Co to jest portfel inwestycji?

Inwestowanie jest sztuką wyboru instrumentów, które przyniosą spodziewany zysk przy akceptowanym przez inwestora poziomie ryzyka. Złota zasada mówi, że do portfela należy wybierać różnego rodzaju inwestycje, ponieważ dywersyfikacja zmniejsza ryzyko utraty części lub całości posiadanego kapitału. Czym jest wspomniany portfel i jakie metody powinni stosować inwestorzy, by dobierać właściwie aktywa celem maksymalizowania zysków i minimalizowania ryzyka?

Portfel inwestycji – definicja

Nie można dosłownie rozumieć określenia „portfel inwestycyjny”. Czym on jest? Definicja przyjmowana na rynkach finansowych wskazuje, że masz tu do czynienia ze zbiorem aktywów, które stanowią formę lokowania kapitału w celu uzyskania przyszłych korzyści, przede wszystkim majątkowych. Możesz też spotkać się z wieloma innymi interpretacjami pojęcia „portfel inwestycyjny”. To zbiór finansowych i realnych aktywów inwestora. Wśród tych pierwszych mogą znaleźć się akcje, obligacje albo nawet lokaty terminowe w bankach. Natomiast aktywa realne oznaczają fizyczny majątek znajdujący się w posiadaniu inwestora, np. nieruchomości, pojazdy mechaniczne itp.

Twój portfel inwestycyjny kształtujesz samodzielnie, dobierając do niego odpowiednie walory. Portfel podlega ocenie ryzyka inwestycyjnego oraz oczekiwanej stopy zwrotu.

Rodzaje portfeli inwestycji

Portfel inwestycyjny jest pojęciem wieloznacznym i może dotyczyć różnych zbiorów aktywów. Pod tym względem można wyróżnić co najmniej kilka rodzajów portfeli inwestycyjnych. Zalicza się do nich:

• Portfele inwestycyjne akcji – grupujące akcje spółek o mocno ustrukturyzowanych podstawach. Cechą charakterystyczną takich portfeli jest konieczność akceptacji podwyższonego poziomu ryzyka przez inwestora, który jednak dzięki temu ma szansę na wypracowanie wyższej stopy zwrotu.
• Portfele inwestycyjne bezpieczne – gdzie ryzyko inwestycyjne zostało ograniczone do absolutnego minimum. Grupują one bankowe lokaty terminowe, obligacje oraz bony skarbowe.
• Portfele inwestycyjne zrównoważone – uwzględniające z jednej strony ryzykowne inwestycje, takie jak akcje spółek o dużym potencjale wzrostu, ale również bony skarbowe oraz obligacje, które równoważą podwyższone ryzyko inwestycyjne związane z akcjami.
• Portfel aktywnej alokacji – obejmuje skarbowe instrumenty dłużne, akcje spółek o mocno ustrukturyzowanych podstawach, a także prawa pochodne.

Jako inwestor musisz odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie są twoje oczekiwania dotyczące stopy zwrotu z podejmowanych inwestycji i jakie ryzyko w związku z tym jesteś w stanie zaakceptować. Jeśli nie chcesz ponosić żadnego ryzyka, buduj portfel inwestycyjny bezpieczny, dzięki któremu twój kapitał nie zostanie uszczuplony w toku realizacji działań. Będziesz deponować swoje pieniądze na lokatach bankowych oraz kupować obligacje i bony skarbowe. Mniej zarobisz niż potencjalnie na inwestycjach w akcje, ale masz właściwie gwarancję braku strat.

Dowiedz się więcej: Co to jest ryzyko inwestycji? >>

Jakie czynniki wpływają na budowę portfela inwestycyjnego?

Chcesz przystąpić do budowania portfela inwestycyjnego? Musisz wiedzieć, jakie czynniki wpływają na takie działania. Dobrze by było, gdybyś zapoznał się z metodami, które pozwalają dobrze dobierać aktywa do portfela celem minimalizowania ryzyka i maksymalizowania zysku. Wśród czynników, które musisz przy tym przeanalizować, należy wymienić:

• historyczne stopy zwrotu,
• zmienność cen aktywów,
• stopień uzależnienia od głównego indeksu giełdowego,
• relacje między instrumentami.

Właściwa budowa portfela inwestycyjnego zaważy na przyszłych zyskach i wysokości możliwych do poniesienia strat. Odpowiedzialne inwestowanie to działanie nie na bazie wyłącznie intuicji, ale na solidnych podstawach, jakie tworzą odpowiedzialność inwestora oraz właściwy dobór aktywów do portfela. Co więcej, dla każdego z nas może to oznaczać coś zupełnie innego.

