Tarcza antyinflacyjna oraz dodatek osłonowy w 2022 roku. Przedłużono założenia

Inflacja w Polsce rośnie systematycznie od wielu miesięcy i już dawno przekroczyła cel inflacyjny NBP. Z tego względu w październiku 2021 r. RPP zdecydowała się po raz pierwszy od 9 lat na podniesienie stóp procentowych. Przez to zdrożały kredyty hipoteczne i gotówkowe, jednak nie zahamowało to wzrostu cen dóbr i usług. Właśnie dlatego rząd postanowił wdrożyć dodatkowe rozwiązania w postaci tarczy antyinflacyjnej, która ma skuteczniej powstrzymać drożyznę.

Nowa tarcza antyinflacyjna. Od kiedy wejdzie w życie, do kiedy potrwa? Co zmieni?

Wdrożenie tarczy antyinflacyjnej zostało ogłoszone na konferencji prasowej przez premiera rządu Mateusza Morawieckiego 25 listopada 2021 r. Ma ona polegać na czasowej obniżce podatków i akcyzy na paliwa silnikowe oraz energię elektryczną i gaz ziemny.

W efekcie tarcza antyinflacyjna ma sprawić, że cena paliwa na stacjach benzynowych będzie niższa, co pośrednio powinno przełożyć się także na ustabilizowanie cen innych produktów. Niższe też powinny być rachunki za prąd, gaz w kuchenkach i ogrzewanie.

Polecamy także: Zmiany w Polskim Ładzie w 2022. Jak zmienią się podatki i ulgi?

Jeśli uda się osiągnąć zakładane cele, nasze codzienne wydatki powinny się zmniejszyć lub przynajmniej pozostać na tym samym poziomie. Niestety wciąż dla wielu osób odczuwalny będzie wpływ inflacji na raty kredytów, które są coraz trudniejsze do spłaty ze względu na spadek siły nabywczej pieniądza i wspomniany wyżej wzrost stóp procentowych.

Nowy program antykryzysowy ma kosztować 10 mld zł, jednak jak zapewniają przedstawiciele rządu, budżet państwa na tym nie ucierpi, ponieważ inflacja zwiększy dochody budżetowe nawet o 9 mld zł, głównie dzięki większym wpływom z PIT.

Termin wdrożenia tarczy antyinflacyjnej ma być dość szybki, ponieważ pierwsze obniżki mają zacząć obowiązywać już od grudnia 2021 r. Cały program ma jednak charakter tymczasowy – okres obowiązywania tarczy antyinflacyjnej pierwotnie przewidziany był bowiem głównie do końca I kwartału 2022 roku. To uległo zmianie.

A jak wyglądają szczegóły tarczy antyinflacyjnej? Ile oszczędzimy dzięki jej wprowadzeniu?

Koszt paliw po wprowadzeniu tarczy antyinflacyjnej

Jednym z najbardziej dotkliwych skutków inflacji jest znaczący wzrost cen benzyny i olejów silnikowych – wg Eurostat w ciągu roku w Polsce urosły one aż o 28,5%. Właśnie dlatego istotny filar tarczy antyinflacyjnej dotyczy paliwa. Jego cena ma zostać obniżona dzięki wprowadzeniu następujących rozwiązań:

• od 20 grudnia 2021 r. do maja 2022 r. – nastąpi obniżka akcyzy na paliwa silnikowe,
• od 1 stycznia do maja 2022 r. – zniesiony zostanie podatek od sprzedaży detalicznej paliw.

Ile obniży się cena paliw po wdrożeniu tarczy inflacyjnej? Przypomnijmy, że akcyza jest zróżnicowana w zależności od rodzaju paliwa. Przykładowo, od benzyny PB-95 wynosi 26%, a od oleju napędowego ON 20%. Z kolei podatek od sprzedaży detalicznej w zależności od przychodów wynosi 0,8 lub 1,4%.

Inne pomysły na oszczędności znajdziesz tu: Jak zarządzać finansami domowymi? O planowaniu budżetu domowego

Największe znaczenie będzie miała zatem obniżka akcyzy – rząd szacuje, że dzięki niej cena litra paliwa na stacjach powinna spaść o 20-30 groszy. Jednak to, ile faktycznie oszczędzimy na paliwie, będzie zależało też od jego aktualnej ceny w rafineriach, na którą z kolei wpływ ma wiele niezależnych od rządu czynników m.in. ceny ropy naftowej na światowych rynkach oraz kurs dolara.

