Jak założyć działalność gospodarczą? Przewodnik krok po kroku

Założenie jednoosobowej działalności gospodarczej w Polsce jest dziś prostsze niż kiedykolwiek. Cały proces możesz przeprowadzić online – bez kolejek, bez opłat i bez zbędnego stresu. Dzięki ulgom ZUS, darmowej rejestracji i możliwości założenia konta firmowego już na etapie startu, to bardzo przystępna forma wejścia w biznes – nawet jeśli zaczynasz od zera.

• Rejestracja działalności w CEIDG jest darmowa i możliwa online.

• Początkujący przedsiębiorcy mogą korzystać z ulg ZUS (do 30 miesięcy).

• Koszty prowadzenia firmy są niskie – najczęściej to składki ZUS i księgowość.

• Do rejestracji potrzebujesz danych osobowych, kodu PKD i decyzji o formie opodatkowania.

Jak krok po kroku założyć własną działalność gospodarczą?

Najpopularniejszą formą dla początkujących przedsiębiorców jest jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG). Możesz ją założyć osobiście, online lub przez pełnomocnika. Co ważne – rejestracja w CEIDG jest bezpłatna.

Oto jak wygląda proces rejestracji krok po kroku:

1. Wybierz nazwę firmy – musi zawierać Twoje imię i nazwisko.

2. Określ kod PKD – czyli czym dokładnie się zajmujesz (np. 62.01.Z – usługi IT).

3. Zarejestruj się w CEIDG – przez biznes.gov.pl lub w urzędzie miasta/gminy.

4. Zgłoś się do ZUS – formularz ZUS ZUA (jeśli opłacasz składki za siebie) lub ZUS ZZA (tylko ubezpieczenie zdrowotne).

5. Wybierz formę opodatkowania – zasady ogólne, podatek liniowy lub ryczałt.

6. Załóż konto firmowe – nie zawsze obowiązkowe, ale zalecane.

7. Kup kasę fiskalną lub zgłoś VAT, jeśli Twój profil działalności tego wymaga.

Co potrzeba do założenia własnej działalności gospodarczej?

Aby rozpocząć działalność, musisz spełnić tylko kilka podstawowych warunków:

• mieć ukończone 18 lat (lub zgodę sądu rodzinnego, jeśli jesteś pełnoletni wcześniej),

• posiadać PESEL, adres zamieszkania, dane kontaktowe,

• znać rodzaj działalności i wybrać kod PKD,

• określić miejsce wykonywania działalności (np. dom, coworking, lokal).

Nie potrzebujesz żadnych koncesji ani zezwoleń, o ile nie planujesz np. sprzedaży alkoholu, prowadzenia apteki czy transportu osób.

Rodzaje działalności gospodarczej w Polsce

Zobacz więcej

Ile kosztuje jednoosobowa działalność gospodarcza?

Rejestracja firmy w CEIDG jest całkowicie bezpłatna. Koszty pojawiają się dopiero później – głównie w postaci składek ZUS i ewentualnego księgowego.

Typowe koszty na start to:

• 0 zł – rejestracja firmy,

• od 300 do 450 zł – konto bankowe firmowe (w skali roku),

• 50–250 zł/mies. – usługi księgowe (jeśli zlecasz na zewnątrz),

• ewentualne opłaty za kasę fiskalną, domenę, logo itp.

Ile wynosi ZUS na początku działalności gospodarczej?

Na szczęście początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg ZUS:

1. Ulga na start – 6 miesięcy bez składek na ubezpieczenia społeczne, tylko zdrowotne (ok. 381,78 zł miesięcznie w 2025 r.).

2. Preferencyjny ZUS – przez kolejne 24 miesiące płacisz niższe składki społeczne (ok. 337 zł + zdrowotne).

3. Mały ZUS Plus – dostępny po okresie ulg, zależny od dochodu.

📌 Przykład: Zakładasz firmę w styczniu 2025 r., korzystasz z ulgi na start – przez pół roku płacisz tylko składkę zdrowotną, a dopiero potem przechodzisz na preferencyjny ZUS.

Jak założyć działalność gospodarczą online?

Dzięki portalowi biznes.gov.pl możesz założyć firmę w pełni online – potrzebujesz jedynie profilu zaufanego lub e-dowodu. Wypełniasz wniosek CEIDG-1, a system automatycznie przekazuje dane do ZUS, US i GUS.

