Щоб переглянути українську версію цього тексту, перейдіть за цим посиланням: 500 плюс для біженців з України. Необхідні документи та умови
Od 24 lutego 2022 roku na zaatakowanej przez Rosję Ukrainie trwa wojna. W efekcie ze swojego kraju musiały uciekać setki tysięcy uchodźców. W jednej chwili załamał się im cały świat. Bez znaczenia pozostają dawne zmartwienia, konieczność spłaty kredytu hipotecznego czy gotówkowego, uiszczanie rat, zapłata rachunków za czynsz i media. Ucieczka przed wojną i szukanie nowego miejsca do życia stały się dla nich brutalną rzeczywistością.
Dla poprawy komfortu życia – teraz i w przyszłości – rodziny, które uciekły do Polski, będą mogły uzyskać świadczenie 500 plus dla uchodźców z Ukrainy legalnie zamieszkałych w Polsce. Sprawdźmy, dla kogo takie świadczenie będzie wypłacane i czy karta pobytu uprawnia do 500 plus.
Czy program 500 plus jest dostępny dla uchodźców z Ukrainy? Warunki przyznania
7 marca 2022 roku rząd przyjął projekt ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną. Dwa dni później ustawa ta została przyjęta przez Sejm, a 11 marca przez Senat. Finalnie zaczęła już obowiązywać, a w związku z tym polityka prorodzinna naszego państwa zostanie rozciągnięta także na uchodźców.
Czy to oznacza dodatkowe pieniądze z naszego systemu socjalnego dla osób uciekających z Ukrainy? Jak najbardziej. Minister rodziny i polityki społecznej podkreśliła, że obywatele Ukrainy będą traktowani tak samo jak Polacy.
Jakie zasiłki dla uchodźców z Ukrainy przewiduje ustawa? Czy Ukraińcy dostają 500 plus? Obecnie świadczenie wychowawcze 500 plus dla obywateli Ukrainy przysługuje tym osobom, które na stałe mieszkają w Polsce i mają legalny pobyt. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych przewiduje świadczenia rodzinne m.in. dla cudzoziemców:
- do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;
- jeśli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym;
- przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium RP;
- posiadającym kartę pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy”.
Do uzyskania świadczenia w ramach programu „Rodzina 500 plus” zarówno Ukraińcy przebywający legalnie w Polsce, jak i Polacy muszą składać wniosek o świadczenie. Przysługuje ono na każde dziecko w rodzinie do ukończenia przez nie 18 lat, jeśli zamieszkuje wspólnie z rodzicem oraz pozostaje na jego utrzymaniu. Świadczenie przysługuje nie tylko rodzicom sprawującym opiekę i utrzymującym dziecko, lecz także:
- opiekunom prawnym dziecka,
- rodzicom zastępczym dziecka,
- osobom prowadzącym rodzinny dom dziecka,
- dyrektorom placówki opiekuńczo-wychowawczej,
- dyrektorom regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej,
- dyrektorom interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
- dyrektorom domu pomocy społecznej.
Można otrzymać takie świadczenie od 2022 roku, jeżeli wnioskodawca jest opiekunem faktycznym, opiekuje się dzieckiem i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka.
Jeśli zgodnie z orzeczeniem sądu rodzice po rozwodzie sprawują naprzemienną opiekę nad dzieckiem z drugim rodzicem, świadczenie 500 plus mogą otrzymać oboje w wysokości połowy przysługującej kwoty.
Warto wiedzieć! 12 tys. zł na dziecko w ramach Nowego Ładu – kto może liczyć na pieniądze?
Na mocy specustawy przyznano prawo ubiegania się o wsparcie dla rodziny w ramach programu 500 plus dla Ukraińców. Wniosek o świadczenie złożyć może osoba, która:
- jest obywatelem Ukrainy albo małżonkiem obywatela Ukrainy;
- przebywa legalnie w Polsce;
- ma pod opieką dziecko (jest jego rodzicem lub opiekunem tymczasowym), które ma ukraińskie obywatelstwo i przybyło z Ukrainy do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi;
- ma pod opieką dziecko (jest jego rodzicem lub opiekunem tymczasowym) urodzone w Polsce przez matkę, która jest obywatelką Ukrainy i której pobyt w Polsce jest legalny.
Pobyt w RP dla obywateli Ukrainy, którzy wjechali legalnie ze swojego kraju do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi, jest legalny przez 18 miesięcy. Świadczenie dla rodzin będzie przy tym przysługiwało nie dłużej niż przez okres przebywania w Polsce.
W jakich przypadkach 500 plus nie przysługuje osobom z Ukrainy?
Skoro Ukraińcy mają być traktowani na takich samych zasadach co Polacy także przy ubieganiu się o świadczenia rodzinne, warunki odmowy przyznania 500 plus dla obywatela Ukrainy również będą takie same.