Zanim rozpoczniesz budowanie portfela inwestycyjnego, musisz wziąć pod uwagę kilka cech własnych, decydujących o jego przyszłym kształcie. Musisz określić poziom akceptacji ryzyka, który wskaże ci, czy raczej powinieneś inwestować w obligacje i lokaty, czy może waluty i akcje. Do grona innych czynników wpływających na kształt portfela twoich inwestycji zaliczyć musimy:

• twoją indywidualną sytuację majątkową i zawodową,
• doświadczenie w inwestowaniu,
• wykształcenie,
• wiek,
• stan cywilny,
• kwestie osobowe, m.in. to, czy masz rodzinę i osoby na utrzymaniu.

Wybieraj rozważnie, dzięki czemu będziesz mógł zbudować odpowiadający twoim potrzebom, wymaganiom i oczekiwaniom portfel.

Zobacz także: Co to są fundusze bezpieczne? >>

W jaki sposób budować portfel inwestycyjny?

Chcesz dowiedzieć się, jak zbudować portfel inwestycyjny? Określ najpierw cele, jakie planujesz osiągnąć przy podejmowaniu inwestycji oraz wskaż maksymalny poziom ryzyka, jakie jesteś w stanie zaakceptować.

Budowanie portfela inwestycyjnego przebiega etapowo, a takie uporządkowanie działań sprzyja wypracowaniu założonych zysków:

• Ustal swoje cele inwestycyjne – zastanów się nad tym, co chcesz osiągnąć poprzez inwestowanie. Być może łatwiej Ci będzie budować portfel inwestycyjny, jeśli określisz dokładnie to, do czego dążysz. Szczegółowe i możliwe do osiągnięcia cele sprawiają, że o sukces będzie łatwiej. Sam musisz odpowiedzieć sobie na pytanie, dlaczego właściwie zaczynasz inwestować lub podejmujesz się jakichś kolejnych działań.
   
• Określ alokację aktywów – podziel różne instrumenty finansowe na grupy i klasy, a następnie wybieraj z nich te, które chcesz włączyć do swojego portfela inwestycyjnego. Mogą się w nim znaleźć m.in. lokaty bankowe, akcje, obligacje, czyli papiery dłużne, inwestycje alternatywne, inwestycje pochodne, waluty itp.
   
• Wybierz ostatecznie aktywa do portfela inwestycyjnego – to najważniejszy etap budowania twojego portfela inwestycyjnego, który zaważyć może na wyniku inwestycyjnym w przyszłości.
   
• Weryfikuj swoje inwestycje, dokonuj zmian w składzie portfela inwestycyjnego i monitoruj go – akcje, które dobierzesz do portfela inwestycyjnego, muszą być stale monitorowane, ponieważ na rynku pojawiają się różne informacje i sygnały dotyczące spółek, które mogą wpływać na ich wartość rynkową, a co za tym idzie na twój portfel inwestycyjny.

Kluczową zasadą przy budowaniu własnego portfela inwestycyjnego jest dywersyfikacja, która pozwala na zminimalizowanie ryzyka. Bez względu na twój profil inwestora i to, czy lokujesz środki wyłącznie w funduszach inwestycyjnych, czy korzystasz też z innych, być może znacznie bardziej ryzykownych aktywów, zadbaj o właściwą dywersyfikację portfela.

Doświadczeni nie inwestują tylko w jedne aktywa czy jeden ich rodzaj, ponieważ załamanie jednego rynku spowoduje, że poniosą dotkliwe straty. Kolokwialnie rzecz ujmując, wszystko sprowadza się do tego, by nie trzymać „wszystkich jajek w jednym koszyku”. Jeśli wybierzesz do swojego portfela zróżnicowane aktywa, to nawet spadki wartości niektórych z nich będą rekompensowane wzrostami innych. Skuteczna dywersyfikacja portfela polega na tym, że wybierasz do niego różne rodzaje aktywów.

W co warto inwestować, aby zbudować portfel inwestycji?

Do portfela inwestycyjnego możesz dobrać różne instrumenty inwestycyjne. Wśród nich możemy wymienić:

• jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych,
• waluty,
• lokaty bankowe,
• akcje spółek,
• obligacje,
• bony skarbowe,
• fundusze inwestycyjne.

Bardzo ważną kwestią przy wyborze aktywów do portfela inwestycyjnego jest ich indywidualna płynność, podobnie jak poziom ryzyka inwestycyjnego, z jakim się wiążą. Płynność aktywów powinna być przez ciebie rozumiana jako możliwość szybkiej i łatwiej zamiany aktywów na pieniądze. Do klasy aktywów, które charakteryzują się niską płynnością zalicza się między innymi nieruchomości czy dzieła sztuki, a także fundusze inwestycyjne zamknięte, udziały w spółkach niepublicznych oraz ich akcje. Z kolei aktywa o wysokiej płynności to takie, które bez trudu będziesz mógł zbyć, jeśli zajdzie taka konieczność. To waluty, złoto inwestycyjne, akcje spółek, które są notowane na giełdzie, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych oraz obligacje Skarbu Państwa.

W przypadku planowania długoterminowego inwestowania płynność aktywów schodzi na dalszy plan, ponieważ z góry zakładasz, że będziesz utrzymywał je w swoim portfelu dłużej. Z kolei przy inwestycjach w wymiarze krótkoterminowym do swojego portfela wybierz aktywa o większej płynności.