Możesz tam również:

• zawnioskować o VAT-R,

• dopisać pełnomocnika,

• zmienić dane firmy w przyszłości,

• zawiesić lub zakończyć działalność.

Ile trwa założenie firmy jednoosobowej?

Jeśli masz przygotowane dane, zrobisz to w mniej niż godzinę – w urzędzie lub online. W praktyce:

• sam wpis do CEIDG trwa od kilku minut do 1 dnia roboczego,

• NIP (jeśli go jeszcze nie masz) nadawany jest od razu,

• REGON trafia na Twój e-mail w ciągu 1 dnia,

• aktywacja konta bankowego i zgłoszenia do ZUS to kolejne 1–3 dni.

Podatek dochodowy PIT i CIT

Zobacz więcej

Własna działalność – co się opłaca?

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej opłaca się szczególnie wtedy, gdy masz już klientów lub regularne zlecenia i chcesz działać w pełni legalnie, wystawiać faktury i rozliczać koszty. JDG to idealna forma dla freelancerów, usługodawców i specjalistów pracujących zdalnie, którzy chcą mieć elastyczność, pełną kontrolę nad zarobkami oraz możliwość optymalizacji podatkowej.

Najczęściej JDG opłaca się w branżach takich jak:

• IT i nowe technologie (programiści, administratorzy systemów, UX/UI),

• marketing i e-commerce (copywriterzy, graficy, specjaliści SEO),

• usługi osobiste (trenerzy, dietetycy, masażyści),

• edukacja i szkolenia (korepetytorzy, trenerzy kompetencji miękkich),

• rękodzieło i produkcja niskonakładowa (pracownie ceramiczne, manufaktury kosmetyczne).

Dodatkową korzyścią z posiadania firmy jest możliwość rozliczania kosztów działalności – np. telefonu, internetu, laptopa, samochodu czy szkoleń. Dzięki temu realnie zmniejszasz podstawę opodatkowania, co przekłada się na wyższy dochód „na rękę”.

📌 Przykład: jeśli jako grafik kupisz komputer za 5 000 zł, możesz ten wydatek rozliczyć jako koszt uzyskania przychodu i zapłacić niższy podatek.

Co więcej, JDG daje pełną niezależność – samodzielnie decydujesz, z kim współpracujesz, w jakich godzinach pracujesz i jak rozwijasz swoją markę. To rozwiązanie, które nie tylko się opłaca, ale często daje też większą satysfakcję niż etat.

Gdzie założyć działalność gospodarczą?

Masz kilka opcji:

• Online przez CEIDG – najszybciej, bez wychodzenia z domu,

• W urzędzie miasta lub gminy – z pomocą urzędnika,

• Przez pełnomocnika – np. księgowego (pełnomocnictwo płatne: 17 zł).

Wszystkie ścieżki prowadzą do tego samego – rejestracji w CEIDG i zgłoszenia do ZUS, US i GUS.

Kredyt hipoteczny a działalność gospodarcza

Zobacz więcej

Jaką formę opodatkowania wybrać przy zakładaniu działalności?

Jednym z najważniejszych wyborów na starcie działalności jest decyzja o formie opodatkowania dochodów. Masz do dyspozycji cztery opcje: zasady ogólne (skala podatkowa), podatek liniowy, ryczałt ewidencjonowany oraz karta podatkowa (dla wybranych zawodów – od 2022 roku tylko dla kontynuujących działalność).

Każda z tych form różni się nie tylko stawką podatku, ale też możliwością rozliczania kosztów:

• Skala podatkowa (12% i 32%) – dobra dla osób z niższym dochodem lub rozliczających się wspólnie z małżonkiem.

• Podatek liniowy (19%) – opłacalny przy wysokich dochodach i braku ulg.

• Ryczałt ewidencjonowany – prosty, bez kosztów, ale z różnymi stawkami (od 2% do 17%) zależnie od branży.

• Karta podatkowa – wygodna, ale dostępna tylko dla kontynuujących działalność sprzed 2022 r.

📌 Przykład: programista z przychodem 10 000 zł miesięcznie często wybiera ryczałt 12% lub podatek liniowy 19%, w zależności od poziomu kosztów uzyskania przychodu.

To też może Cię zainteresować: Kredyt hipoteczny na ryczałcie – jak bank liczy zdolność kredytową ryczałtowca? >>

Dodatkowe źródła:

https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00120

https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/ou736