Mieszkanie dla młodych – jakie alternatywy dla programu MDM przygotował rząd w 2022?

Zakup pierwszego mieszkania to w Polsce poważna inwestycja. Niewiele osób może pozwolić sobie na nabycie nieruchomości za gotówkę. Blisko połowa młodych ludzi decyduje się na kredyt hipoteczny. Program MDM miał ułatwić im uzyskanie zdolności kredytowej i choć częściowo odciążyć ich w zbieraniu środków na wkład własny. Jakie dokładnie były założenia programu Mieszkanie dla Młodych?

Mieszkanie dla młodych – na czym polegał program MDM?

Mieszkanie dla Młodych to program rządowy skierowany do osób do 35 roku życia, który miał na celu pomóc w nabyciu pierwszego własnego mieszkania. Poprzez program MDM osoby ubiegające się o kredyt na dom lub mieszkanie, mogły starać się o częściowe pokrycie kosztów ze środków Funduszu Wsparcia. Wniosek o dofinansowanie złożyć trzeba było wraz z wnioskiem kredytowym na mieszkanie lub dom. 

Program Mieszkanie dla Młodych rozpoczął się w 2014 roku, a zakończył w roku 2018. Osoby, które z niego skorzystały, musiały jednak przestrzegać konkretnych obostrzeń. Niektórzy ich skutki odczuwają jeszcze dzisiaj. Mowa o zakazie sprzedaży mieszkania kupionego w ramach MDM przed upływem 5 lat od daty jego zakupu.

Jest to oczywiście zakaz w przenośni, gdyż właściciel mieszkania ma prawo dysponować dowolnie swoją nieruchomością, musi się jednak liczyć z tym, że gdy sprzeda mieszkanie przed upływem wspomnianych 5 lat, to będzie zobowiązany zwrócić całość otrzymanej dotacji. Jak zatem widać kwestia MDM i sprzedaży mieszkania nie jest taka prosta. 

Bardzo często podnoszona była także zależność między programem MDM a spadkiem. Warto więc ją wyjaśnić. Dofinansowanie otrzymać mogły jedynie osoby, które w chwili składania wniosku o wsparcie finansowe, nie były wyłącznymi właścicielami żadnej nieruchomości. Jeśli zatem otrzymały w spadku dom lub mieszkanie, to nie mogły skorzystać z programu MDM.

Program Mieszkanie dla Młodych w 2022 roku nadal jest często przytaczany jako przykład dobrych działań rządowych. Przez ostatnie lata pojawiało się wiele nadziei związanych z jego kontynuacją, jednak już teraz wiadomo, że nie ma co na to liczyć. I choć rząd obiecywał, że MDM w 2022 roku przyjmie nowe, a nawet lepsze formy, to póki co obietnice te nie znalazły realnego pokrycia. Choć ostatnio pojawiło się światełko w tunelu za sprawą wprowadzenia Nowego Polskiego Ładu i programu, który ma umożliwić kupno mieszkania bez wkładu własnego.

MDM – kto mógł starać się o dofinansowanie mieszkania w ubiegłych latach?

Kto dokładnie mógł otrzymać wsparcie finansowe w ramach programu MDM? Jak sama nazwa wskazuje, program Mieszkanie Dla Młodych, skierowany był do osób młodych, w tym przypadku przed ukończonym 35 rokiem życia. Co istotne, jeśli o dofinansowanie ubiegało się małżeństwo, to pod uwagę brany był wiek młodszego małżonka.

Nie miał przy tym znaczenia stan cywilny. Dotacje przyznawano zarówno małżeństwom, jak i również singlom czy rodzinom z dziećmi. W przypadku osób, które pozostawały w nieformalnym związku, dofinansowanie przyznawano tylko jednej z nich. Co więcej, wielkość rodziny wpływała na wysokość dotacji. Co to oznacza?

Osoby samotne i małżeństwa bez dzieci mogły liczyć na dopłatę w wysokości 10%. Wówczas banki wymagały 10% procent wkładu własnego przy kredycie hipotecznym. Program MDM mógł zatem pokryć środki niezbędne na wkład własny, co dla wielu osób stwarzało możliwość nabycia nieruchomości. Osoby, które wychowywały jedno dziecko, mogły otrzymać 15% dopłaty. Przy dwójce dzieci jej wysokość wzrastała do 20%, a trójce — aż do 30%. 

Dopłatę można było uzyskać do konkretnego metrażu mieszkań. Ile wynosił? W przypadku mieszkania jego powierzchnia użytkowa nie mogła przekroczyć 75 m2. Ograniczenia metrażu dotyczyło także domu i wynosiło 100 m2. Mieszkanie lub dom o 10% większe dopuszczalne było dla rodzin z trójką dzieci.

Program MDM okazał się owocny — skorzystało z niego wiele osób. Te, które nie zdążyły złożyć wniosku, czekały na stworzenie podobnego programu co Mieszkanie dla Młodych w 2020 roku. Niestety do tego nie doszło.

