Zgodnie z przepisami umowa zawarta z bankiem na konto osobiste z dniem śmierci jego właściciela wygasa. W takiej sytuacji bank ma jednak obowiązek odpowiednio zabezpieczyć środki zmarłego zgromadzone na rachunku i może dokonać ich wypłaty jedynie uprawnionym osobom. Najpierw jednak musi otrzymać informację o zgonie swojego klienta i wbrew pozorom nie zawsze dowiaduje się o tym automatycznie.
Skąd bank wie o śmierci klienta?
O śmierci klienta bank może się dowiedzieć na kilka sposobów:
- od krewnych zmarłego,
- od spadkobierców właściciela rachunku,
- we własnym zakresie – zgodnie z art. 59 a ustawy Prawo bankowe po upływie 5 lat od dokonania ostatniej operacji na rachunku bank ma obowiązek sprawdzenia w rejestrze PESEL, czy właściciel konta żyje, czy nie.
Wiele osób zastanawia się, czy ZUS zawiadamia bank o śmierci klienta lub, czy robią to jakieś inne instytucje. Niestety nie. W praktyce więc najczęściej to właśnie od krewnych zmarłego bank dowiaduje się o jego śmierci, ponieważ to oni zazwyczaj mają największy interes, by o tym fakcie powiadomić bank.
Czy trzeba powiadomić bank o śmierci właściciela konta?
O śmierci właściciela konta nie trzeba powiadamiać banku. Nie mają takiego obowiązku nawet najbliżsi krewni zmarłego, ponieważ nie przewidują tego ani żadne przepisy, ani regulaminy bankowe.
Taki obowiązek byłby zresztą w wielu przypadkach trudny do spełnienia, ponieważ rodzina nie zawsze wie, czy zmarły w ogóle miał rachunek bankowy lub w jakim banku go prowadził.
Najbliżsi zmarłego mają jednak interes w tym, by zgłosić jego zgon do banku, ponieważ mają prawo ubiegać się o wypłatę środków z jego konta w kilku przypadkach:
- na zwrot pokrytych przez siebie kosztów pogrzebu,
- z tytułu przysługującego im spadku po zmarłym,
- z tytułu złożonej przez zmarłego dyspozycji wypłaty na wypadek śmierci.
Jeśli rodzina nie wie, w którym banku lub SKOK-u zmarły miał konto, może się tego dowiedzieć z Centralnej Informacji o rachunkach prowadzonej przez Krajową Izbę Rozliczeniową. Aby jednak złożyć wniosek o ujawnienie takich danych, najpierw muszą uzyskać tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku.
Jak zgłosić do banku śmierć właściciela konta? Wzór dyspozycji
Zastanawiasz się, jak zgłosić śmierć właściciela konta w PKO BP, ING Banku Śląskim, Santanderze lub innej instytucji? Na stronach internetowych niemal wszystkich banków znajdziesz instrukcję, co należy w tym celu zrobić i w większości z nich procedury są bardzo podobne.
Chcąc zgłosić do banku śmierć właściciela konta, zazwyczaj należy udać się osobiście do jego najbliższego oddziału. Nie musi być to placówka, w której faktycznie zmarły zawarł umowę na prowadzenie rachunku. Osobista wizyta jest konieczna, ponieważ należy dostarczyć do banku pewne dokumenty w oryginale.
Samo zgłoszenie śmierci właściciela konta wymaga zwykle dostarczenia wyłącznie aktu zgonu. Dodatkowe dokumenty będą potrzebne do wypłacenia środków z rachunku zmarłego, co szerzej wyjaśnimy niżej.
Warto wiedzieć, że akt zgonu właściciela rachunku może dostarczyć do banku także niespokrewniona z nim osoba. Nie musi być to też np. współwłaściciel konta, który może przecież nie mieć aktu zgonu drugiego współwłaściciela.
Przy okazji warto wspomnieć, że w wielu bankach np. w banku Santander śmierć współwłaściciela konta nie powoduje wygaśnięcia umowy, a żyjący współwłaściciele mogą swobodnie korzystać ze wszystkich środków zgromadzonych na rachunku.
Co dzieje się z kontem po śmierci właściciela?
To, co się dzieje z kontem po śmierci właściciela, jest w dużej mierze uregulowane w przepisach. Przede wszystkim po otrzymaniu aktu zgonu bank niezwłocznie blokuje środki na rachunku, aby nikt nieuprawniony nie mógł ich wypłacić.
Wyjątkiem jest wspólne konto bankowe, o czym pisaliśmy wyżej. Warto o tym pamiętać, ponieważ jeśli np. żona nie była współwłaścicielem konta męża, albo mąż nie zostawił stosownej dyspozycji, pieniądze na koncie po śmierci współmałżonka nie będą dla niej dostępne aż do momentu uzyskania prawa do spadku.
A ile bank zabiera po śmierci z konta? Nic nie zabiera, a wręcz po uzyskaniu informacji o zgonie jego właściciela zaprzestaje pobierania opłat z tytułu prowadzenia konta. Dodatkowo ma obowiązek zabezpieczyć zgromadzone na rachunku pieniądze, ponieważ mają do nich prawo spadkobiercy zmarłego.
Podobnie musi postąpić w przypadku lokat, czy konta oszczędnościowego, jeśli zmarły korzystał z takich produktów. Co ważne, bank powinien także zablokować karty zmarłego – debetowe i kredytowe.
W praktyce dopiero gdy do banku zgłoszą się spadkobiercy i zostaną im wypłacone środki z konta zmarłego, konto będzie mogło być definitywnie zamknięte.
