Tarcza antyinflacyjna to program rządowy, który miał złagodzić skutki gwałtownego wzrostu cen energii i żywności w wyniku wysokiej inflacji. Choć jej główne elementy zostały wygaszone, część wsparcia kontynuowana jest w formie tarczy solidarnościowej.
Najważniejsze informacje:
-
Tarcza antyinflacyjna obowiązywała głównie w latach 2022–2023 i obejmowała m.in. obniżony VAT oraz dodatki osłonowe.
-
Została wygaszona do końca 2023 r., a 0% VAT na żywność przestał obowiązywać 31 marca 2024 r.
-
W 2025 roku zastępują ją rozwiązania sektorowe, np. tarcza energetyczna i solidarnościowa.
-
Nie planuje się pełnego przywrócenia tarczy antyinflacyjnej w 2025 roku.
Co to jest tarcza antyinflacyjna?
Tarcza antyinflacyjna to pakiet ustaw i rozporządzeń rządu mający na celu złagodzenie skutków gwałtownego wzrostu inflacji. Wprowadzono ją pod koniec 2021 roku i rozszerzano w 2022 r. w formie Tarczy Antyinflacyjnej 1.0 i 2.0.
Działania te obejmowały m.in.:
-
czasowe obniżenie VAT-u na żywność (do 0%), gaz, ciepło i energię elektryczną,
-
zniesienie akcyzy na prąd i paliwa,
-
zmniejszenie opłat dystrybucyjnych,
-
wprowadzenie dodatku osłonowego dla najuboższych.
Sprawdź koniecznie: Jak zarządzać finansami domowymi? O planowaniu budżetu domowego >>
Jak działa tarcza antyinflacyjna?
Tarcza antyinflacyjna obniżała koszty codziennego życia poprzez:
-
zmniejszenie podatków pośrednich (VAT, akcyzy),
-
czasowe wstrzymanie opłat związanych z energią i ogrzewaniem,
-
bezpośrednie dopłaty dla osób spełniających kryteria dochodowe (dodatek osłonowy).
Dzięki temu mechanizmowi ceny wielu produktów były niższe niż wynikałoby to z realnych kosztów rynkowych.
Sprawdź ofertę kont oszczędnościowych >>
Tarcza antyinflacyjna a prąd – dla kogo były zniżki?
Dzięki tarczy antyinflacyjnej:
-
VAT na energię elektryczną został obniżony z 23% do 5%, a potem do 0%,
-
akcyza na prąd została zniesiona dla gospodarstw domowych,
-
opłaty dystrybucyjne uległy obniżeniu.
Skorzystali na tym wszyscy odbiorcy energii, ale najwięcej zyskały osoby o niskich dochodach, którym przysługiwał dodatkowy dodatek osłonowy w wysokości od 400 do 1 150 zł rocznie (w zależności od liczby osób w gospodarstwie i źródła ogrzewania).
Czy tarcza antyinflacyjna została przedłużona?
Nie. Większość działań w ramach tarczy antyinflacyjnej wygasła z końcem 2023 roku, a obniżony VAT na żywność przestał obowiązywać z dniem 31 marca 2024 r.. Od 1 kwietnia 2024 r. podstawowa stawka VAT na żywność wróciła do poziomu 5%.
Rząd nie przewidział kontynuacji tych mechanizmów w pierwotnej formie. Zamiast tego wprowadzono m.in.:
-
Tarcze energetyczne i solidarnościowe z limitami zużycia i maksymalnymi cenami,
-
nowe dopłaty do prądu i ogrzewania dla wybranych grup społecznych.
Czy wiesz? Inflacja konsumencka i producencka. Czym się różnią? >>
Kiedy kończy się tarcza antyinflacyjna?
Formalnie większość elementów tarczy antyinflacyjnej zakończyła działanie z końcem 2023 roku, z wyjątkiem zerowego VAT-u na żywność, który obowiązywał jeszcze do 31 marca 2024.
Od kwietnia 2024 r. w życie weszły nowe zasady rozliczania:
-
5% VAT na żywność i napoje,
-
przywrócona akcyza i VAT na gaz, energię, paliwa,
-
pełne stawki opłat dystrybucyjnych.
Czy tarcza antyinflacyjna będzie przedłużona w 2025 roku?
Nie ma obecnie planów przywrócenia pełnej tarczy antyinflacyjnej w 2025 roku. Rządzący zdecydowali się na węższe formy wsparcia, kierowane głównie do:
-
osób o najniższych dochodach,
-
rodzin wielodzietnych,
-
osób z niepełnosprawnościami,
-
gospodarstw korzystających z ogrzewania elektrycznego lub gazowego.
Na czym polega tarcza solidarnościowa?
Tarcza solidarnościowa to kontynuacja wsparcia energetycznego w ramach nowej strategii rządu. Od 2023 roku pełni rolę „następczyni” tarczy antyinflacyjnej – skupiając się przede wszystkim na ochronie odbiorców energii.
Główne założenia:
-
zamrożenie cen prądu i gazu dla gospodarstw domowych i firm do określonych limitów,
-
maksymalne stawki za energię po przekroczeniu progu zużycia (np. 693 zł/MWh),
-
dodatek elektryczny dla osób ogrzewających dom energią elektryczną (do 1 500 zł),
-
obowiązuje do końca czerwca 2025 r.
Tarcza antyinflacyjna 2024–2025 – podsumowanie
Tarcza antyinflacyjna, która znacząco pomogła Polakom w latach 2022–2023, została wygaszona. W jej miejsce funkcjonują tarcze sektorowe, głównie energetyczne i solidarnościowe. Mimo że pełna tarcza antyinflacyjna nie wróci, rząd wciąż oferuje wsparcie dla najbardziej potrzebujących, ale w bardziej ukierunkowanej formie.
To również ważne! Jak oszczędzać wodę, prąd i gaz w obliczu noworocznych podwyżek cen? Oszczędzanie na mediach w domu >>
Źródła:
https://www.gov.pl/web/chronimyrodziny/rzadowa-tarcza-antyinflacyjna
https://www.gov.pl/web/finanse/tarcza-antyinflacyjna-20-zlagodzi-skutki-inflacji-i-zmniejszy-jej-koszty-dla-polakow
5 Komentarze