Z komornikiem możesz mieć do czynienia, gdy np. przestaniesz płacić alimenty lub spłacać kredyt hipoteczny i wierzyciel postanowi odzyskać swoją należność na drodze sądowej. Najpierw więc otrzymasz sądowy nakaz zapłaty, a potem zostanie on skierowany do komornika, który w celu wyegzekwowania zadłużenia może Ci zająć konto bankowe, wynagrodzenie, a nawet zlicytować mieszkanie. Niestety ściągnie od Ciebie także kwoty pokrywające koszty komornicze. Warto więc wiedzieć, ile one wynoszą i czy koszty komornicze przy alimentach i kredycie są naliczane w ten sam sposób.
Ile wynoszą koszty komornicze? Jakie wyróżniamy i kto je płaci?
Komornik to osoba zajmująca się egzekwowaniem długów na podstawie wyroków sądowych lub decyzji administracyjnych. Za swoje czynności ma prawo pobierać opłaty komornicze będące formą jego wynagrodzenia, a także domagać się zwrotu kosztów poniesionych w związku z prowadzeniem egzekucji. Takie obciążenia nazywane są łącznie kosztami postępowania egzekucyjnego.
Zarówno opłata komornicza, jak i pozostałe koszty komornicze nie mogą być ustalane przez komornika w dowolny sposób. To, ile pobiera komornik, reguluje ustawa o kosztach komorniczych z dnia 28 lutego 2018 roku, która obowiązuje od 1 stycznia 2019 roku. To właśnie w tym akcie prawnym określone są precyzyjnie stawki opłat należnych komornikowi oraz sposób ich pobierania. Przepisy narzucają również zasady, ile może zabrać komornik np. w wyniku zajęcia konta bankowego lub wynagrodzenia.
Zanim wyjaśnimy, jakie są koszty komornicze i ile one wynoszą, warto sprecyzować, kto ponosi koszty komornicze. W większości przypadków jest nimi obciążany dłużnik. Tylko w wyjątkowych sytuacjach musi je uregulować wierzyciel, co szerzej wyjaśnimy niżej.
Pamiętaj!
Wysokość kosztów komorniczych ma dla dłużników duże znaczenie, ponieważ powiększają one ogólną sumę zadłużenia. Dla wierzycieli również są one istotne, gdyż zgodnie z przepisami z odzyskanej kwoty komornik w pierwszej kolejności pobiera opłaty należne dla siebie, a dopiero pozostałą sumę przekazuje wierzycielowi.
Zatem ile kosztuje komornik sądowy? Od wyegzekwowanych kwot ma on prawo pobierać od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 10% wartości odzyskanego świadczenia i nie mniej niż:
- 200 zł, jeśli do odzyskania należności doszło wskutek egzekucji z wierzytelności, rachunku bankowego, wynagrodzenia za pracę lub świadczeń z zabezpieczenia społecznego;
- lub 300 zł, jeśli kwota została odzyskana w inny sposób.
Wysokość powyższej opłaty może jednak ulec obniżeniu do wysokości:
- 5% – jeśli postępowanie egzekucyjne zostanie umorzone na wniosek wierzyciela;
- 3% (ale nie mniej niż 150 zł) – jeśli dłużnik ureguluje zobowiązanie w ciągu miesiąca od dnia otrzymania pisma informującego go o wszczęciu egzekucji.
Nie są to jednak jedyne opłaty, jakie może pobrać komornik. Poniżej przedstawiamy wybrane koszty dodatkowe, które może zostać naliczone w toku postępowania egzekucyjnego.
|
Rodzaj czynności komorniczej |
Wysokość opłaty |
|
Poszukiwanie majątku dłużnika |
100 zł |
|
Dojazd do miejsca wykonywania czynności komorniczych (jeśli odległość od kancelarii wynosi więcej niż 10 km) |
20 zł |
|
Bezpośrednie i osobiste doręczenie na zlecenie sądu zawiadomień sądowych, pism procesowych oraz innych dokumentów sądowych za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty |
40 zł |
|
Utrwalenie i przechowywanie zapisu obrazu i dźwięku z przeprowadzanych czynności |
50 zł |
|
Sporządzenie protokołu stanu faktycznego |
400 zł |
|
Przyjęcie wniosku o przeprowadzenie licytacji na zlecenie zastawnika przedmiotu zastawu rejestrowego |
1000 zł |
|
Przyjęcie wniosku o sporządzenie spisu inwentarza |
400 zł |
|
Przyjęcie wniosku o zabezpieczenie spadku |
400 zł |
|
Opłata za utrudnianie czynności komorniczych |
1000 zł |
Jakie koszty komornicze ponosi wierzyciel?
