Ustawa w sprawie FATCA obowiązuje w Polsce od 2015 roku. Nadal jednak nie każdy wie, czego ona dotyczy. Postaramy się teraz nieco przybliżyć ten temat i odpowiedzieć na najbardziej nurtujące pytania zadawane przez samych zainteresowanych.
FATCA – co to jest i jak wpływa na Polaków?
28 marca 2010 roku Kongres Amerykański uchwalił ustawę Foreign Account Tax Compliance Act – w skrócie FATCA, mającą ułatwić amerykańskim organom podatkowym ściganie amerykańskich podatników, którzy ukrywają swoje dochody przed fiskusem na zagranicznych kontach. Ustawa FATCA ma więc za zadanie uszczelniać system podatkowy.
By możliwe było skuteczne wykonywanie tej ustawy, USA musiało zawrzeć umowy z poszczególnymi krajami. Taką umowę podpisała również Polska, a ustawa FATCA zaczęła u nas w kraju obowiązywać 1 grudnia 2015 roku. Na mocy tego dokumentu instytucje finansowe (np. banki) zobowiązane są do pozyskiwania informacji od swoich klientów, czy są oni podatnikami amerykańskimi.
Jak wywiązywanie się z FATCA wygląda w praktyce? Instytucje mogą zbierać dane na różne sposoby, najczęściej jednak proszą klientów, aby wypełnili formularz. Formularze w zależności od banku mogą się różnić.
Status FATCA – co to jest?
Na instytucje finansowe, w tym towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz fundusze inwestycyjne, nałożony został obowiązek pozyskiwania od swoich klientów oświadczenia o statusie rezydencji podatkowej USA. Bazując na statusie FATCA, mają za zadanie przekazywać właściwe dane do ministra do spraw finansów publicznych, a ten z kolei przesyłać je do organów podatkowych USA.
Klient ma obowiązek złożyć oświadczenie FATCA w każdej instytucji, w której ma założony rachunek finansowy. W razie zaistnienia takiej konieczności, by umożliwić weryfikację statusu FATCA, musi dostarczyć odpowiednie dokumenty lub złożyć dodatkowe wyjaśnienia.
Rodzaje statusów są szczegółowo opisane w oświadczeniu FATCA. Warto dodać, że za założenie oświadczenia niezgodnego z prawdą grozi odpowiedzialność karna.
Oświadczenie FATCA – na czym polega?
Złożenie oświadczenia przez klienta otwierającego nowy rachunek w banku czy innej instytucji finansowej jest częścią procesu i podstawowym, koniecznym do spełnienia warunkiem jego otwarcia. Zazwyczaj proszony jest on o wypełnienie formularza z odpowiednim oświadczeniem.
Oświadczenie o statusie FATCA – jak wypełnić? Wystarczy wpisać w określone rubryki odpowiednie dane i na końcu złożyć swój podpis. Oświadczenia o rezydencji podatkowej FATCA są do dostania w placówce danej instytucji lub przez internet. Prawidłowo wypełnione oświadczenie dołączane jest do umowy otwarcia rachunku.
Kto musi złożyć oświadczenie FATCA?
Obowiązek złożenia oświadczenia FATCA spoczywa na każdym posiadaczu rachunku finansowego założonego w banku, spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, domu maklerskim, towarzystwie funduszy inwestycyjnych czy zakładzie ubezpieczeń.
Zgodnie z ustawą FATCA obejmuje on rachunek depozytowy i powierniczy, umowę renty i ubezpieczenia, instrument zaangażowania kapitałowego lub instrument dłużny wyeliminowany przez instytucję kapitałową, a także prowadzenie obrotu papierami wartościowymi.
Stosowny dokument musi zatem złożyć klient, który:
- założył rachunek w okresie od 1 lipca 2014 roku do 30 listopada 2015 roku,
- otwiera nowy rachunek (obowiązuje od 1 grudnia 2015 roku),
- spełnia przesłanki tzw. osoby amerykańskiej.
