Lista obowiązkowych podatków w Polsce jest długa. Jedno z najważniejszych miejsc zajmuje na niej właśnie podatek dochodowy. Ile dokładnie wynosi?
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) to rodzaj podatku bezpośredniego, który jest nakładany na dochody osiągane przez osoby fizyczne. W Polsce jest to systematycznie pobierany podatek, który ma zastosowanie zarówno do polskich rezydentów podatkowych, jak i osób nieposiadających polskiej rezydencji podatkowej.
Dla polskich rezydentów podatkowych PIT jest naliczany na podstawie wszystkich dochodów uzyskanych przez osobę w określonym okresie rozliczeniowym. Dochody obejmować będą m.in. zarobki z różnych źródeł, takie jak wynagrodzenia za pracę, zyski z działalności gospodarczej, dochody z najmu itp.
Osoby nieposiadające polskiej rezydencji podatkowej są opodatkowane wyłącznie od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.
PIT jest istotnym źródłem dochodów dla państwa i służy do finansowania różnych dziedzin, takich jak opieka zdrowotna, edukacja, infrastruktura publiczna i inne programy społeczne. Jest to zatem fundamentalny element systemu podatkowego, który ma wpływ na finanse publiczne i gospodarkę kraju.
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT)
Podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) to rodzaj podatku nakładanego na dochody osiągane przez podmioty prawne, takie jak przedsiębiorstwa, banki, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia, oraz spółki kapitałowe. CIT jest odpowiednikiem podatku PIT dla osób fizycznych i jest skrótem od angielskiego terminu "Corporate Income Tax", co dosłownie oznacza podatek od osób prawnych.
W Polsce CIT został wprowadzony po raz pierwszy 31 stycznia 1989 roku. Obecnie jest regulowany przez Ustawę o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku (Dz. U. 1992 Nr 21 poz. 86).
Ile płacimy podatku dochodowego?
W Polsce wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) zależy od dochodów osiągniętych przez podatnika. Obecnie obowiązujące przepisy ustawy o PIT (Dz.U. z 2023 r. poz. 641) określają dwa progi podatkowe:
- 12% dla dochodów nieprzekraczających 120 000 zł,
- 32% dla nadwyżki ponad 120 000 zł.
Jest to rozliczenie na tzw. zasadach ogólnych. Osoby fizyczne mogą wybrać również podatek liniowy (19% stawka podatku) lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Zazwyczaj na jedną z tych dwóch form opodatkowania decydują się osoby prowadzące działalność gospodarczą.
Jak obliczany jest podatek dochodowy?
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest powszechnie kojarzony z obowiązkiem składania corocznych deklaracji podatkowych. W tych deklaracjach podatnicy przedstawiają organom skarbowym swoje dochody, rozliczają się z podatku oraz dostarczają informacje dotyczące źródeł tych dochodów.
Na podstawie tych deklaracji organy podatkowe wyliczają wysokość należnego podatku lub ewentualne zwroty nadpłaconego podatku. Może się więc okazać, że musisz dopłacić brakującą kwotę. Warto więc skorzystać z kont oszczędnościowych, aby gromadzić na nim środki m.in. na ten cel. Innym sposobem na zgromadzenie środków może być założenie lokaty.
Przyjrzyjmy się rozliczaniu podatku dochodowego na zasadach ogólnych. Jak to wygląda w praktyce?
- Pierwsze 120 000 zł dochodu jest opodatkowane stawką 12%.
- Kwota powyżej 120 000 zł jest opodatkowana stawką 32%.
Warto więc podkreślić, że druga stawka (32%) dotyczy tylko części dochodu, która przekracza 120 000 zł.
Przy obliczaniu podatku używana jest również kwota zmniejszająca podatek, która pomaga zmniejszyć obciążenie podatkowe. Dla dochodów nieprzekraczających 120 000 zł kwota zmniejszająca podatek wynosi 7 600 zł. Dla dochodów przekraczających tę kwotę obowiązuje inna formuła obliczania kwoty zmniejszającej podatek.
Czy podatek dochodowy jest obowiązkowy?