Opłatami w postępowaniu egzekucyjnym obciążany jest przede wszystkim dłużnik, ale od tej zasady są pewne wyjątki. Wierzyciel poniesie koszty komornicze między innymi w następujących sytuacjach:
- jeśli złoży wniosek o umorzenie egzekucji i nie wykaże, że było to związane z zawarciem z dłużnikiem ugody,
- jeśli złoży bezpodstawny wniosek o wszczęcie egzekucji,
- kiedy postępowanie zostanie umorzone z powodu bezczynności wierzyciela.
Czy wiesz? Windykator a komornik. Sprawdź, czym różni się zakres ich działań
Ile procent opłaty bierze dla siebie komornik?
Pewnie zastanawiasz się, ile komornik pobiera dla siebie z powyższych kwot. Otóż wbrew pozorom nie trafiają one w 100% do kieszeni komornika. Jego wynagrodzeniem jest bowiem prowizja naliczana od uzyskanych opłat egzekucyjnych.
Ile procent bierze komornik? To zależy od jego efektywności – jeśli np. w roku kalendarzowym odzyska nie więcej niż 500 000 zł, to zarobi 99% odzyskanej kwoty, a jeśli wyegzekwuje kwotę między 500 000 zł a 1000 000 zł, to jego prowizja wyniesie 98%.
Koszty komornicze przy alimentach. Ile wynoszą?
Jedną z najczęstszych spraw, jakimi zajmuje się komornik, jest egzekwowanie zaległych alimentów na dziecko. Co do zasady, jeśli dłużnik jest winny pieniądze także innym wierzycielom, odzyskane od niego kwoty w pierwszej kolejności trafiają do wierzyciela alimentacyjnego. Na tym jednak uprzywilejowanie takiego wierzyciela się kończy, ponieważ w pozostałych kwestiach obowiązują go te same zasady postępowania, jak innych wierzycieli, również te dotyczące kosztów komorniczych.
Zatem ile komornik bierze prowizji za alimenty? Koszty komornicze w tym przypadku wynoszą standardowo 10% od odzyskanej kwoty. A kto ponosi koszty komornicze przy ściąganiu alimentów? Bezsprzecznie dłużnik – jest on obciążany wszystkimi opłatami związanymi z postępowaniem.
Jeśli więc zaległość z tytułu alimentów wynosi np. 5000 zł, to komornik będzie egzekwował dodatkowo 500 zł z tytułu odzyskania tej kwoty, a także wszelkie dodatkowe koszty poniesione w toku postępowania np. 100 zł za konieczność przeprowadzenia poszukiwań jego majątku.
Koszty postępowania egzekucyjnego. Co jeszcze warto wiedzieć?
Wiemy już, ile bierze komornik za egzekucję. Warto jednak uściślić, że wiele opłat pobiera on najpierw od wierzyciela, a dopiero potem odzyskuje je od dłużnika. Dotyczy to przede wszystkim różnych zaliczek na wydatki związane z wykonywanymi czynnościami komorniczymi. Może się więc zdarzyć, że wierzyciel uiści wymagane opłaty, a komornik nie zdoła ich odzyskać od dłużnika.
Koszty postępowania egzekucyjnego mogą być też naliczone pomimo wycofania wniosku o egzekucję lub umorzeniu postępowania.
Czy cofnięcie wniosku egzekucyjnego anuluje koszty komornicze?