Wiele wskazuje jednak na to, że niedługo rozpocznie się kolejny rządowy program, który będzie pomocny, zwłaszcza dla rodzin wielodzietnych. Bardzo możliwe, że tym razem single nie otrzymają żadnego wsparcia, a to właśnie osoby samotne i bezdzietne rodziny były największymi beneficjentami programu MDM.

Jakie miasta uczestniczyły w programie Mieszkanie dla Młodych?

Program MDM nie zamykał się na mieszkańców konkretnych miast. Był to program ogólnopolski. W czasie jego trwania pojawiało się wiele głosów, zgodnie z którymi mieszkańcy małych miast mieli zostać wykluczeni z programu. Oczywiście wykluczenie to nie było formalne, a dotyczyło raczej ograniczonych możliwości.

Deweloperzy w mniejszych miastach budowali i nadal budują bardzo niewiele i ich mieszkańcy pozostają w większości skazani na rynek wtórny. A niestety w pierwszym okresie funkcjonowania programu Mieszkanie dla Młodych, dofinansowanie uzyskać można było tylko na nieruchomości pochodzące z rynku pierwotnego.

Mieszkańcy których miast najwięcej zyskali na programie MDM? Było to przede wszystkim miasta wojewódzkie takie jak: Warszawa, Kraków, Gdańsk, Wrocław, Rzeszów czy Poznań.

Jakie warunki trzeba było spełnić przy staraniu się o dopłatę z MDM?

Wiek nie był jedynym warunkiem, jaki należało spełnić przy staraniu o dofinansowanie do mieszkania dla młodych. Co ciekawe, restrykcje w tym przypadku nie obejmowały rodzin z trojgiem dzieci, o ile kredyt został zaciągnięty na minimum 15 lat i pokrywał 50% ceny mieszkania. 

Dofinansowanie dla młodych na mieszkanie przeznaczone było do osób, które zamierzały nabyć swoją pierwszą nieruchomość. Beneficjenci posiadający w przeszłości na własność lokum zostali wyłączeni z programu. Znaczenie miała także cena nieruchomości. Nie mogła przekraczać wyznaczonego wskaźnika dla konkretnej lokalizacji. Dotacje przyznawano wyłącznie na nieruchomości z rynku pierwotnego, co z czasem zmieniono. Dotacje na zakup mieszkań z rynku wtórnego nie były już jednak tak korzystne. 

Nieistotne były za to dochody osób ubiegających się o dofinansowanie, co oznacza, że wsparcie finansowe mogły otrzymać także rodziny, których sytuacja finansowa utrzymywała się na dobrym poziomie.

Kwota dofinansowania w programie MDM

Ile dopłaty można było uzyskać w ramach programu MDM? Warto wiedzieć, że wysokość dopłaty uzależniona była od wskaźnika przeliczeniowego, czyli tzw. kosztu odtworzenia 1 m2 budynków mieszkalnych, który to obowiązywał na danym terenie (w wybranej gminie).

Aby to zrozumieć, trzeba wiedzieć, że wojewoda co pół roku wyznacza wysokość wspomnianego wskaźnika przeliczeniowego, dlatego też jest ona różna w zależności od lokalizacji. Ile więc mogła wynosić maksymalna dopłata?

Należało ją wyliczyć, bazując na dwóch średnich odczytach owego wskaźnika. W praktyce maksymalne dopłaty we Wrocławiu plasowały się w okolicach 22 600 złotych dla mieszkania o powierzchni 50 m2. W Warszawie kwota ta sięgała już blisko 28 tys. złotych.

Dlaczego program Mieszkanie dla Młodych dobiegł końca?

Program MDM został przewidziany na lata 2014-2018 i właśnie w tym okresie uzyskać można było dopłaty. Zdaniem ekspertów nie wspierał on osób najbiedniejszych — jak było to w pierwotnym założeniu, a jedynie osoby, których sytuacja finansowa utrzymywała się na dobrym poziomie. Ponadto, program MDM miał zostać zastąpiony programem Mieszkanie Plus, co miało na celu wesprzeć rynek najmu w Polsce.

Program Mieszkanie dla Młodych – efekty programu

Jak się okazało, efekty programu MDM były dalekie od spodziewanych. Z założenia program miał wspierać przede wszystkim rodziny wielodzietne i uboższe. W praktyce wyglądało to zgoła odmiennie. Najwięcej dopłat przyznano bowiem singlom. Do końca 2017 roku ponad 70 tysięcy umów na 100 podpisanych, dotyczyło singli bądź małżeństw bezdzietnych.

Co więcej, w znaczącej mierze z dofinansowania skorzystały osoby, które i tak miały zamiar kupić mieszkanie. Posiadały zatem środki niezbędne do uzyskania kredytu, lecz skorzystały z dofinansowania, ponieważ miały taką możliwość.

Co więcej, program Mieszkanie dla Młodych miał przyczynić się do wzrostu budownictwa jednorodzinnego. Rzeczywistość wyglądała jednak nieco inaczej. Tylko 4600 wniosków ze wspomnianych 100 tysięcy dotyczyło budowy domu. 

