W ostatnich latach w zakresie zasad udzielania urlopów macierzyńskich zaszło sporo zmian. Wybierasz się na urlop macierzyński w 2022 roku? Ten artykuł powstał z myślą o Tobie. Dowiesz się z niego, jak złożyć wniosek o zasiłek macierzyński oraz czy w przypadku zasiłku macierzyńskiego stosuje się okres wyczekiwania.
Zasiłek macierzyński – na czym polega?
Zasiłek macierzyński jest świadczeniem pieniężnym, otrzymywanym przez osobę objętą ubezpieczeniem chorobowym obowiązkowym lub dobrowolnym, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub jest na samozatrudnieniu.
Kto wypłaca zasiłek macierzyński? Odpowiedź brzmi: to zależy. Jeżeli w firmie zatrudnionych jest maksymalnie 20 osób, obowiązek wypłacania zasiłku macierzyńskiego leży po stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS-u). W większych firmach, w których pracuje co najmniej 21 osób, to pracodawca ma obowiązek wypłaty świadczenia. Później sam rozliczy się z ZUS-em.
Zasiłek macierzyński – ile trwa?
Okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego warunkuje liczba dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Gdy urodzi się jedno dziecko, wynosi on 20 tygodni (140 dni), ale już przy dwójce wzrasta do 31 tygodni (217 dni). W przypadku urodzenia trojaczków, czworaczków i pięcioraczków są to odpowiednio 33 tygodni (231 dni), 35 tygodni (245 dni) i 37 tygodni (259 dni). Do obliczenia wysokości i okresu, przez jaki będzie przysługiwać Ci zasiłek macierzyński, możesz wykorzystać specjalny kalkulator.
Do 6 tygodni urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego można wykorzystać jeszcze przed porodem. Wtedy po porodzie przysługuje prawo do skorzystania z pozostałego urlopu.
Wniosek o zasiłek macierzyński – o czym należy pamiętać?
Pewnie zastanawiasz się teraz, jak wypełnić wniosek o zasiłek macierzyński do ZUS. Wbrew pozorom nie jest to wcale trudne, a o zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka możesz starać się na trzy różne sposoby: przez internet, osobiście lub pocztą.
Wybierając drogę online, wniosek o zasiłek macierzyński złożysz poprzez profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE). Jeśli zdecydujesz się zawnioskować w tradycyjny sposób, musisz wypełnić wniosek na profilu PUE ZUS, następnie pobrać go, wydrukować i złożyć w najbliższej jednostce organizacyjnej ZUS.
Składając wniosek o zasiłek macierzyński, musisz pamiętać o przedłożeniu wraz z nim określonych dokumentów. Wśród dokumentów wymaganych do wypłaty świadczenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, znajdują się:
- zaświadczenie lekarskie o przewidywanej dacie porodu (jeśli występuje się o zasiłek macierzyński za okres przed porodem),
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo ZUS za zgodność z oryginałem (jeśli występuje się o zasiłek macierzyński za okres od dnia porodu).
Kiedy ZUS wypłaca zasiłek macierzyński? Ma to miejsce nie później niż w ciągu 30 dni, licząc od momentu złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia prawa do jego otrzymania.
Sprawdź także: Wszystko, co musisz wiedzieć o programie 500 plus >>
Zasiłek macierzyński 2022 – czy coś się zmieniło?
W ciągu ostatniej dekady zasady udzielania zasiłku macierzyńskiego były wielokrotnie modyfikowane, ale w 2022 roku ustawodawca nie przewidział żadnych większych zmian w ich zakresie. Standardowo zasiłek macierzyński rozpoczyna się w dniu porodu i trwa kolejne 20 tygodni.
Otrzymuje się go w ramach urlopu macierzyńskiego. Gdy skończy się urlop macierzyński, można pójść na urlop rodzicielski, który przy jednym dziecku wynosi 32 tygodnie. Zatem łącznie po urodzeniu dziecka na opiekę nad nim można przeznaczyć aż 52 tygodnie.
Ile wynosi zasiłek macierzyński?
Zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, jak również urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz urlopu ojcowskiego, wypłacany jest w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. W praktyce znaczy to tyle, że na urlopie macierzyńskim otrzymać całość pensji.
Zasiłek macierzyński 2020 – jak to wyglądało rok temu?
Rok temu świadczenie przysługiwało ubezpieczonej, która w okresie obowiązywania ubezpieczenia chorobowego urodziła dziecko. Zatem świeżo upieczona matka otrzymywała zasiłek macierzyński nawet wtedy, gdy do ubezpieczenia chorobowego przystąpiła przed dniem porodu. Tak wyglądał także zasiłek macierzyński w 2019.
W 2020 roku planowane było wprowadzenie okresu wyczekiwania w odniesieniu do zasiłku macierzyńskiego. Oznaczałoby to, że na otrzymanie prawa do zasiłku chorobowego trzeba byłoby trochę poczekać. W świetle prawa jednak nabycie zasiłku macierzyńskiego tak jak nie wymagało, tak nadal nie wymaga okresu wyczekiwania.
Zasiłek opiekuńczy i macierzyński – po 90 lub 180 dniach?
