Finansowanie możesz pozyskać na wiele różnych sposobów. Swoje pierwsze kroki być może skierujesz do banku, gdzie jedną z opcji jest kredyt gotówkowy. W firmach pozabankowych dostać możesz pożyczkę gotówkową, w tym szybką chwilówkę, a poza systemem finansowym pieniądze pożyczysz np. na platformie pożyczek społecznościowych. Stosowanymi zabezpieczeniami spłaty długów są poręczenia, hipoteka czy zastawy na ruchomościach. Stosowany bywa rónież weksel, który wykorzystuje się zarówno w bankach, jak i w firmach pożyczkowych.
Weksel jest zabezpieczeniem spłaty różnych wierzytelności. Jeśli chcesz się nim posłużyć, wystawiasz go i przekazujesz je wierzycielowi wekslowemu. Ty sam zaś stajesz się dłużnikiem wekslowym. Zobacz, na czym to polega, jakie są Twoje obowiązki i czy długi wekslowe niosą za sobą jakieś konsekwencje dla całego Twojego majątku.
Co to jest weksel? Jakie mamy rodzaje weksli i czemu one służą?
Zanim dowiesz się, kim jest dłużnik wekslowy i jak w praktyce można posługiwać się wekslem, przedstawimy Ci definicję tego rozwiązania. Co to jest? To papier wartościowy przygotowywany zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku – Prawo wekslowe. Weksel nie będzie ważny, jeśli nie znajdzie się na nim podpis wystawcy.
Polskie prawo przede wszystkim wskazuje na dwa rodzaje weksli – trasowany i własny. Różnią się one tym, kto jest wymieniony na dokumencie i kto płaci sumę wekslową. W przypadku własnego występują wystawca i remitent. Wystawca zobowiązuje się wobec remitenta do uiszczenia określonej kwoty w ustalonym miejscu i czasie. Natomiast w przypadku weksla trasowanego wystawca zobowiązującego dłużnika do zapłaty na rzecz wierzyciela określonej sumy w ustalonym miejscu i czasie.
Weksel własny zobowiązuje pisemnie do zapłaty, a trasowany – do polecenia zapłaty. Najczęściej obecnie wykorzystanie takich dokumentów jest wskazane przy zabezpieczaniu transakcji polegających na pożyczaniu pieniędzy lub innych rzeczy. Weksel jest więc traktowany jako zabezpieczenie umów kredytu, np. kredytu samochodowego, sprzedaży ratalnej, a także umów leasingowych.
Weksel in blanco
Szczególnym rodzajem weksla ujętym w Prawie wekslowym jest weksel in blanco. Jak sama nazwa wskazuje, nie ma on od razu ustalonej kwoty płatności. Nie jest uzupełniany w chwili wystawienia. Weksel in blanco zostanie wystawiony zgodnie z prawem, jeśli będzie zawierał podpisy wystawcy i akceptanta czy nawet samego poręczyciela.
Podstawą istnienia weksla in blanco jest chęć bezterminowego zabezpieczenia przyszłego długu wystawcy dokumentu. Wysokość owego długu w dniu wystawiania weksla nie jest z różnych przyczyn możliwa do określenia.
Kiedy dłużnik wekslowy przekazuje drugiej stronie weksel in blanco, dochodzi do umowy skierowanej na podstawie zobowiązania wekslowego, z jednoczesnym upoważnieniem do wypełnienia weksla w zastrzeżonym zakresie.
Weksel in blanco może być wekslem własnym i wekslem trasowanym. Osoba płacąca za niego musi być zidentyfikowana w jego treści. Najczęściej nie wpisuje się w nim sumy wekslowej.
To też warto wiedzieć: Pożyczki prywatne - co warto wiedzieć o pożyczkach pozabankowych od osób prywatnych?
Nie jest jednak tak, że wierzyciel może sobie wpisać dowolną kwotę do weksla in blanco, ponieważ jego ważną częścią jest deklaracja wekslowa. To pisemne porozumienie zawarte pomiędzy wystawcą i wierzycielem. Określa, na jakich warunkach i w jaki sposób wierzyciel w przyszłości będzie mógł uzupełnić weksel.
