Według danych NBP w Polsce w użyciu jest już ponad 42 miliony kart płatniczych, a 93,4% wykonywanych nimi transakcji to transakcje bezgotówkowe, a więc także te związane z płatnościami w sklepach. Ogromna popularność tej formy regulowania rachunków za zakupy nie powinna dziwić – jest to znacznie wygodniejsza metoda płacenia niż używanie gotówki.
Dla tych, którzy jednak wciąż niechętnie korzystają z tej metody płatności albo dopiero założyli swoje pierwsze konto osobiste i otrzymali kartę płatniczą, przyda się instrukcja, jak jej używać.
Poniżej dowiesz się wszystkiego na ten temat, m.in. jak aktywować nową kartę, jak płacić kartą pierwszy raz w sklepie oraz jak zrobić to w sposób zbliżeniowy i standardowy. Wyjaśnimy Ci również, którą stroną karty się płaci, a także jakie są limity płatności bezgotówkowych w terminalach sklepowych.
Jak używać karty płatniczej?
Zanim wyjaśnimy, jak używać karty płatniczej w sklepie, przypomnijmy, że w banku możesz otrzymać albo kartę debetową, albo kartę kredytową, które różnią się zasadniczo pod względem funkcjonalności.
Karta debetowa jest wydawana do rachunku osobistego i służy do płatności gotówkowych (możesz nią wypłacać pieniądze z bankomatu) oraz płatności bezgotówkowych (możesz ich dokonywać zarówno w stacjonarnych sklepach i punktach usługowych, jak też w sklepach internetowych). Co ważne, płatność kartą debetową możesz zrealizować wyłącznie do wysokości środków zgromadzonych na koncie bankowym.
Karta kredytowa nie jest związana z kontem osobistym, lecz służy do wydawania pieniędzy pożyczonych od banku w ramach tzw. limitu kredytowego. Karta ta powinna być wykorzystywana głównie do transakcji bezgotówkowych. Dokonując nią płatności w tzw. okresie bezodsetkowym nie będziesz mieć naliczanych odsetek od kredytu, pod warunkiem jednak, że wykorzystane środki spłacisz w wyznaczonym terminie.
Istnieją także inne rodzaje kart np. karty wielowalutowe, karty wirtualne czy przedpłacone. Najpopularniejsze są jednak debetówki i kredytówki, dlatego skupimy się na użytkowaniu właśnie nich.
Jak wygląda karta kredytowa, a jak debetowa?
Z wyglądu karty debetowe i kredytowe niewiele się różnią. Obie mają z jednej strony umieszczony numer karty, imię i nazwisko właściciela, logo banku oraz wydawcy karty (np. Visa lub Maestro), a na odwrocie m.in. miejsce na podpis użytkownika, czy też kod CVV2/CVC2. Kiedyś karty kredytowe w przeciwieństwie do debetowych miały wypukłe cyfry. Dzisiaj mają je również niektóre debetówki, dlatego obie karty rozróżnia głównie widniejący na nich napis: na karcie kredytowej „credit”, a na debetowej „debit”.
Jak dokonuje się płatności kartą w praktyce? Jak działa karta?
Do dokonania płatności kartą w sklepie niezbędne jest specjalne urządzenie – tzw. terminal płatniczy. Jest on niewielkich rozmiarów, ma wyświetlacz i klawiaturę oraz znajduje się przy kasie.
Obecnie wydawane karty debetowe i kredytowe wyposażone są w pasek magnetyczny i mikroprocesor. Są to elementy, które pozwalają na wymianę danych z terminalem płatniczym podczas dokonywania płatności metodą tradycyjną, a więc poprzez włożenie karty do terminala.
Nowoczesne karty mają dodatkowo miniaturowy układ scalony oraz wbudowaną antenę radiową, które umożliwiają dokonywanie płatności zbliżeniowych.
Karta, jaką otrzymasz w banku, może nosić różne logo, w zależności kto był wydawcą karty. Do najpopularniejszych wydawców należą Visa i Mastercard (ta ostatnia firma wydaje też karty z logo Maestro). Jak płacić kartą Visa, Mastercard lub Maestro dowiesz się z dalszej części tekstu.