24 kwietnia 2019 r. przyjęto Uchwałę Rady Ministrów w sprawie „Wieloletniego Planu Finansowego Państwa na lata 2019-2022”. Przeczytać w niej można o planowanym wprowadzeniu okresu wyczekiwania na zasiłek opiekuńczy i macierzyński, który wyniósłby odpowiednio:
- 90 dni dla ubezpieczonych obowiązkowo (np. dla zatrudnionych na umowie o pracę),
- 180 dni dla ubezpieczonych dobrowolnie (np. prowadzących działalność gospodarczą).
Miałoby to na celu ograniczenie nadużyć i racjonalizację wydatków z funduszu chorobowego. Na ten moment zapowiadane zmiany jeszcze nie weszły w życie. Prawo do zasiłku macierzyńskiego uzyskuje się zatem już od pierwszego dnia ubezpieczenia.
Zmiany w zasiłku opiekuńczym i macierzyńskim – konsekwencje
Zakładając, że opisane wyżej zmiany prędzej czy później wejdą w życie, warto mieć świadomość, co będą one oznaczać. Okres wyczekiwania to czas, kiedy mimo opłacania składki, nie ma jeszcze prawa do zasiłku.
W przypadku osoby zatrudnionej na etacie skorzystanie ze zwolnienia lekarskiego z tytułu urlopu macierzyńskiego w ciągu 90 pierwszych dni od dnia zatrudnienia (obowiązywania ubezpieczenia chorobowego) oznaczałoby, że wypłata zasiłku macierzyńskiego nastąpi dopiero po upływie wspomnianego czasu.
Podobnie sprawa wyglądałaby w przypadku działalności gospodarczej. Ten, kto by dopiero założył firmę i tyle, co zaczął opłacać składkę chorobową, mógłby liczyć na wypłatę zasiłku chorobowego najwcześniej po 180 dniach nieprzerwanego prowadzenia działalności.
Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia – jak to wygląda w praktyce?
W sytuacji, gdy umowa o pracę zostanie rozwiązana po dniu porodu, w dniu porodu ubezpieczona matka dziecka objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, a to z kolei uprawnia ją do otrzymania zasiłku macierzyńskiego w chwili ustania tego ubezpieczenia. W takim przypadku zasiłek wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do którego pracodawca ma obowiązek przekazać niezbędną dokumentację.
Wśród dokumentów, jakie trzeba przedłożyć celem otrzymania zasiłku macierzyńskiego po ustaniu zatrudnienia, znajduje się m.in.:
- zaświadczenie lekarskie stwierdzające stan ciąży w czasie trwania zatrudnienia,
- w przypadku likwidacji lub ogłoszenia upadłości pracodawcy świadectwo pracy albo inny dokument potwierdzający rozwiązanie stosunku pracy z określonego powodu,
- w razie niezgodnego z prawem rozwiązania stosunku pracy prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu stosunku pracy z naruszeniem przepisów prawa.
Polecamy także: Zasiłki rodzinne - ile rodzina może otrzymać od państwa? >>
Jak obliczyć zasiłek macierzyński na działalności gospodarczej?
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami podstawą wymiaru zasiłku chorobowego przedsiębiorcy jest przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła niezdolność do pracy. Nieco inaczej oblicza się wysokość zasiłku macierzyńskiego, gdy ubezpieczenie chorobowe trwa krócej niż 12 miesięcy.
Kobiecie, która prowadzi działalność gospodarczą krócej niż 12 miesięcy i opłaca składki przewyższające ustawowe minimum, na początku zostanie przyznany zasiłek w minimalnej wysokości, który z czasem będzie podwyższany o 1/12 za każdy miesiąc opłacania składek przypadający przed nabyciem prawa do świadczenia.
Przykładowo zatem matce prowadzącej działalność 4 miesiące i opłacającej podwyższone składki, przyznany zostanie zasiłek w wysokości 60% średniego prognozowanego wynagrodzenia oraz 4/12 podwyższonej składki. Prawo do zasiłku w pełnej wysokości, odpowiadające podwyższonej składce, przysługuje matkom opłacającym wyższe składki ubezpieczeniowe przez 12 miesięcy przed porodem.
Zasiłek macierzyński a urlop macierzyński
Niektórzy mylą urlop macierzyński z zasiłkiem macierzyńskim, a to nie jest jedno i to samo.
Urlop macierzyński jest przywilejem pracownika, z kolei zasiłek macierzyński przysługuje osobie, która ma ubezpieczenie chorobowe. Ten pierwszy zatem może dostać wyłącznie osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, z kolei drugi przysługuje szerszej grupie osób, nie tylko pracownikom, ale również zleceniobiorcom czy osobom prowadzącym działalność gospodarczą. Zatem przedsiębiorca nie ma prawa do urlopu macierzyńskiego, choć może pobierać zasiłek macierzyński.
Jak zwiększyć zasiłek macierzyński na umowie o pracę?
Ubezpieczenie chorobowe jest ubezpieczeniem dobrowolnym, a składka na nie wynosi 2,45% podstawy wymiaru. Składkę na ubezpieczenie chorobowe finansuje w całości z własnych środków ubezpieczony.
Teoretycznie zatem nie ma możliwości zwiększenia zasiłku macierzyńskiego na umowie o pracę, gdyż wysokość składki na ubezpieczenie chorobowe jest stała. Jedyną możliwością jest podpisanie nowej umowy na korzystniejszych warunkach finansowych. Jeśli jednak nastąpi to na krótko przed wystąpieniem o przyznanie zasiłku macierzyńskiego, należy spodziewać się kontroli z ZUS.
0 Komentarze