Co jest ważniejszym kosztem kredytowym: prowizja czy oprocentowanie?

Przy zaciąganiu kredytu gotówkowego, kredytu hipotecznego czy innego zobowiązania klient zawsze powinien zwrócić szczególną uwagę na kwestię kosztów. Oprocentowanie kredytu nie jest jedynym, jaki poniesiesz. Będzie to także prowizja. Co to jest? Jakie związki występują pomiędzy prowizją a oprocentowaniem? Który składnik więcej „waży” w ogólnym koszcie kredytowania?

Prowizja i oprocentowanie jako składowe całkowitego kosztu kredytu

Całkowity koszt kredytu określa wartość wszystkich opłat, jakie poniesiesz w związku z zaciągnięciem zobowiązania. Wyrażony jest on w formie liczbowej jako pewna kwota obciążająca klienta. Jednocześnie całkowity koszt można przedstawić w formie procentowej jako RRSO – roczną rzeczywistą stopę oprocentowania zobowiązania. Ujmuje ona wszystkie składowe kosztu kredytowego, w tym:

• oprocentowanie,
• prowizję,
• opłatę przygotowawczą za rozpatrzenie wniosku,
• składki na obowiązkowe i fakultatywne ubezpieczenia kredytu itp.

Oprocentowanie kredytu nie jest tym samym co RRSO. A czy prowizja to oprocentowanie? Bynajmniej. Prowizja może być traktowana jako opłata pobierana przez bank z tytułu udzielenia Ci zobowiązania. Bywa ona określana jako koszt przystąpienia do kredytu. Nie można utożsamiać jej z oprocentowaniem, choć podobnie jak odsetki może być doliczana do kolejnych rat kapitałowo-odsetkowych.

Warto wiedzieć! W jakim banku otrzymamy kredyt gotówkowy bez zaświadczeń?

W ogólnym kosztorysie kredytowym najważniejsze miejsca zajmują rzeczywiście dwie konkretne składowe kosztów – prowizja i oprocentowanie. Zobacz, na jakich zasadach są one właściwie naliczane.

Czym jest prowizja za udzielenie kredytu?

Bardzo często w ofertach możesz spotkać się z informacją o tym, że bank pobiera prowizję.

Na pytanie o to, czy każdy kredyt ma prowizję, należy odpowiedzieć przecząco. Banki w wielu przypadkach rezygnują z jej pobierania.

Jednocześnie warto zaznaczyć, że prowizja z tytułu udzielenia kredytu nie jest jedynym rodzajem prowizji, jaką może pobrać bank.

Prócz niej istnieje także prowizja z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu. Pobierana jest ona od klientów decydujących się na wcześniejszą spłatę swojego zobowiązania – w całości lub w części, przed terminem określonym w umowie. W przypadku wcześniejszej spłaty kredytu klient może ubiegać się o zwrot prowizji zapłaconej z góry.

Niekiedy banki pobierają prowizję w wysokości do kilkuset złotych za rozpatrzenie wniosku. Przy zobowiązaniach udzielanych klientom indywidualnym bardzo rzadko taka opłata jest naliczana.

Jak naliczana jest prowizja od kredytu?

Istnieją dwa sposoby naliczania prowizji od kredytu hipotecznego czy kredytu konsumpcyjnego. Pierwszy sposób polega na odjęciu prowizji od wypłacanej kwoty, czyli prowizja jest kredytowana, ale w efekcie klient otrzymuje do ręki lub na konto bankowe wypłatę pieniędzy w mniejszej kwocie.

Jest jeszcze drugi sposób naliczania prowizji. Polega on na doliczeniu jej kwoty do kredytu i spłacaniu w ramach comiesięcznych rat.

Czy prowizja to duży koszt? Ile wynosi prowizja? To koszt pozaodsetkowy, którego maksymalną wysokość regulują przepisy ustawy o kredycie konsumenckim. Przy zobowiązaniu hipotecznym prowizja z reguły jest niższa i zawsze jest naliczana od kwoty przyznawanych środków.

Szerzej o prowizji możesz przeczytać tu: Co to jest prowizja? Ile wynosi w poszczególnych bankach?

Czy prowizja jest wliczona w RRSO?

Zastanawiasz się, czy prowizja jest kosztem kredytowania i jako taka wchodzi w skład RRSO? Jak najbardziej. Zarówno prowizja, jak i oprocentowanie to koszt zobowiązania.

Ile wynosi maksymalna prowizja za udzielenie kredytu? Obecnie maksymalny koszt pozaodsetkowy kredytu może wynieść 25 proc. pożyczonej kwoty oraz 30 proc. za każdy rok spłaty. 

