Podczas zaciągania kredytu hipotecznego klient bierze na siebie obowiązek jego spłaty wraz z odsetkami i innymi naliczonymi kosztami. Jego sytuacja finansowa może się jednak po pewnym czasie diametralnie zmienić, a on sam straci płynność finansową. Powstaną zaległości w spłacie rat, a wierzyciel, czyli bank, będzie chciał odzyskać swoje pieniądze i rozpocznie proces windykacyjny. W jego ramach może zaś dojść do powierniczego przelewu wierzytelności. Czym on jest?
Powierniczy przelew wierzytelności – czym jest?
Powierniczy przelew wierzytelności to pojęcie wykorzystywane w praktyce prowadzenia działań windykacyjnych. Polega on na połączeniu windykacji i cesji umowy. Nie można jednak powiedzieć, że powierniczy przelew wierzytelności jest tożsamy ze sprzedaniem przez wierzyciela swojej wierzytelności.
Masz przy tym do czynienia z przelewem powierniczym istniejących wierzytelności, czyli właściwie ze zleceniem windykacji danej należności, do której prawa wierzyciel przenosi na firmę windykacyjną poprzez przelew. Mechanizm ten stanowi alternatywę dla klasycznego zlecenia firmie windykacyjnej dochodzenia roszczeń.
Przelew powierniczy wierzytelności polega na odpłatnym świadczeniu usług windykacji długów lub pośrednictwie w obrocie wierzytelności. Różni się to w znaczący sposób od sprzedaży wierzytelności ujętej w Kodeksie cywilnym, ponieważ nie ma mowy o powiększeniu majątku cesjonariusza o wartość przelanej wierzytelności. Właściwie czynność ta definiowana może być jako umowa nienazwana, która pozwala na nawiązanie odpowiedniej współpracy na linii wierzyciel-dłużnik.
Porozumienie zawierane przez firmy windykacyjne z klientami-wierzycielami zakłada zlecenie odzyskania długu, bez jednoczesnego przejęcia odpowiedzialności za brak wypłacalności dłużnika. Cały proces windykacji realizuje w takim przypadku firma specjalizująca się w windykacji. W istocie dochodzi do dyspozycji powierniczego przelewu wierzytelności.
Forma przelewu powierniczego jest konieczna z punktu widzenia prawa procesowego, ponieważ większość firm windykacyjnych nie ma nadanego statusu kancelarii adwokackiej lub radcowskiej, a tylko one mogą reprezentować wierzyciela w sprawach sądowych. Kiedy dochodzi do wykonania powierniczego przelewu wierzytelności, firma windykacyjna wchodzi w rolę cesjonariusza – powiernika, który działa co prawda w interesie własnym, ale ma na uwadze interes zbywcy wierzytelności, nazywanego cedentem.
Powierniczy przelew wierzytelności – kto może z niego skorzystać?
Z powierniczego przelewu wierzytelności może skorzystać wiele podmiotów, zarówno osoby fizyczne, prywatne, jak i te prowadzące działalność gospodarczą. Możesz podpisać umowę o powierniczy przelew wierzytelności, jeśli twój kontrahent w firmie nie zapłacił z tytułu wystawionej faktury. Umowa przelewu wierzytelności może ewentualnie dotyczyć kredytów hipotecznych i innych zobowiązań bankowych, ale wówczas bank staje się cedentem i korzysta z usług firmy windykacyjnej.
Zobacz naszą ofertę kredytów firmowych na 2021 rok! Wybierz najlepsze zobowiązanie dla swojej firmy!
Powierniczy przelew wierzytelności – jakie niesie korzyści?
Za jego wykorzystaniem przemawia wygoda zastosowania. Kiedy dojdzie do przekazania cesji, czyli realizacji powierniczego przelewu wierzytelności, firma windykacyjna nie musi już przed sądem przedstawiać dodatkowych upoważnień czy pełnomocnictwa ze strony wierzyciela. Sądowa windykacja długu w imieniu własnym przez windykatora powoduje, że może on działać szybciej, sprawniej i skuteczniej. Ma większe pole manewru.
Dodatkową korzyścią jest utajnienie wszystkich kwestii związanych z daną wierzytelnością. Wszystko dlatego, że powierniczy przelew wierzytelności jest umową poufną w wysokim stopniu, a co za tym idzie – zakres współpracy czy treść porozumienia nie będą ujawnione żadnym osobom trzecim, a nawet samemu dłużnikowi. Jeśli więc sprawa długu jest delikatna i wymaga zachowania tajności wszystkich działań, to przelew powierniczy jest bardzo dobrym pomysłem.
Warto przemyśleć możliwość wykorzystania powierniczego przelewu wierzytelności, jeśli próbowałeś sam ściągnąć swoje wierzytelności, ale nie przyniosło to oczekiwanych skutków. Czasami jest to sposób na odzyskanie długu od wieloletnich kontrahentów, z którymi dotychczas współpraca układała się dobrze i nie było co do niej żadnych większych zastrzeżeń.