Przyjrzyjmy się zatem pierwszej opcji, czyli jak wygląda cofnięcie wniosku egzekucyjnego a koszty komornicze. Może się bowiem zdarzyć, że wierzyciel zdecyduje się na wycofanie sprawy od komornika, składając wniosek o umorzenie egzekucji. Niestety to nie spowoduje anulowania kosztów komorniczych. Może nimi być obciążony jednak albo dłużnik, albo wierzyciel.
Przeczytaj też: Jak umorzyć swoje długi? Zobacz, jak wnioskować o umorzenie długów i czy jest to możliwe?
Koszty komornicze po umorzeniu egzekucji
Koszty komornicze po umorzeniu egzekucji na wniosek wierzyciela będą obciążały wierzyciela, który musi w takim przypadku zapłacić komornikowi 5% wartości świadczenia pozostałego do wyegzekwowania. Jeśli jednak wierzyciel uzasadni wycofanie wniosku faktem „dogadania się” z dłużnikiem lub otrzymania od niego należności, kosztami komorniczymi będzie obciążony dłużnik.
Jak uniknąć kosztów komorniczych? Czy można je umorzyć?
Koszty komornicze są dość wysokie, dlatego warto wiedzieć, że istnieje sposób, by ich nie zapłacić. Jak uniknąć kosztów komorniczych? Zarówno dłużnik, jak i wierzyciel mogą wnioskować o ich umorzenie z powodu trudnej sytuacji finansowej.
Jak umorzyć koszty komornicze? W tym celu należy w ciągu 7 dni od daty otrzymania postanowienia o opłacie komorniczej złożyć w kancelarii komornika wniosek do sądu o jej umorzenie. W piśmie należy wyjaśnić swoją trudną sytuację materialną i wykazać, że opłacenie kosztów komorniczych znacząco by ją pogorszyło.
Teoretycznie sposobem na uniknięcie opłat jest przedawnienie kosztów komorniczych, które w świetle przepisów następuje po 6 latach. W praktyce jednak rzadko dochodzi do takiego przedawnienia, ponieważ jego bieg przerywa każde wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Wierzyciel może zatem regularnie co kilka lat kierować wniosek do komornika i w ten sposób zapobiegać zarówno przedawnieniu długu, jak i kosztów postępowania.
Koszty komornicze – podręczne Q&A
Pomimo że koszty komornicze są dość dokładnie opisane w przepisach, sposób ich naliczania przez komorników nie zawsze jest zrozumiały. Poniżej odpowiadamy więc na najczęściej pojawiające się pytania i wątpliwości dotyczące opłat komorniczych.
Co dzieje się z kosztami komorniczymi w przypadku ugody z wierzycielem?
Na to pytanie częściowo już odpowiedzieliśmy. Ugoda z wierzycielem a koszty komornicze to przypadek, który jest uregulowany w ustawie. Jeśli dojdzie do takiej ugody, wierzyciel może złożyć wniosek do komornika o umorzenie postępowania. Jeżeli jako powód tego umorzenia wskaże ugodę z dłużnikiem, to właśnie dłużnik będzie obciążony kosztami postępowania.
Co zrobić, gdy komornik wyegzekwował za dużo?
W przypadku, gdy uważamy, że komornik wyegzekwował za dużo z tytułu kosztów komorniczych, w pierwszej kolejności należy sprawdzić, jak jest ona wyjaśniona w postanowieniu o zakończeniu egzekucji. Jeśli jej wysokość uznamy za zawyżoną, można złożyć skargę na to postanowienie. Skarga na koszty komornicze powinna być złożona w sądzie rejonowym, pod który podlega miejscowo dana kancelaria komornicza.
To ważne! Nowe konto w banku a komornik – sposób na zajęcie komornicze?
Jak zaksięgować koszty komornicze w jednostce budżetowej?
Księgowanie kosztów komorniczych w jednostce budżetowej polega na ich ujęciu na koncie 761 „Pozostałe koszty operacyjne” po stronie Wn oraz na koncie 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” po stronie Ma.
Co się dzieje z kosztami komorniczymi gdy nakaz zapłaty zostanie uchylony lub straci moc?
Może się zdarzyć, że dłużnik, przeciwko któremu toczy się już postępowanie egzekucyjne, wniesie sprzeciw do wyroku sądowego. Jeśli sąd przychyli się do jego argumentacji, nakaz zapłaty zostanie uchylony, a postępowanie egzekucyjne umorzone.