Portfel inwestycji – bezpieczne inwestowanie

Bezpieczne inwestowanie polega na takim doborze aktywów do portfela, by ograniczać maksymalnie ryzyko. Możesz więc wybierać dla siebie lokaty, obligacje Skarbu Państwa czy bony skarbowe. Dobrym pomysłem może być też inwestowanie w fundusze inwestycyjne – bezpieczne i zrównoważone. Portfel funduszy może być kompensowany przez bezpieczne i gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny lokaty terminowe. Nie licz, że dzięki bezpiecznemu portfelowi osiągniesz ponadprzeciętne zyski. Raczej nie staną się one twoim udziałem, ale za to unikniesz ryzyka straty całości czy choćby większej części posiadanego kapitału.

Portfel inwestycji – inwestycje o wysokim ryzyku

Jeśli jesteś w stanie zaakceptować wysokie ryzyko, możesz wybierać akcje spółek giełdowych do portfela. Zadania stojące wówczas przed Tobą są nieco inne niż wtedy, gdy lokujesz pieniądze w portfele bezpieczne, z lokatami i obligacjami. Stale musisz trzymać rękę na pulsie i kontrolować notowania akcji. Jeśli chcesz zbudować portfel funduszy inwestycyjnych akcyjnych, to dobrym pomysłem będzie dobór różnych funduszy akcyjnych, które będą bazowały na odmiennych branżach i indeksach. Uzupełniaj je instrumentami pochodzącymi chociażby z rynku pieniężnego, a więc funduszami surowcowymi, które inwestują np. w ropę naftową i gaz ziemny, metale szlachetne czy dobra przemysłowe. W przypadku podejmowania się budowy portfela funduszy inwestycyjnych dowiedz się, czy stosują one wewnętrzną dywersyfikację. Jeśli tak, to tym lepiej dla ciebie. Oceń, czy jest ona jednak zróżnicowana i czy opiera się na różnorodnych aktywach.

Zarządzanie portfelem inwestycji

Budowa portfela inwestycyjnego jest ważnym etapem inwestowania, ale nie kończy twoich zadań jako inwestora. Musisz jeszcze właściwie zarządzać swoim portfelem, tj. wiedzieć, kiedy pozbyć się niektórych aktywów, a kiedy wręcz przeciwnie – zatrzymać je na dłużej. Jeśli masz dobrą intuicję, potrafisz interpretować sygnały rynkowe, a przy tym słuchasz się dobrych doradców rynkowych, łatwiej ci będzie manewrować tak, by w portfelu inwestycyjnym znalazły się jedynie dochodowe aktywa.

Błędem popełnianym przez wielu inwestorów, zwłaszcza początkujących, jest to, że podejmują się oni inwestowania np. w akcje czy w jednostki funduszy wtedy, gdy wypracowują wysokie zyski. Tymczasem najlepszy czas na inwestowanie, szczególnie w akcje giełdowe, jest wtedy, gdy nikt się danymi aktywami nie interesuje. Nie można kupić popularnych akcji tanio i liczyć na rajd ku górze z wyceną, w konsekwencji zaś – na jak największy zarobek.

W ramach zarządzania swoim portfelem inwestycyjnym powinieneś monitorować na bieżąco to, co dzieje się na poszczególnych rynkach. Sprawdzaj najważniejsze doniesienia oraz interesuj się sytuacją polityczną kraju, ponieważ wszystko to wpływa na wycenę różnych aktywów. Możesz ustalić dla każdego aktywa znajdującego się w portfelu poziomy cenowe, przy których je sprzedasz, jeśli zbytnio straci lub zyska na tyle, że będziesz usatysfakcjonowany z zysków.

Proces zarządzania portfelem inwestycyjnym ma charakter ciągły i obejmuje kolejno po sobie fazy planowania, wykonywania i informowania o osiąganych sukcesywnie wynikach. Przy zarządzaniu portfelem inwestycyjnym musisz podejmować kilka ważnych kroków:

• Określaj cele finansowe w parze z poziomem tolerancji ryzyka, odpowiedz sobie na pytanie o to, jakie są twoje krótko- i długoterminowe cele i potrzeby finansowe oraz jakie konsekwencje poniesiesz, gdyby nie zostały jednak zrealizowane.
• Określ oczekiwana i wymaganą stopę zwrotu. Oczekiwana związana jest z poziomem zysku, jaki wymagany jest do sfinansowania twoich pozostałych celów, a wymagana stopa łączy się z kolei z długoterminowym osiągnięciem celów finansowych.
• Ustal ograniczenia inwestycyjne związane z uwarunkowaniami prawnymi, podatkami, horyzontem czasowym inwestycji, wyjątkowymi okolicznościami oraz płynnością.

Racjonalnie i stale zarządzaj inwestycjami, a pożądana stopa zwrotu stanie się twoim udziałem