Tak, opodatkowanie dochodu jest prawnym obowiązkiem, który ciąży na każdej osobie fizycznej, która osiąga dochód. Ostateczna kwota podatku dochodowego zależy od wielkości zarobków oraz ewentualnych ulg lub odliczeń podatkowych, które można zastosować.
Zwolnienia z podatku dochodowego
Warto dodać, że istnieją różne ulgi i odliczenia podatkowe, które mogą obniżyć ostateczny podatek do zapłacenia. Dochodzą do tego także inne czynniki, takie jak status podatnika (np. stan cywilny, liczba dzieci) oraz różnego rodzaju odliczenia, które można uwzględnić w deklaracji podatkowej. W związku z tym ostateczna wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych może znacząco różnić się w zależności od indywidualnej sytuacji finansowej i rodzinnej podatnika.
Przykładowe zwolnienia z podatku dochodowego, którego można zastosować to m.in.:
- ulga dla młodych — osoby do 26. roku życia, które nie uzyskują przychodu przekraczającego 85 528 zł, nie płacą podatku,
- ulga na dziecko — mogą ją odliczyć rodzice, którzy sprawują władzę rodzicielską oraz opiekunowie i rodzice zastępczy. Jest zależna od liczby posiadanych dzieci i wynosi odpowiednio 92,67 zł miesięcznie na każde pierwsze i drugie dziecko, 166,67 zł/miesięcznie na trzecie dziecko oraz 225 zł miesięcznie na czwarte i kolejne dziecko.
- ulga dla pracujących seniorów — przychody zwolnione z podatku PIT w ramach ulgi dla pracujących seniorów to kwota 85 528 zł rocznie.
Inne ulgi, które można odliczyć to m.in. ulga na internet, ulga dla krwiodawców, ulga rehabilitacyjna, ulga z tytułu darowizn na cele kościelne, darowizn na pożytek publiczny, ulga z tytułu wpłat na IKZE czy ulga termomodernizacyjna.
Więcej informacji: PIT 2025 – odliczenia i ulgi podatkowe za 2024 rok
Jak rozliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych?
Deklarację podatkową PIT za rok 2023 należy złożyć do 30 kwietnia 2025 r. W jaki sposób to zrobić? Od kilku lat zostało to znacznie ułatwione.
PIT – metody i formy rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych
Aby rozliczyć podatek dochodowy, musisz najpierw wybrać jedną z trzech form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych:
- na zasadach ogólnych według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%),
- podatek liniowy - 19% stawka podatku,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Od formy opodatkowania zależy m.in. podstawa opodatkowania. Co więcej, w przypadku opodatkowania dochodów na zasadach ogólnych według skali podatkowej nie musisz powiadamiać o tym naczelnika urzędu skarbowego. Nieco inaczej jest jednak przy wyborze podatku liniowego lub ryczałtu. Wówczas masz obowiązek zawiadomić o takim wyborze właściwego naczelnika urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągniesz pierwszy przychód w roku podatkowym.
Sprawdź też: Czym różni się przychód od dochodu?
Rozliczenie podatku PIT online
Rozliczenie podatku PIT możliwe jest online. Wystarczy, że skorzystasz z e-deklaracji przygotowanych przez Ministerstwo Finansów lub usługi Twój e-PIT dostępnej na portalu podatkowym.
Czego potrzebujesz, aby wysłać rozliczenie PIT za pomocą internetu? Przygotuj takie dane jak:
- Identyfikator podatkowy – PESEL/NIP,
- Data urodzenia,
- przychód za 2024 rok,
- przychód za 2023 rok z jednego z PIT-11 lub PIT-8C - celem logowania do usługi Twój e-PIT.
Jak rozliczyć PIT? Tak naprawdę nie musisz nic robić, ponieważ PIT zostanie rozliczony za Ciebie. Możesz jedynie poczekać do 15 lutego na uruchomienie rządowej usługi Twój e-PIT i zweryfikować wprowadzone tam dane. Możesz również wcześniej skorzystać z darmowego programu e-pit i w sposób intuicyjny wypełnić PIT i wysłać go online.
0 Komentarze