Po jakim czasie bank szuka spadkobierców? Zazwyczaj w ogóle tego nie robi, ponieważ nie ma takiego obowiązku. Jeśli spadkobiercy się nie zgłoszą, może po prostu zamknąć konto – po 10 latach od ostatniej operacji. Wówczas środki zgromadzone na koncie przepadają na rzecz gminy, w której mieszkał zmarły lub na rzecz Skarbu Państwa.
Banki szukają natomiast spadkobierców, jeśli ich zmarły klient miał zaciągnięte zobowiązania kredytowe. Zgodnie z przepisami takie długi są bowiem dziedziczone.
Przeczytaj koniecznie: Jak wygląda spłata kredytu po śmierci kredytobiorcy?
Jak wypłacić pieniądze po śmierci właściciela konta?
Zastanawiasz się, jak odzyskać pieniądze z banku po śmierci bliskiej osoby? Nie jest to takie proste, ponieważ aby móc je wypłacić, należy spełnić szereg warunków i dopełnić pewnych formalności.
Zacznijmy od tego, kto może wypłacić pieniądze z konta po śmierci jego właściciela. Z konta indywidualnego (którego właścicielem był wyłącznie zmarły) może to zrobić wyłącznie:
- osoba, która opłaciła pogrzeb właściciela rachunku z własnej kieszeni,
- beneficjent dyspozycji na wypadek śmierci złożonej przez zmarłego,
- spadkobierca zmarłego.
Najprostsza jest wypłata z rachunku bankowego po śmierci właściciela, jeśli złożył on stosowną dyspozycję takiej wypłaty na wypadek swojego zgonu. Wówczas osoba wskazana w takiej dyspozycji jako uprawniona do wypłaty pieniędzy, musi po prostu udać się do banku z dowodem osobistym (można to zrobić przy okazji dostarczania aktu zgonu).
A jak wypłacić pieniądze w przypadku odziedziczenia środków z konta zmarłego? W celu wypłacenia należnej sumy pieniędzy spadkobierca musi udać się do banku i złożyć następujące dokumenty:
- prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia (nie może być to zatem zwykły testament),
- wypełniony wniosek o wypłatę środków na druku bankowym,
- swój dowód tożsamości do wglądu.
Niektóre banki wymagają również, by dostarczyć akt zgonu właściciela rachunku, jeśli wcześniej nie zostało to zrobione.
Jak wypłacić pieniądze na pogrzeb po śmierci właściciela konta?
Pieniądze na pogrzeb po śmierci właściciela konta można wypłacić z banku jeszcze przed sprawą spadkową. Może to zrobić wyłącznie osoba, która faktycznie poniosła koszty pogrzebu. W tym celu powinna złożyć w banku następujące dokumenty:
- skrócony odpis aktu zgonu właściciela rachunku,
- faktury i rachunki w oryginale potwierdzające poniesienie wydatków na pogrzeb (powinny na nich widnieć dane zmarłego oraz osoby, która poniosła koszty),
- wypełniony wniosek o zwrot kosztów pogrzebu na druku bankowym,
- swój dowód tożsamości do wglądu.
Należy pamiętać, że bank może wypłacić jedynie sumę, której nie pokrył zasiłek pogrzebowy z ZUS.
Co grozi za wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci właściciela?
Przepisy wyraźnie precyzują, kto może wypłacić pieniądze z konta po śmierci jego właściciela. Samowolna wypłata pieniędzy z konta zmarłego przez osobę do tego nieupoważnioną jest więc traktowane jako nieuprawniony zabór cudzego mienia i może grozić poważnymi sankcjami. Bank w takim przypadku może nawet zgłosić sprawę do organów ścigania.
Warto tutaj mieć świadomość, że niedozwolone jest więc np. używanie karty po śmierci właściciela rachunku przez jego współmałżonka lub jego dzieci. Nawet jeśli tacy krewni byli pełnomocnikami konta zmarłego, to nie mają prawa wypłacać z niego pieniędzy, ponieważ z chwilą śmierci właściciela rachunku wszelkie takie pełnomocnictwa wygasają.
Jak zadbać o bezpieczeństwo konta bankowego w przypadku śmierci?
Jak widać, śmierć właściciela rachunku powoduje uruchomienie przez bank określonych procedur, które mogą utrudnić jego bliskim dostęp do pieniędzy. Może być to problematyczne, jeśli np. zmarły był głównym żywicielem rodziny. Za życia warto więc pomyśleć o zabezpieczeniu najbliższych przed taką sytuacją i można to zrobić na kilka sposobów:
- przekształcić rachunek w konto wspólne, gdzie współwłaścicielem będzie np. współmałżonek,
- złożyć w banku tzw. dyspozycję na wypadek śmierci – należy w niej wskazać osoby uprawnione do wypłaty środków po naszej śmierci i mogą to być wyłącznie najbliżsi członkowie rodziny np. mąż, żona, rodzice lub dzieci.
Warto wiedzieć, że łączna wypłata środków na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci nie może przekroczyć pewnej sumy, a konkretnie 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia, jakie zostało ogłoszone przez GUS w miesiącu poprzedzającym zgon właściciela rachunku. Chodzi bowiem o to, aby na koncie zostały środki pokrywające ewentualne roszczenia pozostałych spadkobierców.
Nie przegap: Wspólne czy oddzielne konto bankowe? Zobacz, jakie są zalety i wady każdej z tych opcji
2 Komentarze