Zmniejszenie kosztów energii elektrycznej kolejnym założeniem tarczy

Kolejna obniżka, jaką ma zapewnić tarcza inflacyjna, dotyczy kosztów energii elektrycznej, która w ciągu roku na światowych rynkach podrożała o 40%. Według rządu takie wzrosty mogą przełożyć się na większe rachunki za prąd dla gospodarstw domowych w Polsce nawet o 10-15%. Aby temu zapobiec, zostaną wdrożone w ramach tarczy antyinflacyjnej następujące rozwiązania:

• obniżka akcyzy na energię do 0%,
• obniżenie podatku VAT na energię z 23 do 5%.

Oprócz tego w regulowaniu rachunków za prąd pomóc ma tzw. osłonowy dodatek, który tarcza antyinflacyjna przewiduje dla najbiedniejszych (szerzej opiszemy go w dalszej części tekstu). Warto podkreślić, że dzięki obniżeniu akcyzy i Vatu możemy liczyć nie tyle na zmniejszenie kosztów energii elektrycznej, ile na utrzymanie jej cen na dotychczasowym poziomie.

Czy wiesz? Inflacja konsumencka i producencka. Czym się różnią?

Obniżka cen gazu w tarczy antyinflacyjnej

Nowy program ma również wpłynąć również na ceny gazu – tarcza antyinflacyjna przewiduje bowiem obniżenie stawki podatku VAT na gaz z 23 do 8%. Będzie ona obowiązywała od stycznia do marca 2022 roku, a więc w sezonie grzewczym. Z założenia ma zatem pomóc w pokryciu rachunków gospodarstwom domowym, które ogrzewają swoje mieszkania gazem.

Dodatkowo ma zostać obniżony VAT na ogrzewanie z sieci, z którego korzystają głównie mieszkańcy bloków i kamienic.

Ile oszczędzimy na gazie dzięki tarczy antyinflacyjnej? Według rządu Polacy ogrzewający domy i wodę użytkową gazem mają oszczędzić średnio 140 zł w ujęciu kwartalnym. Słychać już jednak opinie, że obniżka Vatu na gaz nie będzie w stanie zrekompensować wzrostu taryfy gazowej, jakiej się oczekuje w 2022 r.

To również ważne! Jak oszczędzać wodę, prąd i gaz w obliczu noworocznych podwyżek cen? Oszczędzanie na mediach w domu

Dodatek osłonowy w tarczy antyinflacyjnej. Kto może liczyć na wsparcie?

Kolejną formą wsparcia w ramach tarczy antyinflacyjnej ma być dodatek osłonowy. Będzie on miał formę gotówki wypłacanej w dwóch ratach w 2022 r. Z założenia dodatek tarczowy ma zrekompensować choć częściowo podwyżki cen energii i produktów spożywczych. Ma on zastąpić planowaną obniżkę VAT do 0%, która wg rządu nie była możliwa ze względu na regulacje unijne.

Na dodatek osłonowy na wsparcie na żywność będą mogli liczyć jednak wyłącznie osoby o najniższych dochodach. Według szacunków rządu skorzysta z niego około 6,8 mln gospodarstw domowych.

Polecamy również: Zasiłek rodzinny w 2021 roku. Ile wynosi, gdzie i jak złożyć wniosek, komu przysługuje?

Warunki przyznania dodatku osłonowego. Komu przysługuje? Jak jest liczony?

O tym, kto dostanie dodatek osłonowy, zadecyduje kryterium dochodowe. Będzie ono miało również wpływ na wysokość świadczenia. Zatem ile wyniesie dodatek osłonowy i jak liczony będzie dochód przy jego przyznawaniu? Poniżej przedstawiamy warunki wypłacania.

Tarcza antyinflacyjna 2.0 – liczne obniżki VATu oraz nowe taryfy gazowe

Miesiąc po wprowadzeniu pierwszej tarczy rząd zapowiedział rozszerzenie jej założeń i wprowadzenie dodatkowych obniżek pod postacią Tarczy antyinflacyjnej 2.0. Jej efektem ma być kolejne złagodzenie skutków inflacji, a zdaniem premiera pozwoli ona na obniżenie jej wskaźnika o ok. 1 do 1,5 pp. Zapowiedziane rozwiązania mają wejść w życie wraz z początkiem lutego i zostać przedłużone aż do 31 października.  A co właściwie zawiera Tarcza Antyinflacyjna 2.0?