Weksel ciągniony
Mianem weksla ciągnionego określa się weksel trasowany, inaczej tratę. To dokument, w którym wystawca wskazuje dłużnika mającego zapłacić sumę wskazaną w takim papierze wartościowym na rzecz określonego wierzyciela. Beneficjentem weksla ciągnionego może być nawet jego wystawca. Osoba wskazana w wekslu ciągnionym musi spłacić dług wekslowy, ponieważ została do tego zobowiązana na mocy istniejących przepisów.
Weksel trasowany
Weksel trasowany jest papierem wartościowym, który zawiera skierowane przez wystawcę dokumentu do trasata bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej sumy pieniężnej osobie, która wykazała nieprzerwany szereg indosów, w terminie płatności w oznaczonym miejscu i czasie. Wystawca takiego dokumentu może być też jego trasatem – wówczas mówi się o wekslu trasowano-własnym.
W przypadku wystawiania weksla trasowanego należy zawrzeć w nim takie elementy, jak:
- nazwa: weksel;
- bezwarunkowe polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej;
- nazwisko trasata;
- oznaczenie terminu i miejsca płatności;
- nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie ma być dokonana płatność;
- oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla;
- podpis wystawcy.
Dłużnik weksla trasowanego na życzenie wystawcy lub wierzyciela musi w określonym miejscu i czasie uiścić wskazaną sumę pieniędzy.
Weksel własny
Weksel własny nazywany jest także suchym, solą lub prostym. W istocie masz tu do czynienia z papierem wartościowym, który powinien być sporządzony zgodnie z przepisami prawa wekslowego. Zawiera on bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy weksla do zapłaty określonej sumy pieniężnej, w oznaczonym miejscu i w oznaczonym czasie. Ten, kto wystawia weksel własny, jest jednocześnie jego akceptantem.
Co różni weksel własny od trasowanego? Treść dokumentu. W trasowanym znajduje się polecenie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, z kolei w treści weksla własnego zawarte jest bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty sumy wekslowej przez wystawcę papieru wartościowego.
Zobacz też: Spirala zadłużenia. Zobacz, jakie masz możliwości, by wyjść z długów
Kto wystawia, a kto płaci za weksel? Wystawca i akceptant weksla
Wystawcą weksla jest dłużnik. Natomiast jego posiadaczem – wierzyciel, inaczej odbiorca. Pod pojęciem dłużnika wekslowego należy rozumieć osobę lub osoby podpisane na dokumencie, zobowiązane z weksla i odpowiedzialne z niego. Powinieneś rozróżnić dłużników głównych – akceptanta weksla trasowego i wystawcę weksla własnego – oraz dłużników wtórnych, którymi są indosant i wystawca weksla trasowanego. Dłużnikiem może być też poręczyciel.
Zgodnie z prawem długi wekslowe, czyli płatności wynikające z dokumentu, płaci dłużnik wekslowy. Nie musi być to jednak tylko jedna osoba. Z prawa wynika, że każda osoba, która podpisze się pod wekslem, jest dłużnikiem w świetle obowiązujących przepisów i musi spłacić dług, jeśli zostanie do tego wezwana. Każdy dłużnik ponosi solidarną odpowiedzialność za spłatę całej sumy wekslowej na rzecz wierzyciela.
Posiadacz weksla ma prawo dochodzić roszczeń przeciw jednemu lub kilku dłużników czy wobec wszystkich. Jeśli jednak roszczenia wierzyciela wekslowego zostaną zaspokojone w całości, to pozostali dłużnicy zostają zwolnieni z obowiązku zapłaty sumy wekslowej lub jej części.
Kto wystawia weksel, a kto za niego płaci? To zależy, z jakim rodzajem papieru wartościowego przy zabezpieczaniu transakcji mamy do czynienia. Zwykle wyróżnia się dwie główne grupy dłużników – główni i uboczni. O tym wspomniano przed chwilą.
Wystawca weksla własnego jest dłużnikiem wekslowym, kiedy złoży pod nim podpis i zapisze słowo „zapłacę”. To jednoznaczne zobowiązanie do uiszczenia określonej sumy i bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty w danym miejscu i czasie.
