, że także i odsetki będą niewielkie i – niestety – nie ochronią Twoich oszczędności przed inflacją.
• Indeksowaniem oprocentowania inflacją. Z tym rozwiązaniem możesz się spotkać w przypadku obligacji 4-, 6-, 10- i 12-letnich. Jak to działa? Pokażę na przykładzie obligacji 4-letnich. Przez pierwszy rok ich oprocentowanie będzie wynosiło 1,30%, co przełoży się na 1,30 zł odsetek za każde 100 zł. W kolejnych latach oprocentowanie będzie obliczane w sposób chroniący Twoje oszczędności przed inflacją – do stawki inflacji będzie dodawana marża wynosząca 0,75%. Przykładowo – jeżeli w sierpniu 2020 r. inflacja wynosiła 2,90%, to odsetki będą naliczane na podstawie oprocentowania wynoszącego 3,65% w skali roku. Oznacza to, że za każde 100 zł dostaniesz 2,96 zł odsetek.

Dla obligacji 6-, 10- i 12-letnich marże są wyższe. Wynoszą odpowiednio 1,25%, 1,00% i 1,50%.

Wyniki historyczne obligacji

Obligacje detaliczne cieszą się powodzeniem wśród Polaków. Między 2010 a 2019 r. wartość sprzedaży detalicznych obligacji Skarbu Państwa wyniosła 57,4 mld zł.

W 2018 r. Polacy kupili obligacje za 17,3 mld zł, a od stycznia do sierpnia 2020 r. – za 18,9 mld zł.

Najpopularniejsze rodzaje obligacji od 2010 do 2019 r.

Które obligacje cieszyły się największą popularnością między 2010 a 2019 r.? Możesz to sprawdzić w poniższej tabeli.

W 2019 r. najbardziej popularnymi obligacjami były:

• czteroletnie obligacje COI (35,64% udziału w sprzedaży),
• trzymiesięczne obligacje OTS (28,39% udziału w sprzedaży),
• i dwuletnie obligacje DOS (21,33% udziału w sprzedaży).

Najpopularniejsze obligacje w 2020 r.

Od stycznia do sierpnia 2020 r. największą popularnością także cieszyły się obligacje czteroletnie, trzymiesięczne i dwuletnie. Ich udział procentowy w sprzedaży wynosił odpowiednio 44%, 30,5% i 15%.

Zastanawiać może tak wysoki udział w sprzedaży obligacji trzymiesięcznych, które – biorąc pod uwagę wysokość inflacji – nie przynoszą zysku swoim posiadaczom. Cieszyć może natomiast zwiększający się udział w sprzedaży obligacji czteroletnich, które – jak pokazałem na przykładzie – dzięki konstrukcji swojego oprocentowania, dają swoim posiadaczom zysk powyżej inflacji.

Stale na niskim poziomie – nie przekraczającym 0,30% - plasuje się natomiast sprzedaż obligacji adresowanych do beneficjentów programu „Rodzina 500 plus”.

Widać także spadające zainteresowanie 10-letnimi obligacjami emerytalnymi. Ich udział zmniejszył się z 26,68% w 2010 r. do 9,82% w roku 2019 (w 2020 r. wynosi 9,1%).

Ryzyko i efektywność obligacji

Podobnie jak lokaty bankowe czy konta oszczędnościowe, tak i detaliczne obligacje Skarbu Państwa są produktami obarczonymi niskim ryzykiem.

Obligacje mają jednak dużą przewagę nad lokatami bankowymi – jeżeli chcesz zakończyć wcześniej oszczędzanie (czyli dokonać przedterminowego wykupu obligacji) nie stracisz odsetek. Ich wartość zostanie jednak obniżona o 70 groszy za każdą obligację 2-, 3- i 4-letnią i 2 zł za każdą obligację 10-letnią.

Z kolei w przypadku obligacji 3-miesięcznych opłata nie będzie pobrana. Nie będą jednak też naliczone odsetki.

Rentowność obligacji zależy od tego, na który ich rodzaj się zdecydujesz. Najniższa będzie w przypadku obligacji 3-miesięcznych, a najwyższa – w przypadku obligacji 12-letnich, które są jednak adresowane do określonego grona klientów.

Jakie obligacje wybrać? Jakie obligacje warto kupić? Odpowiedzi na te pytania powinieneś sobie udzielić po zastanowieniu się przede wszystkim nad tym, przez jaki okres chcesz oszczędzać i na jaki cel chcesz gromadzić pieniądze. Jeżeli myślisz np. o odkładaniu pieniędzy „na jesień życia”, to najodpowiedniejsze dla Ciebie będą obligacje 10-letnie. Masz dzieci i otrzymujesz wsparcie z programu „Rodzina 500 plus”? Wpłać część pieniędzy na 6- lub 12-letnie obligacje rodzinne.

Możliwości jest dużo. To, z której skorzystasz, zależy tylko od Ciebie.