• Obniżka VAT na paliwo do poziomu 8%. Będzie całkiem znacząca obniżka, bowiem poprzednia stawka wynosiła 23%. Przypomnijmy, że już poprzednia tarcza zredukowała akcyzę. Według informacji rządowych spadek cen ma dzięki temu wynieść między 60 a 70 groszy. W konsekwencji cena litra benzyny ma oscylować w okolicach 5 zł.
• Zredukowanie VATu na podstawowe produkty spożywcze. Do 0 ma spaść VAT za podstawowe produkty spożywcze, co wg informacji rządowych sprawi, że w kieszeni przeciętnej polskiej rodziny zostanie o ok. 45 zł więcej. Nie wszystkie produkty spożywcze są jednak objęte 5% VAT-em, w związku z czym ich cena nie spadnie tak, jak pozostałych. Mowa jednak głównie o owocach morza. Dodatkowo nie jest powiedziane, że sklepy nie podniosą cen, by zrekompensować mniejszy wpływ do kas.  
• Zachowanie 5% VATu na prąd. Zniżka wprowadzona przez pierwszą tarczę antyinflacyjną potrwa również przez cały czas trwania drugiej edycji, czyli do końca lipca 2022 roku.
• Obniżka VATu na ciepło do 5%. Mamy do czynienia z drugą konsekwentną obniżką stawki VAT z początkowych 23%, a następnie 8%, który to pułap ustanowiła poprzednia tarcza. Dodajmy, że mają na tym zyskać wszyscy obywatele, bowiem zmniejszenie stawki tyczy się spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych oraz domów jednorodzinnych pobierających ciepło z sieci ciepłowniczych.
• Zredukowanie VATu do 0% na nawozy. Drugie z rozwiązań skierowanych do polskich producentów żywności, które ma wspomóc ich w okresie inflacyjnego peaku.
• Wprowadzenie taryf gazowych. Wedle tego założenia do końca 2022 roku mieszkańcy budynków spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych będą płacić identyczne stawki za gaz, ponieważ ceny zostaną „zamrożone” na poziomie ustalonym na okres 2022 roku u sprzedawców z urzędu. Cena ta nie będzie mogła być większa. Co więcej, do końca 2023 roku z tej taryfy korzystać będą szpitale, szkoły, przedszkola, domy dziecka i inne placówki użyteczności społecznej. Dzięki temu instytucje te będą płaciły za gaz według tych samych stawek, co indywidualni odbiorcy. Jak wspomnieliśmy wyżej, to założenie zostało przedłużone aż do końca 2027 roku.

Koszt powyższych zmian dla budżetu szacowany jest na około 15-20 miliardów. Łączny koszt pierwszej tarczy wyniósł około 10 mld zł.

Tarcza antyinflacyjna i dodatek osłonowy – podsumowanie

Szalejąca inflacja w Polsce stała się na tyle poważnym problemem, że rząd postanowił wdrożyć specjalne rozwiązania antykryzysowe mające na celu złagodzić odczuwalność wzrostu cen. Tzw. tarcza antyinflacyjna oraz dodatek osłonowy mają wesprzeć przede wszystkim gospodarstwa domowe w regulowaniu rachunków za prąd i gaz, jak również pokrywaniu kosztów paliwa i codziennych zakupów.

Ponieważ eksperci twierdzą, że inflacja zacznie zwalniać dopiero w drugiej połowie 2022 r., tarcza inflacyjna ma działać w najtrudniejszym okresie, czyli w pierwszych miesiącach przyszłego roku, gdy spodziewany jest dalszy wzrost cen. Wiemy już, ile wyniesie dodatek osłonowy i kto go dostanie, a także jakie będą obniżki podatków i akcyzy na paliwo, energię elektryczną i gaz. Jednak to, jak odczują to nasze portfele, okaże się po wdrożeniu programu w życie.

Na koniec polecamy jeszcze inny tekst: Nowy Ład i zmiany w podatkach. Kto zapłaci wyższe podatki, a kto odda mniej fiskusowi?