Otwarta bankowość – jak działa i co proponują banki w ramach open banking?

Otwarta bankowość – co to jest?

Open banking, czyli otwarta bankowość to standard usług bankowych ostatnich dwóch lat. Zgodnie z tą ideą banki mają obowiązek udostępniać podmiotom trzecim dostęp do kont klientów, oczywiście o ile wyrażą oni na to zgodę. Podmioty te to najczęściej nowoczesne firmy technologiczne, które działają w obszarze finansów (tzw. fintech), ale również inne banki.

Dostęp do danych na kontach klientów jest ściśle regulowany przez przepisy prawne, a pozyskane w ten sposób informacje mogą być wykorzystywane wyłącznie w konkretnych celach. Rozwiązania otwartej bankowości wykorzystywane są między innymi do przeprowadzenia procesów kredytowych.

Model otwartej bankowości pojawił się w Polsce kilka lat po wejściu w życie unijnej dyrektywy PSD2. Jej założeniem było wprowadzenie przepisów, które pozwolą przekształcić sektor finansowy w środowisko, które sprzyja innowacyjnym rozwiązaniom. Te zmiany prawne stały się początkiem kreowania bankowości przyszłości.

Otwarta bankowość – jak to działa?

Idea otwartej bankowości opiera się o dwa założenia: Third Party Providers (TPP) oraz otwarte interfejsy programistyczne (API). Na czym polegają?

Third Party Providers (TPP)

TPP to skrót, którym określa się podmioty, jakie mogą mieć dostęp do informacji związanych z kontem klienta. Nie każdy podmiot może jednak mieć taki charakter. Aby bank przekazał jakiejś firmie dane dotyczące rachunku klienta, podmiot taki musi spełnić szereg wymagań oraz posiadać licencję na świadczenie określonych usług.

Najprostszym przykładem TPP jest zewnętrzny operator płatności, który pozwala na przyspieszenie procesu księgowania środków. Dzięki temu możliwe są szybkie przelewy, które znacząco ułatwiają proces ubiegania się o finansowanie.

Application Programming Interface (API)

Do przesyłania informacji pomiędzy bankiem a zewnętrznymi podmiotami służą tzw. elektroniczni posłańcy, czyli API. Są to otwarte interfejsy programistyczne. Po wejściu otwartej bankowości nastąpiło uwolnienie API.  Oznacza to, że banki stworzyły swoje własne interfejsy, do których mogą się podłączyć podmioty trzecie.

Otwarta bankowość - kiedy się pojawiła?

Model open banking pojawił się w dyrektywie PSD 2, która została uchwalona przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej 25 listopada 2015 roku. W Polsce przepisy uchwały zostały wprowadzone trzy lata później.

Open banking w Polsce - od kiedy?

Bankowość typu open banking pojawia się wraz z opublikowaniem nowej ustawy o usługach płatniczych. Weszła ona w życie 20 czerwca 2018 roku. Zgodnie z jej zapisami banki miały czas do końca 2018 roku, aby dostosować swój sposób działania do przepisów ustawy. Konieczne było dostosowanie oferty, systemów oraz regulacji.

Otwarta bankowość - co proponują banki w ramach open banking?

Otwarta bankowość spowodowała, że w bankach pojawiły się nowe usługi, poprawiające komfort korzystania z bankowości mobilnej.

Dzięki wdrożeniu Payment Services Directive 2 nastąpiło:

• wprowadzenie silnego uwierzytelniania

Przy logowaniu do bankowości internetowej i mobilnej musisz skorzystać z dwuetapowej weryfikacji tożsamości. Nie wystarczy również login i hasło. Musisz jeszcze potwierdzić logowanie za pomocą dodatkowych narzędzi autoryzacyjnych (np. za pomocą kodu SMS).

• skrócenie czasu rozpatrywania reklamacji

Od czasu obowiązywania ustawy skrócił się maksymalny czas, jaki bank ma na odpowiedź na złożoną reklamację. Wcześniej było to 30 dni, teraz natomiast czas ten wynosi 15 dni. W uzasadnionych przypadkach czas ten wydłuża się do 35 dni. Wcześniej trzeba było czekać 60 dni kalendarzowych.

• zmniejszenie odpowiedzialności klienta za nieautoryzowane transakcje kartą

Jeśli ktoś ukradnie Ci kartę i dokona nią płatności, Twoja odpowiedzialność finansowa zostanie ograniczona jedynie do kwoty 50 euro. Wcześniej kwota ta wynosiła 150 euro. Starty wyższe niż ta kwota, pokrywane są przez dostawcę usługi płatniczej.

