Zaskakujący wyrok sądu: kredytobiorca wygrał z bankiem. Nie będzie musiał płacić kilkuset tysięcy odsetek?

WIBOR® to stawka bazowa, która od lat jest podstawą oprocentowania kredytów Polsce. Zaczął wadzić kredytobiorcom, kiedy stopy procentowe zaczęły rosnąć, a za nimi WIBOR®. W konsekwencji raty kredytów hipotecznych zaciągniętych w okresie rekordowo niskich wskaźników mogły wzrosnąć nawet dwukrotnie.

Takiego właśnie przypadku dotyczy sprawa kredytu hipotecznego, zaciągniętego w 2020 roku, którą rozstrzygał sąd w Suwałkach. Decyzja wywołała kontrowersje, gdyż stwierdził on, że wskaźnik ten oraz marża banku nie powinny być uwzględniane w umowie kredytowej. Kredytobiorca argumentował, że nie był wystarczająco poinformowany o zasadach ustalania WIBOR(r)-u, a sąd przyznał mu rację, orzekając spłatę jedynie kapitału kredytu. Wyrok ten to pierwszy taki przypadek w Polsce.

Prawnicy kontra banki

Kancelarie prawne uznały decyzję za sukces, widząc w niej szansę na dalsze kwestionowanie umów kredytowych. Arkadiusz Szcześniak, prezes Stowarzyszenia "Stop Bankowemu Bezprawiu", wskazuje, że wyrok jest krokiem w kierunku większej transparentności wskaźników referencyjnych.

Z kolei Związek Banków Polskich (ZBP) podkreśla, że wyrok jest wyjątkiem. Według Tadeusza Białka, prezesa ZBP, dotychczasowa linia orzecznicza była korzystna dla banków, a sąd w Suwałkach wykraczał poza swoje kompetencje, pomijając stanowiska organów takich jak KNF, które uznają WIBOR(r) za zgodny z prawem.

Dlaczego decyzja budzi kontrowersje?

KNF wielokrotnie potwierdzała, że WIBOR(r) jest zgodny z europejskimi regulacjami, a proces jego obliczania spełnia wszelkie wymogi prawne.

Według Tadeusza Białka sąd nie powinien ingerować w administracyjny nadzór nad wskaźnikami referencyjnymi. Podkreśla, że WIBOR działa zgodnie z unijnym rozporządzeniem BMR, które weszło w życie w 2018 roku, wprowadzając rygorystyczne zasady dotyczące obliczania i monitorowania wskaźników referencyjnych.

Klient nie musi wiedzieć, jak dokładnie działa WIBOR®

Głównym zarzutem kredytobiorców jest brak wystarczających informacji o zasadach ustalania WIBOR(r). Banki odpierają te zarzuty, argumentując, że szczegółowa wiedza na temat konstrukcji wskaźników nie jest wymagana od przeciętnego konsumenta. " To jak oczekiwać, że klient samochodu zna budowę silnika" – zauważa Białek.

Od banków wymaga się, aby poinformowały klienta, że rata kredytu może się zmienić pod warunkiem wystąpienia określonych czynników i wpłynie to bezpośrednio na obciążenie jego domowego budżetu.

Czy jest szansa na wyeliminowanie WIBOR®-u z umów?

Patrząc na ten wyrok u wielu kredytobiorców pojawia się nadzieja. To bardzo kuszące nie musieć oddawać do banku często kilkuset tysięcy odsetek, a jedynie pożyczony kapitał.

Warto jednak pamiętać, że wyrok nie jest prawomocny, a bank prawdopodobnie złoży apelację. Sprawa nie jest więc jeszcze całkowicie rozstrzygnięta. Na niekorzyść kredytobiorcy działa fakt, że zaledwie 6 proc. takich spraw jest rozstrzyganych na korzyść klientów. W zdecydowanej większości wygrywają banki.

Tadeusz Białek wyjaśnia, że to kolejna szansa na zysk, którą podchwyciły kancelarie prawne, a szansa na wygranie sporu z bankiem jest znikoma.