Wykupu weksla musi dokonać wskazana w wekslu trasowanym osoba trzecia, inaczej akceptant. Taka rola występuje w przypadku weksla trasowanego. Zawiera on bezwarunkowe polecenie zapłaty skierowane do wskazanej na nim osoby, nazywanej trasatem, w określonym miejscu i czasie na rzecz określonej osoby, zwanej remitentem. Trasat płaci remitentowi wskazaną sumę wekslową na polecenie wystawcy weksla trasowanego.
Istnieje jeszcze pojęcie indosanta weksla. Taka osoba puszcza dokument w obieg, przekazując wynikające z niego prawa innej osobie. W momencie dokonania indosu indosant sam staje się dłużnikiem wekslowym.
Weksel w przypadku firm pożyczkowych
Jeśli udzielana jest pożyczka wekslowa lub kredyt z zabezpieczeniem wekslowym, to dłużnik wekslowy jest dłużnikiem firmy pożyczkowej lub banku. Instytucje kredytujące występują w roli wierzyciela, a sumą wekslową jest kapitał pożyczki lub kredytu wraz z odsetkami i innymi opłatami. Można wykorzystać przy tym weksel własny, ale częściej będzie to weksel trasowany, w którym poręczyciel zobowiązuje się do zapłaty określonej kwoty, jeśli dłużnik przestanie spłacać raty.
Często bywa tak, że w przypadku umów leasingowych czy umów kredytu obrotowego wystawiane jest zabezpieczenie w formie weksla in blanco. Towarzyszy mu deklaracja wekslowa, a zobowiązaniami, które wymagają jej zawarcia są kredyt bankowy, pożyczka pozabankowa, poręczenie kredytu czy umowa dostawy.
Niewywiązanie się ze spłaty długu wekslowego
Co stanie się jednak, jeśli dłużnik wekslowy nie zwróci w terminie całej sumy wekslowej? Jak wierzyciel może dochodzić swoich praw? Na podstawie art. 485 Kodeksu prawa cywilnego może wnieść sprawę do sądu. Powinien złożyć pozew o wszczęcie postępowania nakazowego i otrzymać finalnie nakaz zapłaty z weksla.
Jeśli jesteś dłużnikiem wekslowym i nie wykupisz weksla w określonym terminie, wierzyciel jak najbardziej ma prawo wystąpić do sądu o zapłatę sumy wekslowej, nawet bez wskazywania powodu, dla którego został on wystawiony. Sąd sprawdzi, czy weksel posiada wszystkie wymagane prawem elementy.
Niewykluczone, że roszczenia z tytułu weksla przestaną być możliwe do wyegzekwowania z uwagi na przedawnienie. Art. 70 Prawa wekslowego stanowi, że roszczenia wekslowe przeciw akceptantowi ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat, licząc od dnia płatności dokumentu. Roszczenia posiadacza weksla przeciw indosantom i wystawcy z kolei ulegają przedawnieniu znacznie szybciej – z upływem roku, licząc od dnia protestu dokonanego w należytym czasie.
Roszczenia indosantów między sobą i przeciw wystawcy też się przedawniają – z upływem 6 miesięcy, licząc od dnia, w którym indosant wykupił weksel albo w którym sam został pociągnięty z weksla do odpowiedzialności sądowej.
Czy dług wekslowy widnieje w BIK-u?
Czy dłużnik wekslowy ma się czego obawiać w związku z BIK-iem? Czy osoba płacąca za weksel w związku z tak powstałym zobowiązaniem zostanie wpisana do rejestru Biura Informacji Kredytowej? Właściwie jeśli chodzi o sytuację, w której dług wekslowy wynika z zabezpieczenia udzielonego kredytu, to wówczas obowiązkowo jest wpisywany do BIK-u, jak wszystkie inne zobowiązania finansowe, które są udzielane przez banki.
Dłużnik wekslowy – podsumowanie
Weksel jest wygodną formą zabezpieczenia kredytu czy pożyczki. Wierzyciel może dochodzić swoich roszczeń skutecznie przed sądem, o ile długi wekslowe nie uległy przedawnieniu.
Dłużnik wekslowy to nie tylko wystawca dokumentu, lecz także jego akceptant. Wszystkie osoby podpisujące się pod wekslem, czy to in blanco, czy trasowanym lub własnym, będą solidarnie zobowiązane w związku z powstałymi długami.
0 Komentarze