• obniżenie kosztów przelewów w obcych walutach

Przelewy między rachunkami, które prowadzone są na terenie państw członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) są tańsze i szybsze.

To jednak nie wszystko. Przepisy PSD 2 związane z otwartą bankowością wprowadzają kolejne usługi warte uwagi.

• Account Information Service (AIS) – usługa dostępu do informacji o rachunkach

Dzięki AIS możesz mieć dostęp do kilku rachunków bankowych w ramach jednej bankowości elektronicznej. Wystarczy, że podepniesz wszystkie konta do wybranej aplikacji mobilnej. Będziesz mógł w jednym miejscu sprawdzić bieżące saldo na wszystkich rachunkach. To bardzo wygodne rozwiązanie, które ułatwia zarządzanie domowym budżetem oraz szybsze dokonywanie płatności online.

• Payment Initiation Service (PIS) - usługa inicjowania płatności

Usługa inicjowania płatności rozszerza usługi AIS. Tego typu usługi realizowane są na przykład przez PayU lub Przelewy24. W tym modelu dostawca inicjuje zlecenie płatnicze na wniosek osoby prowadzącej rachunek bankowy, a bank jest tylko dostawcą rachunku. Dzięki temu płatności odbywają się błyskawicznie.

• Confirmation on the Availability of Funds (CAF) - usługa potwierdzania dostępności na rachunku płatniczym kwoty niezbędnej do wykonania transakcji płatniczej

To trzecia forma usługi, której zadaniem jest przyspieszenie dokonywania płatności. Usługa ta ma za zadanie sprawdzać dostępność środków na rachunku. Jeśli będziesz chciał dokonać płatności, dostaniesz szybką informację zwrotną, czy masz wystarczająco dużo środków na rachunku.

Open banking w procesie starania się o kredyt

Niektóre banki wykorzystują open banking do tego, aby ułatwić klientom staranie się o kredyt. Jeśli wyrazisz na to zgodę, bank sprawdzi historię obrotów na rachunkach prowadzonych w innych bankach. Dzięki temu nie będziesz musiał dostarczać żadnych dokumentów dochodowych oraz odwiedzać banku osobiście. Taką funkcję oferuje na przykład mBank.

Sprawdź: Otwarta bankowość w ING – teraz możliwe zlecanie przelewów

Czy otwarta bankowość jest bezpieczna?

Otwarta bankowość jest w pełni bezpiecznym rozwiązaniem, w którym klient sam decyduje, czy da dostęp do informacji związanych z prowadzeniem konta. Dane udostępniane są wyłącznie za wyraźną zgodą oraz wiedzą klientów. Raz wyrażona zgoda może zostać w każdej chwili wycofana. Co najistotniejsze jednak, podmioty TPP nigdy nie dostaną dostępu do danych logowania klienta.

Bezpieczeństwo korzystania z transakcji jest zagwarantowane tym, że podmioty TPP nie są przypadkowe. Muszą być one zarejestrowane przez państwowy organ nadzoru. Legalność ich działania możesz sprawdzić, analizują rejestr na stronie Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego (EBA).

Same przepisy zawarte w PSD2 dodatkowo chronią wykonywane transakcje. Wymagają wprowadzenia silnego uwierzytelniania oraz ograniczają odpowiedzialność finansową klienta za nieautoryzowane transakcje na odległość do kwoty 50 euro.

Otwarta bankowość - w jakich bankach jest dostępna?

Open banking to już standard usług bankowych. Nie w każdym banku funkcje dostępne są jednak w takim samym zakresie. Jak to wygląda w poszczególnych bankach?

Otwarta bankowość - wady i zalety

Otwarta bankowość to właściwie same zalety.

• Dzięki niej w jednym miejscu wykonasz przelewy z różnych banków.
• Szybko sprawdzisz, na którym rachunku masz aktualnie dostępne środki.
• Bank szybciej zweryfikuje Twoją zdolność kredytową, dzięki czemu łatwiej jest starać się o kredyt bankowy.
• Szybciej zrobisz zakupy online i skrócisz czas oczekiwania na zamówione przedmioty.

Wadą takich rozwiązań jest większe narażenie na działania cyberprzestępców, jednak banki dbają o to, aby wszystkie systemy były odpowiednio zabezpieczane oraz aktualizowane.

Zobacz jak wygląda otwarta bankowość w Pekao!