Pojawia się tutaj pytanie, kto pokryje koszty komornicze, jeśli nastąpi utrata mocy nakazu zapłaty lub jego uchylenie? W takiej sytuacji dłużnik ma prawo dochodzić zwrotu kosztów, podobnie jak zwrotu wyegzekwowanych kwot, jeśli zostały już one pobrane przez komornika.
Koszty komornicze w przypadku spłacenia długu
A co się dzieje, jeśli wierzycielowi zostanie spłacony dług? Koszty komornicze w tym przypadku tak czy owak będą naliczone, jeśli sprawa wciąż znajduje się u komornika. Mogą być jednak one naliczone w niższej kwocie, jeśli dłużnik ureguluje zaległość w ciągu miesiąca od dnia otrzymania pisma o wszczęciu egzekucji.
Koszty uzyskania przychodu w przypadku kosztów komorniczych
Jeśli dłużnik lub wierzyciel jest podmiotem gospodarczym, musi odpowiednio rozliczyć koszty komornicze w księgach rachunkowych. Warto więc wiedzieć, że dla dłużnika poniesione przez niego koszty komornicze nie są kosztami uzyskania przychodu. Jednak wierzyciel może je tak zaliczyć, jeśli je faktycznie poniósł.
Opłata bankowa za zajęcie komornicze
Warto tutaj wyjaśnić, że banki nie powinny pobierać dodatkowych opłat za czynności związane z zajęciem rachunku bankowego przez komornika i ściągnięcia z tego niego należności. Naliczanie dodatkowych opłat z tego tytułu zalicza się do klauzul niedozwolonych.
Podatek VAT przy kosztach komorniczych
Jeszcze kilka lat temu komornicy doliczali do opłat komorniczych podatek VAT. Koszty komornicze nie są jednak dzisiaj obciążane takim podatkiem, ponieważ od 2019 roku obowiązuje interpretacja ogólna Ministerstwa Finansów, mówiąca o tym, że wykonywane przez komorników sądowych czynności w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.
Co się dzieje z kosztami komorniczymi w przypadku zawiązania ugody z bankiem?
Ugoda z bankiem a koszty komornicze to kolejny temat, o który pyta wielu dłużników borykających się z zadłużeniem z tytułu niespłaconych kredytów. W tym przypadku obowiązują dokładnie te same przepisy, o których wspomnieliśmy wyżej.
Jeśli zostanie zawarta ugoda między dłużnikiem a bankiem, bank może złożyć do komornika wniosek o umorzenie egzekucji. Gdy nie uzasadni tego wniosku ugodą, sam będzie musiał opłacić koszty komornicze. Jeśli jednak to zrobi, kosztami będzie obciążony dłużnik.
Koszty komornicze – podsumowanie
Od 2019 roku koszty komornicze są ujednolicone i dlatego dzisiaj w większości przypadków dłużnik musi z ich tytułu dopłacić 10% wartości egzekwowanego od niego roszczenia. To głównie dłużnik jest bowiem obciążany takimi kosztami. Co istotne, dokładnie takie same są koszty komornicze przy alimentach, jak też przy długach z innego tytułu np. niespłaconego kredytu czy nieuregulowanej faktury za media.
Istnieją jednak sposoby na obniżenie tej opłaty np. do 3% – wystarczy uregulować dług w terminie miesiąca od otrzymania pisma o wszczęciu egzekucji. Warto też pamiętać, że komornik w pierwszej kolejności egzekwuje opłaty komornicze, a dopiero potem dług.
Wiedząc, ile komornik pobiera dla siebie z odzyskanej kwoty, można więc łatwo obliczyć, ile jeszcze trzeba będzie spłacić z tytułu postępowania egzekucyjnego. Wyjaśniliśmy także, jak uniknąć kosztów komorniczych – jest to możliwe niemal wyłącznie poprzez złożenie wniosku o ich umorzenie z powodu trudnej sytuacji materialnej.
Na koniec polecamy jeszcze: Kredyt po egzekucji komorniczej – kiedy?
11 Komentarze