Podsumowując, każdy klient instytucji finansowej musi zostać poddany identyfikacji pod kątem FATCA. Do kiedy trzeba złożyć stosowne oświadczenie? Najlepiej zrobić to w momencie otwierania rachunku, ale czas na dopełnienie tego obowiązku jest tak naprawdę dłuższy. Niezbędne formalności można dopełnić w terminie do 90 dni od zakończenia roku kalendarzowego, w którym nastąpiło otwarcie rachunku.
Stosowne oświadczenie trzeba złożyć oddzielnie w każdej instytucji, w której ma się konto. Prawo stanowi bowiem, że każda instytucja musi przeprowadzić procesy FATCA samodzielnie.
FATCA – jak wypełnić? Można to zrobić na kilka sposobów: w systemie bankowości internetowej, w oddziale swojego banku lub listownie za pośrednictwem poczty.
Obowiązki klientów wynikające z FATCA
Podstawowym obowiązkiem każdego klienta dowolnej instytucji finansowej jest złożenie oświadczenia FATCA. Powiedzieliśmy sobie wyżej, których klientów indywidualnych to dotyczy. Jak się okazuje, konieczność złożenia stosownego dokumentu odnosi się również do rachunków firmowych, przy czym jego treść jest bardziej rozbudowana niż przy rachunkach indywidualnych, a i zasady są nieco inne.
Posiadacze rachunku firmowego swojej działalności gospodarczej składają oświadczenie FATCA jako osoba fizyczna. Forma takiego dokumentu jest uproszczona – taka sama jak dla osób fizycznych nieprowadzących działalności.
Nieco inaczej sprawa wygląda w przypadku firm posiadających osobowość prawną czy jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Wtedy oświadczenie FATCA jest bardziej rozbudowane i obejmuje informacje o rzeczywistych beneficjentach i ich statusie podatnika USA.
Sprawdź: Mikrorachunek podatkowy - wszystko, co musisz wiedzieć >>
FATCA – jak wypełnić i złożyć oświadczenie?
Banki, jak i wszystkie pozostałe instytucje finansowe do maksimum uprościły procedurę składania oświadczeń FATCA. W podstawowej wersji formularza wystarczy wpisać takie dane jak imię, nazwisko, PESEL, numer i seria dowodu oraz wypełnić oświadczenie dotyczące obywatelstwa i posiadania rezydencji w USA.
Więcej informacji podać muszą właściciele firm posiadających osobowość prawną. W dokumencie znaleźć się powinny dane firmy, status firmy w rozumieniu umowy FATCA, oświadczenie o osobach kontrolujących i dane tych osób.
W większości instytucji oświadczenie złożyć można osobiście w oddziale lub przez internet. Niektóre dopuszczają również możliwość telefonicznego złożenia takiego oświadczenia. Zatem sprawdź, jakie są dostępne sposoby w Twoim przypadku i wybierz ten najbardziej dogodny.
Czy banki mogą w takiej sytuacji zablokować konto?
W razie niedostarczenia przez klienta oświadczenia we wskazanym przez bank terminie ma on prawo zablokować mu dostęp do konta. Oznacza to brak możliwości zarządzania zgromadzonymi na rachunku środkami.
Problem ten w największym stopniu dotknął właścicieli rachunków założonych w tzw. okresie przejściowym tj. od 1 lipca 2014 roku do 30 listopada 2015 roku, czyli niedługo przed wejściem w życie ustawy FATCA w Polsce. Wystarczyło jednak dostarczyć wypełnione oświadczenie, a bank odblokowywał dostęp do konta w terminie 3 dni od jego otrzymania.
Obowiązki banku wynikające z FATCA
W związku z istnieniem regulacji FATCA pewne obowiązki spoczywają nie tylko na klientach, ale również na samych bankach. Zarówno banki, jak i pozostałe instytucje finansowe, są zobowiązane przede wszystkim do:
- stosowania wewnętrznych procedur sprawdzających w zakresie identyfikacji i raportowania informacji na temat rachunków w posiadaniu osób/podmiotów podlegających amerykańskiemu prawu podatkowemu,
- zbierania danych oraz dokumentów wymaganych zapisami Ustawy o wykonywaniu umowy FATCA,
- przekazywania do organów Ministerstwa Finansów informacji o rachunkach podlegających obowiązkowi raportowemu.
0 Komentarze