Warto również wiedzieć: Jak zrobić przelew z karty kredytowej?
Ile wynosi prowizja za płatność kartą?
Dla osób, które nigdy nie dokonywały płatności kartą, dość istotne jest, czy za płacenie kartą się płaci.
Najpierw wyjaśnijmy, czy można pobierać prowizję za płatność kartą. Otóż zgodnie z dyrektywą unijną od 20 czerwca 2018 r. zakazane jest w Polsce pobieranie jakichkolwiek opłat za płatności kartą. Dotyczy to zarówno sklepów stacjonarnych, jak i internetowych. Mają jednak do tego prawo urzędy, dlatego w wielu z nich możesz być obciążony symboliczną opłatą za dokonanie płatności kartą.
Pierwsza płatność kartą. Jak zapłacić swoją kartą po raz pierwszy?
Jeśli właśnie otrzymałeś pocztą lub odebrałeś w banku nową kartę, najpierw musisz ją aktywować. Bez tego pierwsza płatność kartą może być niemożliwa. Sposób aktywacji zależy od banku, ale najczęściej można jej dokonać:
- w bankowości elektronicznej lub aplikacji mobilnej,
- w bankomacie,
- podczas pierwszej transakcji bezgotówkowej w sklepie.
Do aktywacji karty, a potem do dokonywania nią płatności, niezbędny jest PIN, czyli 4-cyfrowy kod, który służy do autoryzowania transakcji. Będziesz go używał do potwierdzania płatności w terminalu płatniczym oraz w bankomacie przy wypłacaniu lub wpłacaniu gotówki. Za każdym razem, jeśli będzie to konieczne, PIN należy wpisać w terminalu za pomocą klawiatury.
Pamiętaj również, że nową kartę należy podpisać w miejscu do tego przeznaczonym na odwrocie.
Gdzie znajduje się kod PIN do karty?
Ze względu na to, że płacenie kartą w sklepie często wymaga autoryzacji kodem PIN, dla nowicjuszy fundamentalne pytanie brzmi: gdzie jest kod PIN do karty bankomatowej? Niektóre banki przysyłają tymczasowy PIN do nowej karty listem i wówczas należy go użyć do aktywacji karty. Potem można go zmienić w bankowości elektronicznej.
Większość instytucji pozwala dzisiaj klientom jednak na samodzielne ustalenie kodu PIN już na samym początku po zalogowaniu się do internetowego serwisu bankowego lub w aplikacji mobilnej. Pamiętaj, by wymyślić PIN łatwy do zapamiętania. Nigdy nie zapisuj go na kartce i nie wkładaj do portfela razem z kartą!
O innej formie płatności przeczytasz tu: Jak zrobić przelew BLIKiem? Wszystko o zakładaniu, płaceniu i używaniu BLIKa
Do jakiej sumy nie musimy wpisywać kodu PIN w terminalu?
Płacenie kartą w sklepie nie zawsze wymaga wpisywania kodu PIN. Od 20 marca 2020 r, wszystkie płatności zbliżeniowe w sklepach do kwoty 100 zł nie wymagają autoryzacji. Jak zapłacić kartą zbliżeniowo, wyjaśnimy w dalszej części tekstu. Co ważne, aktualny limit 100 zł bez PIN obowiązuje wszystkie banki i nie można samodzielnie go zmienić np. w bankowości elektronicznej.
Banki zobowiązane są jednak weryfikować niektóre transakcje poniżej 100 zł, dlatego możesz się spodziewać, że na przykład co 6. płatność w sklepie o niskiej wartości będzie wymagała autoryzacji.
Standardowa płatność kartą w terminalu. Którą stroną karty się płaci?
Standardowa płatność kartą w sklepie przy użyciu terminalu polega na jej włożeniu do urządzenia po wyświetleniu się kwoty transakcji, a następnie potwierdzeniu płatności kodem PIN. Jeśli aktywacja karty możliwa jest w sklepie, pierwsza płatność kartą powinna odbyć się właśnie w ten sposób. Taka metoda płatności jest też wymagana w przypadku osób posiadających karty bez funkcji zbliżeniowej.