Czy prowizja za udzielenie kredytu jest zwracana?

Raz zapłacona prowizja od kredytu zwykle nie jest zwracana, o ile spłacasz zobowiązanie finansowe regularnie. Może jednak dojść do zwrotu, jeśli zdecydujesz się na wcześniejszą spłatę kredytu. Wówczas zyskujesz prawo do zwrotu części poniesionych kosztów, w tym prowizji, bez względu na to, czy koszt ten był uiszczony jednorazowo przy uruchomieniu zobowiązania czy doliczany do comiesięcznej raty. Pisaliśmy już o tym wyżej.

Powinieneś wiedzieć jednak również, że przy wcześniejszej spłacie długu banki mogą rekompensować sobie poniesione z tego tytułu straty, ale tylko w określonych przypadkach.

Oprocentowanie kredytu. Co się na nie składa?

Omówiliśmy prowizję, skupimy się teraz na drugim z wymienionych kosztów. Zacznijmy od definicji.

Z oprocentowaniem kredytu nierozerwalnie związane są same odsetki, które są naliczane z wykorzystaniem ustalonej stopy procentowej od pozostałej do spłaty kwoty kapitału.

Wysokość odsetek nie wynika jedynie z podjętej przez bank decyzji w kwestii kształtowania polityki pożyczkowej. Jest ona limitowana przepisami ustawy Kodeks cywilny. Ponadto maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej, a więc również z podpisanej umowy kredytowej, nie może w stosunku rocznym przekraczać wysokości odsetek ustawowych, inaczej odsetek kapitałowych.

Zobowiązania złotowe mają oprocentowanie oparte na wysokości stawki referencyjnej WIBOR(R) – zwykle 3M lub 6M. Oprocentowanie kredytu hipotecznego 2022 niestety stale wzrasta w wyniku podejmowanych przez Radę Polityki Pieniężnej decyzji o zwiększaniu głównych stóp procentowych. One wpływają zaś na wysokość stawek WIBOR(R), jakie wraz z marżą bankową stanowią o łącznej wysokości oprocentowania.

Warto wiedzieć: Likwidacja wskaźnika WIBOR®. Co to oznacza dla kredytobiorców?

Czy oprocentowanie kredytu może się zmieniać w trakcie spłacania?

Czy klient z góry będzie wiedzieć, ile wyniesie rata kredytu? Na początku okresu kredytowania otrzymuje on harmonogram spłaty kredytu, według którego spłaca kolejne raty, jakich wysokość jest tam dokładnie określona.

Może się ona jednak zmieniać w czasie, jeśli zaciągasz zobowiązanie ze zmiennym oprocentowaniem. Może się ona zmienić na Twoją korzyść, jeśli obniży się stawka referencyjna, np. WIBOR(R), ale przy rosnących stopach procentowych niestety raty też z czasem wzrastają.

Sposobem na to, by uniezależnić się od takich wzrostów, może być zaciągnięcie kredytu ze stałym oprocentowaniem – banki zobowiązane są obecnie do oferowania zobowiązań hipotecznych ze stałą stopą procentową na co najmniej 5 lat, ale są i takie, które są skłonne zagwarantować niezmienność oprocentowania nawet przez kolejne 10 lat kredytowania.

Udział prowizji i oprocentowania w RRSO na przykładzie

Prowizja od kredytu hipotecznego również może być pobierana. W ramach okresowych promocji banki rezygnują z naliczania prowizji, ale mogą wymagać od Ciebie np. ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu czy skorzystania z dodatkowego produktu w tym samym banku. Oprocentowanie jest naliczane właściwie zawsze, ponieważ jest ono podstawowym wynagrodzeniem dla banku.

Zobacz, ile będzie wynosić rata w konkretnej wysokości w przypadku kredytu zaciąganego na kilka czy kilkadziesiąt lat. Jaki udział będzie miała w kosztach prowizja? Kredyt na potrzeby naszych rozważań zaciągany jest w złotówkach na 10 lat.

Lepsza jest niższa prowizja czy niższe oprocentowanie?

Z przedstawionego powyżej przykładu wynika, że niższa prowizja kredytowa pociąga za sobą zwykle wyższe oprocentowanie i na odwrót. Zerowa prowizja mniej jednak wpływa na ogólny koszt niż niższe oprocentowanie.

Należy dodać, że RRSO i oprocentowanie nominalne mają więcej ze sobą wspólnego i odznaczają się podobną wysokością, bez względu na obecność prowizji czy fakt, że bank zrezygnuje z jej pobierania. Lepsze jest atrakcyjne oprocentowanie niż zerowa prowizja.