-
Spadek można odrzucić w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiesz się o powołaniu.
-
Termin liczy się osobno dla każdego spadkobiercy – w kolejności dziedziczenia.
-
Dzieci odrzucają spadek przez przedstawiciela ustawowego – za zgodą sądu.
-
Brak reakcji w terminie oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co może wiązać się z koniecznością uregulowania długów – także z własnych kont osobistych, jeśli nie zachowano ostrożności.
-
Odrzucenie spadku chroni przed długami – ale musi objąć wszystkich w kolejce.
Na czym polega odrzucenie spadku i kiedy warto to zrobić?
Odrzucenie spadku to formalne zrzeczenie się prawa do dziedziczenia po zmarłym – zarówno majątku, jak i ewentualnych długów. Można to zrobić wyłącznie poprzez złożenie stosownego oświadczenia przed notariuszem lub w sądzie. To rozwiązanie szczególnie ważne, gdy wiadomo, że spadek jest zadłużony, a jego przyjęcie mogłoby narazić spadkobierców na finansowe konsekwencje. Odrzucenie spadku jest decyzją nieodwracalną i należy jej dokonać w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiesz się, że jesteś powołana do spadku – dlatego nie warto jej odwlekać.
W jakiej kolejności odrzuca się spadek?
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, spadek przechodzi na spadkobierców ustawowych lub testamentowych w określonej kolejności. Jeśli dana osoba odrzuci spadek, dziedziczenie przechodzi na jej następców – czyli dzieci, wnuki lub kolejnych krewnych.
Kolejność wygląda zazwyczaj tak:
-
dzieci i małżonek zmarłego,
-
wnuki (jeśli dzieci nie żyją lub odrzuciły spadek),
-
rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa,
-
dziadkowie, ciotki, wujowie, ich dzieci,
-
Skarb Państwa (jeśli nikt nie przyjmie spadku).
📌 Przykład: Jeśli córka zmarłego odrzuci spadek, to dziedziczyć będą jej dzieci – czyli wnuki zmarłego. Jeśli wnuki też odrzucą, kolejne w kolejce są prawnuki.
Jak liczyć termin 6 miesięcy na odrzucenie spadku?
Najważniejszy termin to 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania – czyli od dnia śmierci zmarłego lub od momentu, w którym dowiedział się, że ktoś przed nim odrzucił spadek.
W praktyce oznacza to:
-
dla dzieci zmarłego – 6 miesięcy od dnia zgonu,
-
dla wnuków – 6 miesięcy od momentu, gdy dziecko (ich rodzic) odrzuciło spadek,
-
dla dalszych krewnych – termin liczy się od momentu, gdy dowiedzieli się, że są powołani do spadku.
🕒 Jeśli termin upłynie bez złożenia oświadczenia, spadek zostaje przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza – czyli wraz z ewentualnymi długami, ale z ograniczoną odpowiedzialnością.
Czy po odrzuceniu spadku przychodzi pismo z sądu?
Nie zawsze. Odrzucenie spadku może być dokonane u notariusza lub w sądzie. Jeśli złożyłaś oświadczenie u notariusza, sąd nie wysyła osobnego potwierdzenia – potwierdzeniem jest akt notarialny.
Jeśli jednak spadek trafił do postępowania sądowego (np. spór między spadkobiercami), wtedy sąd może przesłać stosowną korespondencję – np. wezwanie na rozprawę lub informację o stanie sprawy.
Ciekawostka:
W przypadku nieletnich dzieci odrzucenie spadku musi być poprzedzone zgodą sądu rodzinnego. Wniosek o zgodę należy złożyć jak najszybciej, ponieważ nie zawiesza to biegu 6-miesięcznego terminu!
Termin na odrzucenie spadku przez dalszych spadkobierców
Częsty błąd to liczenie terminu od śmierci zmarłego, niezależnie od pozycji w kolejce dziedziczenia. Tymczasem dalszy spadkobierca ma swoje własne 6 miesięcy, liczone od momentu, w którym dowiedział się, że wcześniejsi spadkobiercy odrzucili spadek.
Przykład: Jeśli spadek odrzuca najpierw syn zmarłego, a potem jego syn (wnuk), to prawnuk ma swój termin liczony od dnia, w którym dowiedział się, że jego ojciec również złożył oświadczenie o odrzuceniu.
Kiedy odrzucenie spadku jest nieskuteczne?
Odrzucenie spadku będzie nieskuteczne, jeśli:
-
minął 6-miesięczny termin od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o powołaniu,
-
oświadczenie złożono przez osobę nieuprawnioną (np. bez zgody sądu dla małoletniego),
-
oświadczenie złożono z błędem formalnym lub brakującymi dokumentami,
-
spadkobierca „objął spadek” faktycznie – np. sprzedał rzeczy po zmarłym, co może zostać uznane za przyjęcie spadku.
Odrzucenie spadku u notariusza – i co dalej?
Po złożeniu oświadczenia u notariusza (koszt to zazwyczaj ok. 100–150 zł) otrzymujesz wypis aktu notarialnego. Warto:
-
przekazać kopię kolejnym osobom w kolejce dziedziczenia,
-
poinformować sąd, jeśli toczy się postępowanie spadkowe,
-
monitorować, czy pozostałe osoby również podejmą decyzję w terminie.
📌 Dla dzieci oświadczenie musi złożyć przedstawiciel ustawowy (zwykle rodzic), ale wcześniej wymagana jest zgoda sądu opiekuńczego.
Ile kosztuje odrzucenie spadku przez dziecko?
W przypadku dziecka konieczne jest uzyskanie zgody sądu rodzinnego na odrzucenie spadku – opłata sądowa za taki wniosek wynosi 100 zł. Następnie, gdy zgoda zostanie wydana, można udać się do notariusza i złożyć oświadczenie – koszt to ok. 150–200 zł za każde dziecko.
W sumie procedura dla jednego dziecka to koszt ok. 250–300 zł, nie licząc ewentualnej pomocy prawnika.
Przeczytaj także: Czy zasilenie konta dziecka to darowizna? >>
Czy odrzucenie spadku uwolni rodzinę od długów?
Tak, ale tylko wtedy, gdy każda osoba w kolejce dziedziczenia złoży skuteczne odrzucenie. Jeśli ktoś pominie termin lub nie złoży oświadczenia, dziedziczy z dobrodziejstwem inwentarza – a więc może odpowiadać za długi spadkowe do wysokości odziedziczonego majątku.
Dlatego warto w takich sprawach koordynować działania w rodzinie, by nikt nie został z długiem przez niedopatrzenie innych.
To też warto wiedzieć: Czy lokaty wchodzą w skład masy spadkowej? >>
Podsumowanie
Odrzucenie spadku to ważna decyzja, która może uchronić przed przejęciem długów po zmarłym – ale tylko wtedy, gdy zostanie dokonana skutecznie i w odpowiednim terminie. Kluczowe jest zrozumienie kolejności dziedziczenia i tego, jak liczyć 6-miesięczny termin dla siebie i kolejnych spadkobierców. Jeśli masz wątpliwości – skonsultuj się z notariuszem lub prawnikiem, zanim będzie za późno.
0 Komentarze