Najpierw należy więc wiedzieć, którą stroną wkłada się kartę do terminala.
Wkładanie karty do terminalu polega na wsunięciu jej do otworu znajdującego się u dołu urządzenia w taki sposób, aby strona z numerem karty była zwrócona ku górze, a z paskiem magnetycznym do dołu, natomiast napisy były tak zorientowane, by można je było odczytać, patrząc na kartę od lewej strony.
Niektóre terminale wymagają przeciągnięcia karty w podłużnym czytniku umieszczonym po prawej stronie urządzenia. Wówczas kartę należy umieścić w otworze tak, by pasek magnetyczny znajdował się od strony wewnętrznej terminalu i przeciągnąć ją od góry do dołu.
A jak korzystać z karty płatniczej z funkcją zbliżeniową? Jest to znacznie prostsze.
Jak płacić kartą zbliżeniowo? Jak przykładać kartę do terminala?
Aktualnie większość kart płatniczych ma funkcje zbliżeniową, dlatego warto wiedzieć, jak wygląda płatność kartą w sklepie tą metodą. Jak płacić kartą zbliżeniowo? W tym przypadku po wyświetleniu się ceny na terminalu wystarczy przyłożyć kartę do urządzenia i zaczekać na sygnał dźwiękowy lub świetlny oznaczający przyjęcie płatności. Jeśli to konieczne, należy też wpisać za pomocą klawiatury kod PIN.
To też ciekawe! Płatności mobilne – co warto o nich wiedzieć?
Jak przykładać kartę do terminala? Należy to zrobić w miejscu oznaczonym specjalnym symbolem, który zazwyczaj znajduje się tuż nad ekranem lub z tyłu urządzenia. W tym przypadku z reguły nie ma znaczenia, którą stroną karty się płaci, jednak lepiej ją przyłożyć do terminala tak, aby numer karty widoczny był od góry.
Karta nie musi dotykać terminala, wystarczy że przyłożysz ją w odległości około 2-3 cm – ważne jest natomiast to, by była przyłożona równolegle do urządzenia, a nie pod kątem.
Płatność kartą w sklepie krok po kroku
Pokrótce już wyjaśniliśmy, jak wygląda płatność w sklepie z użyciem karty, jednak dla nowicjuszy te informacje mogą być niewystarczające. Właśnie dlatego poniżej znajdziesz dokładną instrukcję, jak płacić kartą w sklepie krok po kroku. Dotyczy ona płatności kartą w sklepie stacjonarnym i możesz z niej skorzystać zarówno płacąc kartą debetową, jak i kredytową.
Krok 1
Przy kasie poinformuj sprzedawcę, że chcesz zapłacić kartą. Możesz to zrobić pod warunkiem, że sklep wyposażony jest w terminal. Sprawdź również, czy dany sklep obsługuje płatności określonym rodzajem kart np. Visa czy Maestro.
Krok 2
Zaczekaj, aż kasjer podliczy rachunek i na terminalu płatniczym wyświetli się kwota do zapłaty. Powinna się ona pokrywać z sumą rachunku (warto to sprawdzić!).
Krok 3
Jeśli dysponujesz kartą zbliżeniową, przyłóż ją do terminala we właściwym miejscu. Pamiętaj, by plastik przyłożyć „na płasko” do urządzenia, a nie pod kątem. Jeśli nie masz karty z funkcją zbliżeniową, włóż ją do otworu terminalu poniżej klawiatury.
Krok 4
Jeśli na ekranie wyświetli się żądanie wpisania kodu PIN, wpisz go za pomocą klawiatury, osłaniając ją drugą dłonią tak, aby osoby postronne nie dostrzegły wpisywanych numerów. Następnie przyciśnij zielony przycisk na urządzeniu i zaczekaj na akceptację transakcji. W przypadku gdy kartę umieściłeś w terminalu, dopiero teraz możesz ją wyciągnąć.
