Przychód a dochód. Czym się różnią?

Czym jest przychód i jak się go uzyskuje?

Przychodem nazywamy uzyskaną sumę pieniędzy w danym okresie rozliczeniowym bez opodatkowania (podatku VAT – jeżeli dotyczy). Jest to więc łączna wartość sprzedaży np. towarów i usług w kwocie netto. Do przychodu zalicza się również wszystkie korzyści majątkowe, na które nałożony jest obowiązek opłaty podatku dochodowego. Przychód nie pokazuje faktycznej sytuacji finansowej, ponieważ należy odprowadzić od niego podatek dochodowy.

W art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znajduje się pełen katalog przysporzeń uznawanych za przychód z działalności gospodarczej pozarolniczej.

Przychód uzyskuje się podczas:

• Prowadzenia działalności gospodarczej.
• Stosunku pracy.
• Posiadania nieruchomości.
• Pracy wykonywanej w ramach stosunku służbowego.
• Pracy nakładczej.

Dużo wątpliwości pojawia się podczas wyjaśnienia, czym jest przychód, a czym dochód pracownika. Osoby zatrudnione na umowę o pracę otrzymują na konto kwotę netto, co jest ich dochodem. Na umowie widnieje jednak wyższa kwota – brutto, od której pracodawca musi potrącić podatek i składki ZUS, zdejmując z pracownika obowiązek odprowadzenia tych kwot.

Polecamy także: Lista obowiązkowych podatków w Polsce w 2023 roku

Jak obliczyć swój przychód?

Zadajesz sobie pytanie – czy przychód to kwota brutto? Jeśli jesteś pracownikiem, to Twoim przychodem faktycznie jest kwota brutto wynagrodzenia. Natomiast wynagrodzenie netto – dochodem.

Co odejmujemy od przychodu? Obowiązkowo, z tytułu umowy o pracę należy odprowadzić pełne składki ZUS (składka rentowa, emerytalna, wypadkowa i chorobowa), czasem jest to również ubezpieczenie zdrowotne, oraz zaliczkę na podatek dochodowy. W przypadku umów cywilnoprawnych składkowanie może wyglądać inaczej. Zależy to od tego czy:

• Pracownik posiada status ucznia lub studenta.
• Prowadzi własną działalność.
• Pracuje na etacie w innej firmie.
• Nabył prawa do emerytury.
• Zawarł kilka umów cywilnoprawnych z kilkoma lub jedną firmą i jakie są to kwoty wynagrodzenia.

Aby obliczyć dochód brutto z działalności gospodarczej, wystarczy od kwoty przychodu odjąć wszelkie udokumentowane koszty jego uzyskania. W ten sposób otrzymasz sumę dochodów brutto za dany okres.

Czym są koszty uzyskania przychodu?

Koszty uzyskania przychodu pokazują, jak faktycznie wygląda kwota wynagrodzenia. Każdy wydatek zmniejsza kwotę podatku dochodowego i dochodu. Dzięki kosztom, przedsiębiorcy nie muszą płacić wysokich podatków. Elementy, które mogą zaliczać się do kosztów firmowych, są ustalane przed ustawodawcę.

Koszty uzyskania przychodu są zdefiniowane w art. 22 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Można do nich zaliczyć każdy wydatek, który zostanie uzasadniony w przypadku prowadzenia działalności o profilu, który go obejmuje. Jakie są konkretne warunki, które należy spełnić, aby koszt mógł zostać zaliczony?

• Jest związany z prowadzoną działalnością.
• Jest udokumentowany.
• Jego celem jest osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie ich źródła.
• Nie jest wydatkiem osobistym.

Koszty uzyskania przychodu dzielą się na dwie grupy:

• Bezpośrednie – wszelkie wydatki związane w sposób bezpośredni z uzyskanym przychodem – np. kupno sprzętów.
• Pośrednie – czyli nie można ich bezpośrednio powiązać z przychodem. Są to np. koszt leasingu samochodu firmowego lub czynsz za wynajem powierzchni biurowej.

Czym jest dochód?

Teraz przejdźmy do części artykułu, w którym wyjaśnimy, co znaczy dochód. Stanowi on przeciwieństwo przychodu, ponieważ oznacza kwotę, która faktycznie pozostaje na koncie firmowym po sprzedaży usług lub produktów i odjęciu kosztów. Dochód jest różnicą pomiędzy przychodem a kosztem. Powstaje wtedy, kiedy przychód jest większy od kosztów.

Co wchodzi w skład dochodu netto? Dla pracownika jest to „czysta” kwota na rękę, którą otrzymuje za wykonaną pracę. Dla przedsiębiorcy są to sumy opłaconych faktur bez ZUS-ów czy PIT-ów.

Jak oblicza się dochód?

Czy dochód to wynagrodzenie netto? Z perspektywy pracownika i firmy tak. Prowadząc działalność gospodarczą, obliczenie dochodu netto jest nieco bardziej skomplikowane, ponieważ pod uwagę należy wziąć różne czynniki np. formę opodatkowania.

Aby wyliczyć dochód netto przedsiębiorcy, należy:

• Wyliczyć przychód oraz koszty uzyskania przychodu.
• Uzyskując przychód wyliczyć wysokość podatku według norm opodatkowania.
• Odjąć od dochodu brutto wyliczoną kwotę podatku.

Wyliczenia można wykonać według wzoru:

[(przychody) – (koszty)] – (podatek) = dochód netto

Gdy koszt uzyskania przewyższają przychody, oznacza to stratę w firmie.  

Przychód a dochód – proste porównanie

Przychód a dochód – jaka jest różnica między nimi? Poniższa tabela wyjaśni Ci to w prosty sposób.

Przeliczając przychód i dochód różnice są widoczne od razu. Kwota netto jest tą, którą otrzymujesz „na czysto”.

Przychód i dochód – obowiązki podatkowe

Każda osoba posiadająca przychód posiada określone obowiązki podatkowe. Jak kształtują się one w trzech różnych przypadkach?

Przychód a dochód – PIT

Poprzez wysokość wygenerowanego przychodu oblicza się ostateczną kwotę podatku do zapłaty. Podatek PIT płaci się od dochodów, które pozyskane są z różnych źródeł np. z tytułu sprzedaży usług. Osoby posiadające działalność w oparciu np. o skalę podatkową płacą 12%, a po przekroczeniu 120 tys. dochodu rocznie, 32%. W przypadku skali podatkowej podatnik ma to wykorzystania 30 tys. zł, jako kwoty wolnej od podatku.

A czy wiesz: Jak obliczyć kwotę wolną od podatku?

Przychód a dochód osoby fizycznej

Dochód w przypadku osób fizycznych jest różnicą pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania. Nalicza się je jednak inaczej, ponieważ gdy dana osoba zatrudniona jest na etacie, koszty te wynoszą miesięcznie:

• 250 zł – gdy pracuje w tej samej miejscowości, w której zamieszkuje.
• 300 zł – gdy dojeżdża do pracy z innej miejscowości.

Osoby prowadzące działalność naukową, twórczą, rozwojową czy publicystyczną, mogą skorzystać z 50% stawki kosztów uzyskania przychodu.

Przychód a dochód na ryczałcie

W przypadku rozliczania się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych sprawa wygląda inaczej, ponieważ opodatkowaniu podlega nie dochód, ale przychód. Oznacza to, że na ryczałcie nie można pomniejszyć podatku należnego o koszty uzyskania przychodu. Stawki ryczałtu są uzależnione od rodzaju wykonywanej działalności – wynoszą od 3 do 17%.