Wielu wierzycieli w takich sytuacjach nie wie, jak postąpić. Z jednej strony chcą odzyskać po prostu swoje pieniądze, a z drugiej nie chcą psuć współpracy i jej warunków. Wówczas zewnętrzna firma windykacyjna może okazać się idealnym rozwiązaniem. Nie zachodzi bowiem bezpośrednia relacja pomiędzy powiernikiem a dłużnikiem. Firma windykacyjna nie jest zaangażowana emocjonalnie w całą sprawę, dlatego może działać skutecznie także w charakterze mediatora. Zawsze trzeba pamiętać też o tym, że windykator będzie dążył do windykacji konkretnego długu bez względu na zaistniałe okoliczności.
Kolejną korzyścią wynikającą ze skierowania przelewu wierzytelności na firmę windykacyjną, czyli skorzystania z powierniczego przelewu, jest możliwość skierowania powództwa o zapłatę do sądu właściwego dla siedziby danej firmy. Eliminuje się konieczność dojazdów do sądów w najdalszych zakątkach kraju, ale to umożliwiają wyłącznie firmy windykacyjne, które wykonują takie usługi zawodowo, w ramach podjętej działalności gospodarczej.
Nie ma ryzyka, że cesja wierzytelności spowoduje utratę danego długu, bo wierzyciel nadal w pojęciu gospodarczym ma do niego pełne prawo. Nie rezygnuje z niego, przekazując uprawnienia windykacyjne.
Przelew powierniczy a prawo podatkowe
Należy podkreślić, jakie konsekwencje natury podatkowej rodzi powierniczy przelew wierzytelności. Skutki podatkowe są przy tym zupełnie inne niż w przypadku odpłatnego zbycia wierzytelności, dokonywanego na podstawie art. 509 Kodeksu cywilnego.
Zobacz także: Lista obowiązkowych podatków >>
Organy podatkowe nie mają podstaw do tego, by traktować powierniczy przelew wierzytelności w ten sam sposób co odpłatne zbycie wierzytelności.
Na koniec trzeba podkreślić, ze podpisanie umowy o powierniczym przelewie wierzytelności nie powoduje, że dany wierzyciel traci możliwość zaliczenia swojego długu do kosztów uzyskania przychodów, np. w przypadku umorzenia egzekucji względem dłużnika, z uwagi na jej bezskuteczność.
Wierzyciel nie powinien ponosić całkowitego ryzyka niewypłacalności dłużnika przy dokonywaniu przelewu powierniczego wierzytelności, a zdarza się niestety, że firma windykacyjna obciąży go wszelkimi poniesionymi przez siebie kosztami, w tym kosztem zastępstwa procesowego, pomimo bezskutecznej windykacji.
Kolejna kwestia dotyczy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych powierniczego przelewu wierzytelności. PCC naliczany jest, jeśli przelew ten ma postać jakiejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o PCC. W przeciwnym wypadku nie zostanie obciążony taką daniną. Zdaniem organów podatkowych przelew wierzytelności jest zdarzeniem prawnym, które może być skutkiem pewnych czynności prawnych. Sam w sobie taką czynnością nie jest, więc nie trzeba odprowadzać od niego PCC.
Cesja wierzytelności, w tym powierniczy przelew wierzytelności, nie może być traktowana jako odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, a właśnie takie zdarzenia podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Powierniczy przelew wierzytelności nie będzie więc na mocy ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług opodatkowany VAT.
Sprawdź też: Kim jest wierzyciel hipoteczny i czym się zajmuje?
W jakich wypadkach stosuje się zakaz przelewu wierzytelności?
W Kodeksie cywilnym zastrzeżono, że nie zawsze możliwe jest przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią, czyli również na dokonanie cesji powierniczej. Będzie to niemożliwe w trzech sytuacjach:
- kiedy sprzeciwia się to ustawie,
- kiedy występuje zastrzeżenie umowne,
- kiedy przeczy to właściwości zobowiązania.
Największe ograniczenia, a właściwie zakaz przelewu wierzytelności dotyczyć będzie zastrzeżeń umownych. Takie zastrzeżenie może być zawarte w treści umowy i obejmować brak możliwości przenoszenia wierzytelności na inne osoby czy podmioty. To hołduje zasadzie swobodnego zawierania umów przez strony, które z góry mogą założyć, że cesja wierzytelności nie będzie w żadnym przypadku możliwa.
W praktyce bardzo często bywa tak, że strona dominująca przy zawieraniu umowy sama narzuca drugiej stronie klauzulę o nieprzenoszeniu praw wynikających z zawieranej umowy na rzecz osób trzecich.
Przelew wierzytelności KC – co jeszcze warto wiedzieć?
Na podkreślenie zasługuje fakt, że w Kodeksie cywilnym na próżno można szukać informacji o powierniczym przelewie wierzytelności. Kodeks ujmuje jedynie zasady zawierania umów o odpłatne zbycie wierzytelności. W art. 509 ustawodawca postanowił, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w tym roszczenie o zaległe odsetki.
Nie można podciągać przelewu powierniczego pod sprzedaż wierzytelności. Te dwie czynności wywołują zupełnie inne konsekwencje. Po pierwsze, jak potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, jeśli firma windykacyjna nabywa wierzytelności na podstawie powierniczego przelewu, to nie dochodzi do jednoczesnego przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika, pomimo faktu, że windykator działa w imieniu własnym.
0 Komentarze