Krok 5
Zaczekaj na wydruk paragonu z kasy oraz potwierdzenia płatności kartą. W wielu sklepach kasjerzy pytają, czy konieczny jest wydruk tego drugiego, ponieważ transakcję kartą możesz sprawdzić w historii rachunku. Warto jednak wziąć taki druczek na wypadek, gdyby doszło do jakiegoś błędu w księgowaniu płatności, zwłaszcza przy wyższych sumach – wówczas będziesz mieć dowód dokonania transakcji, który wykorzystasz do wyjaśnienia sprawy w swoim banku.
Jak widzisz, płatność kartą w sklepie jest banalnie prosta, szczególnie gdy dokonujesz płatności zbliżeniowej bez konieczności użycia PIN. Pamiętaj jednak, by zawsze przy dokonywaniu takich transakcji dokładnie sprawdzać kwotę płatności oraz czytać komunikaty wyświetlające się na ekranie terminala. Zdarza się bowiem, że transakcja kartą może być odrzucona i to z różnych powodów np.:
- przekroczenia dziennego limitu transakcji zbliżeniowych,
- braku środków na koncie,
- blokady karty z powodu podania nieprawidłowego kodu PIN,
- utraty ważności karty,
- awarii terminala.
W razie problemów nie wstydź się poprosić o pomoc sprzedawcę, który na pewno chętnie pomoże Ci dokonać płatności kartą.
Jakie dane ma sprzedawca przy płatności kartą?
Tak naprawdę na wydruku z terminala widać niewiele – głównie numer transakcji, jej datę i kwotę, a także cztery ostatnie cyfry numeru karty oraz nazwę jej operatora (np. Visa). Sprzedawca nie ma więc dostępu do żadnych danych osobowych klienta ani do szczegółowych danych karty. Wszystkie takie informacje są szyfrowane i chronione przez bank.
A czy sprzedawca może sprawdzić kartę płatniczą? Tak, kasjer lub sprzedawca może Cię poprosić o pokazanie karty, a nawet dowodu tożsamości, jeśli będzie miał wątpliwości, czy jesteś uprawniony do używania karty. W niektórych przypadkach sprzedawca może też zatrzymać kartę np.:
- jeśli weryfikacja tożsamości jest negatywna (np. dane z karty nie zgadzają się z danymi dowodu osobistego),
- w przypadku próby płatności zablokowaną kartą (może to świadczyć, że karta została skradziona i zastrzeżona),
- gdy użyta została karta, której termin ważności minął.
Sprzedawca nie może natomiast zatrzymać karty tylko dlatego, że klient odmówi okazania dowodu tożsamości. Wówczas może jedynie odmówić płatności kartą.
Czy jest minimalna kwota płatności kartą?
Na koniec wyjaśnijmy, czy są jakieś limity kwotowe w przypadku płatności kartą. Te maksymalne można sobie samodzielnie ustalić w bankowości elektronicznej i warto to zrobić, aby w przypadku kradzieży karty ktoś nie wyczyścił nam konta za pomocą transakcji zbliżeniowych.
A od jakiej kwoty można płacić kartą? Czy sklepy narzucają pod tym względem jakieś ograniczenia? Owszem, zdarza się, że niektóre placówki informują na kartce przy kasie, że płatności kartą możliwe są jedynie powyżej określonej kwoty np. 10 zł. Dzieje się tak dlatego, że sprzedawcy ponoszą koszty obsługi terminalu przez agenta rozliczeniowego, a także płacą prowizję od każdej transakcji, dlatego obsługa płatności niskokwotowych im się nie opłaca.
Warto jednak wiedzieć, że zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego, która obowiązuje w Polsce od 20 czerwca 2018 r., sprzedawcy mają obowiązek akceptowania płatności kartą na każdą kwotę transakcji. Wymagają tego od sklepów również organizacje płatnicze takie jak Visa czy Mastercard.
W przypadku gdy sklep odmawia przyjęcia niewielkiej płatności, warto więc w pierwszej kolejności skontaktować się z organizacją kartową, która powinna wyjaśnić tę sprawę ze sprzedawcą.
2 Komentarze