Jak obecnie wygląda finansowanie budowy domu kredytem? Przeczytaj: Budowa domu na kredyt mieszkaniowy >>

Pojawiło się także wiele zarzutów, iż MDM wspierał jedynie akcje kredytowe banków i utrzymywał sztuczne stawki na lokalnych rynkach mieszkaniowych. Niemniej, w okresie trwania programu liczba wniosków o kredyt hipoteczny wzrosła w zależności od roku od 10 do nawet 20%, co pokazuje, że cieszył się on dużym zainteresowaniem. Nie da się jednak ukryć, że najwięcej zyskali na nim single. 

Mieszkanie dla Młodych 2022 – czy są jakieś alternatywy dla programu MDM w 2022 roku?

Choć dofinansowanie do budowy domu dla młodych 2022 to temat, który często był podnoszony przez ostatnie lata, to na kolejne programy wsparcia dla osób marzących o własnych czterech kątach, trzeba było długo czekać.

W miejsce programu MDM pojawił się program Mieszkanie Plus, który ma umożliwiać osobom o umiarkowanych dochodach najem mieszkania z możliwością dojścia do własności. Skorzystać z niego mogą osoby nieposiadające zdolności kredytowej, które są w stanie regulować comiesięczny czynsz. 

Niestety, przynajmniej na razie, liczba mieszkań wybudowanych w ramach Mieszkanie Plus jest bardzo niska. W ramach rynkowej części programu powstało jedynie 1017 mieszkań (stan na czerwiec 2020). Na rządowej stronie możemy przeczytać, że dzięki finansowemu wsparciu budownictwa socjalnego i komunalnego, powstać ma 12234 mieszkań. Samo zainteresowanie programem Mieszkanie Plus także nie jest duże. Polacy zdecydowanie chętniej sięgają po dotacje do zakupu mieszkań aniżeli wynajmu.

Alternatywę stanowi program Mieszkanie na Start. Jednak i w tym przypadku mowa o najmie mieszkań. W ramach programu możliwe jest uzyskanie dopłaty do czynszu najmu mieszkania. Dopłata ta przekracza więcej niż 500 złotych. Liczyć mogą na nią tylko osoby o określonych dochodach.

Jak zatem widać, aktualnie nie istnieją programy, które mogłyby zastąpić MDM. Obecnie skierowane są one na raczej na rynek wynajmu, choć wiele w tej kwestii może się niedługo zmienić za sprawą wprowadzonego niedawno Nowego Polskiego Ładu. 

Czy i tym razem mowa o dofinansowaniu dla młodych? Dofinansowanie na zakup mieszkania 2022 przyjmie głównie formę umorzenia części kredytu bądź gwarancji na uzyskanie wkładu własnego.

Bon na mieszkanie – kto będzie mógł starać się o dopłatę do mieszkania w 2022?

Program MDM po części zastąpić mogą bony na mieszkanie, które prawdopodobnie mają zostać uruchomione dopiero w 2023 roku. Przyjmą one formę bezzwrotnej dopłaty z budżetu państwa, która wyniesie od 5 do nawet 145 tysięcy złotych.

Istotne jest rozróżnienie na bony społeczne i rodzinne. Te pierwsze mają być skierowane do osób, które nie mają odpowiednich dochodów, aby móc zaciągnąć kredyt hipoteczny. Bony rodzinne skierowane są zaś wyłącznie dla rodzin mających co najmniej 3 dzieci lub rodzin, w których są osoby niepełnosprawne. 

Mieszkanie bez wkładu własnego w ramach Nowego Polskiego Ładu – na czym będzie polegała pomoc?

Mieszkanie bez wkładu własnego w ramach Nowego Ładu to kolejna rządowa propozycja, która ma ułatwić zaciąganie kredytów hipotecznych. W tym przypadku dotacja do kupna mieszkania przyjmie formę gwarancji wkładu własnego do 100 tysięcy złotych. Oznacza to więc, że nie będzie już konieczne posiadanie kwoty, która pokryć miałaby wkład własny do kredytu hipotecznego. Program ma wejść w życie już w maju 2022.

Kredyt dla młodych – czy warto się zdecydować?

Kredyt na mieszkanie dla młodych to bez wątpienia jedna z największych inwestycji, z jaką przyjdzie się zmierzyć wielu Polakom i to niezależnie od ich stanu cywilnego czy liczby osób w gospodarstwie domowym.

Wiele wskazuje na to, że kształtujące się programy dopłat do mieszkań przeznaczone będą głównie do rodzin, co w pewien sposób może wykluczać osoby samotne. Nie do końca jeszcze wiadomo, jak ma wyglądać kwestia mieszkania bez wkładu własnego w ramach Nowego Ładu. Być może ten program ułatwi dostęp do kredytów hipotecznych także singlom. 

Czy warto decydować się na dotacje w ramach nowych programów? Czas pokaże. Póki co szczegółowe ustalenia nie są jeszcze znane.

Sprawdź: Kredyt hipoteczny bez wkładu własnego? Będzie to możliwe w ramach Polskiego Ładu