Dlatego 500 plus dla uchodźców z Ukrainy nie zostanie przyznane, jeśli:
- dziecko, na które miałoby być wypłacane świadczenie, pozostaje w związku małżeńskim;
- dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej nieodpłatne pełne utrzymanie, np. w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej lub w innej szkole;
- pełnoletnie dziecko ma już ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko;
- wnioskodawcy przysługuje za granicą świadczenie na dziecko o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego.
Jak uzyskać 500 plus dla obywateli Ukrainy? Wnioski i dokumenty
Wiemy już, że świadczenie 500 plus dostępne jest również dla Ukraińców. Dokumenty w 2022 roku, jakie trzeba złożyć w takim przypadku do wniosku o jego uzyskanie, obejmują:
- dokument potwierdzający charakter pobytu w Polsce, np. kartę pobytu z adnotacją, że taka osoba ma dostęp do rynku pracy;
- kartę stałego pobytu;
- numer PESEL dziecka lub akt urodzenia wraz z tłumaczeniem wykonanym przez tłumacza przysięgłego na język polski.
To naturalne, że obywatele Ukrainy, którzy przekroczyli granicę Polski, uchodząc przed wojną, najpewniej nie mają od razu karty pobytu, tym bardziej z adnotacją „dostęp do rynku pracy”. Czy to oznacza, że nie będzie im wypłacane 500 plus dla Ukraińców?
Warto wiedzieć: Zasiłek rodzinny w 2022 roku. Ile wynosi, gdzie i jak złożyć wniosek, komu przysługuje?
Wnioski bez wymaganych załączników nie były dotychczas przyjmowane i nie można było przyznawać 500 plus dla uchodźców z Ukrainy, dopóki w życie nie weszła specustawa w tym zakresie. Dzięki niej Ukraińcom, którzy wjechali legalnie z tego państwa do Polski po 23 lutego 2022 roku w związku z działaniami wojennymi i chcą pozostać w Polsce, Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie przyznawał i wypłacał świadczenia dla rodziny.
Wniosek w ZUS dla Ukraińców ubiegających się o 500 plus będzie dostępny w języku ukraińskim, co ma ułatwić świadczeniobiorcom jego wypełnienie.
Gdzie złożyć podanie o 500 plus i w jaki sposób można to zrobić?
Jeśli dana osoba spełnia warunki otrzymania 500 plus dla Ukraińców, wniosek o takie świadczenie wychowawcze może złożyć elektronicznie przez:
- PUE ZUS,
- Portal Emp@tia,
- bankowość elektroniczną wielu polskich banków (jeśli ma konto w takiej instytucji bankowej).
Nie zawsze jednak Ukrainiec będzie miał możliwość skorzystania z opcji złożenia wniosków online o 500 plus. Jeśli Ukrainiec nie ma konta w polskim banku i nie złoży za jego pośrednictwem wniosku o 500 plus, przewidziano możliwość zrobienia tego osobiście. Wystarczy przyjść do dowolnej placówki ZUS, gdzie dodatkowo uzyska pomoc w wypełnieniu i złożeniu wniosku przez portal PUE ZUS.
Ukrainiec udający się do ZUS celem złożenia wniosku o 500 plus powinien mieć ze sobą:
- polski numer identyfikacyjny PESEL osoby składającej wniosek i dziecka (od 16 lutego 2022 roku są one wydawane przez jednostki samorządowe uchodźcom wojennym z Ukrainy);
- adres mailowy;
- polski numer telefonu;
- numer rachunku bankowego w Polsce.
Czy możesz odwołać się od negatywnej decyzji?
Może się zdarzyć, że wniosek o 500+ dla Ukraińców nie zostanie przyjęty. Co wtedy zrobić? Można się odwołać od decyzji, pisząc pismo do Prezesa ZUS w ciągu 14 dni od uzyskania odpowiedzi. Od decyzji Prezesa ZUS w sprawie 500+ dla uchodźców z Ukrainy przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji.
Czy karta pobytu uprawnia do 500 plus? Czy można uzyskać 500 plus bez karty pobytu?
Czy można uzyskać 500 plus bez karty pobytu? Tak, obecnie jest to możliwe na mocy specustawy uchwalonej przez polski Sejm, której przepisy obowiązują wstecz, od 24 lutego 2022 roku.
Natomiast 500 plus bez karty pobytu z adnotacją „dostęp do rynku pracy” nie było dotychczas dostępne dla cudzoziemców. Ustawa o cudzoziemcach obowiązująca od 1 maja 2014 roku odpowiadała na pytanie, czy karta pobytu uprawnia do 500 plus. Rzeczywiście tak było, o ile obcokrajowiec miał kartę z odpowiednią adnotacją i złożył wniosek o przyznanie pomocy z programu 500 plus.
Na koniec polecamy jeszcze: Który bank da kredyt gotówkowy na 500+?
9 Komentarze