Podatek Belki. Ile wynosi i jak rozliczyć podatek od zysków kapitałowych?

  • 05 Lut 2024 | 00:00
  • 10 min. czytania
  • Komentarze(2)
Podatek Belki to potoczna nazwa podatku od zysków kapitałowych, który odprowadzamy, kiedy pomnożymy swoje oszczędności np. na lokacie, koncie oszczędnościowym, czy na giełdzie. Sprawdź, kiedy zapłacisz podatek Belki, ile on wynosi w 2025 r. i w jaki sposób należy go rozliczyć z urzędem skarbowym.
Podatek Belki. Ile wynosi i jak rozliczyć podatek od zysków kapitałowych?

Z tego artykułu dowiesz się:

Więcej

Kiedy wpłacasz pieniądze na lokatę, czy odkładasz je regularnie na koncie oszczędnościowym, powinieneś pamiętać, że Twoje zyski będą pomniejszone o podatek Belki. Ile on wynosi? Tego dowiesz się z artykułu.

Od czego płaci się podatek Belki?

Podatek Belki, czyli podatek od zysków kapitałowych, to zryczałtowany podatek dochodowy pobierany od osób fizycznych. Mimo tego, że znajduje się on na liście obowiązkowych podatków od wielu lat, to warto przypomnieć, od czego płaci się podatek Belki i kiedy jest on odprowadzany.

Podatek Belki 2025 trzeba odprowadzić, kiedy pomnożymy swój kapitał (oszczędności), np. lokując go na lokacie lub koncie oszczędnościowym czy inwestując go w instrumenty finansowe (np. w fundusze inwestycyjne albo akcje notowane na giełdzie). Zyski, od których trzeba odprowadzić podatek Belki, wymienione są w art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wśród nich wymienić można m.in.:

  • odsetki od lokat lub środków wpłacanych na konto oszczędnościowe,
  • odsetki od udzielonej komuś pożyczki (pod warunkiem że zrobimy to jako osoba prywatna),
  • odsetki od obligacji,
  • zysk ze sprzedaży akcji,
  • dywidendy wypłacone z tytułu posiadania akcji,
  • zyski od środków zainwestowanych w fundusze inwestycyjne,
  • zyski osiągnięte na rynku Forex,
  • zyski uzyskane z inwestycji w inne instrumenty finansowe np. kontrakty terminowe, ETF-y itp.,
  • przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej (np. ze sprzedaży kryptowalut).

W zależności od tego, w jaki sposób pomnożymy swoje oszczędności, inny będzie sposób rozliczenia tego podatku. Na szczęście w wielu przypadkach nie trzeba tego robić osobiście.

To ciekawe!

Kiedy wprowadzono podatek Belki? Zryczałtowany podatek dochodowy od przychodów kapitałowych został wprowadzony w 2002 r.

Jego pomysłodawcą był ówczesny minister finansów Marek Belka (stąd nazwa), który w obliczu spowolnienia gospodarczego, z jakim mierzyła się wówczas Polska, w ten sposób szukał dodatkowych dochodów dla budżetu państwa.

Z założenia miało być to rozwiązanie tymczasowe. Przetrwało już 20 lat i obowiązuje również dzisiaj. Trudno się temu dziwić, skoro w 2022 r. do budżetu państwa z tytułu podatku Belki wpłynęło aż 5,75 mld zł (więcej o 38,5% niż w roku 2021 i najwięcej przez 20 lat jego istnienia).

Czy podatek Belki jest podatkiem od oszczędności?

Bardzo często mówi się, że podatek Belki jest podatkiem od oszczędności. Jest to w dużej mierze prawda, ponieważ rzeczywiście są nim obciążone zyski z depozytów bankowych. Należy więc odprowadzić ten podatek od odsetek naliczonych od oszczędności zgromadzonych na lokatach czy kontach oszczędnościowych.

Podatek Belki jest odprowadzany wyłącznie od zysków, czyli odsetek wypracowanych dzięki oprocentowaniu, a nie od pełnej kwoty oszczędności ulokowanej w banku.

Pomimo to uważa się, że danina ta zniechęca do oszczędzania. W okresie niskich stóp procentowych redukowała zyski z niektórych lokat niemal do zera. W 2025 r. podatek od oszczędności w banku z kolei powoduje, że lokaty pomimo wyższego oprocentowania wciąż w małym stopniu chronią kapitał przed inflacją.

Ile wynosi podatek Belki 2025?

Czas wyjaśnić, ile wynosi podatek Belki. W 2025 r. jego stawka wynosi 19%. Trzeba dodać, że nie zmieniła się od 2004 r. (wcześniej było to 20%).

Wiemy już, o ile podatek Belki pomniejszy nasze zyski kapitałowe. Teraz pokażemy jak obliczyć wysokość tej daniny. Wzór na obliczenie podatku Belki jest prosty:

Podatek Belki = 19% x kwota przychodów lub zysków kapitałowych

Jak obliczyć podatek Belki od lokaty

Załóżmy, że na roczną lokatę, której oprocentowanie nominalne to 6% wpłacisz 10 000 zł. Po 12 miesiącach do Twojego depozytu bank dopłaci 600 zł odsetek. Wypłaci Ci je jednak pomniejszone o podatek Belki, wynoszący 600 zł x 19%, czyli o 114 zł. W praktyce więc po opodatkowaniu zarobisz na lokacie tylko 486 zł, ponieważ resztę zabierze Ci skarbówka.

Skorzystaj również z naszego kalkulatora lokat, dowolnie wybierz kwotę i zobacz, ile zarobisz.

Podatek Belki od lokat

Powyższy przykład doskonale pokazuje, jak działa podatek od lokaty. Niestety, jest on pobierany bez względu na kwotę oszczędności i wysokość wypracowanych odsetek.

Wszystko dlatego, że od 2012 r. obowiązuje zasada, zgodnie z którą wysokość naliczonego podatku należy zaokrąglać w górę. Co więcej, jest on pobierany każdorazowo po wypracowaniu zysku, dlatego jeśli przy dziennej kapitalizacji odsetki wyniosą np. 1 grosz, podatek wyniesie również 1 grosz, co sprawia, że w efekcie nie zarobimy nic.

Podatek Belki w 2025 r. wynoszący 19% na pewno nie zminimalizuje zysków do zera, ponieważ podwyżki stóp procentowych, z którymi mieliśmy do czynienia między październikiem 2021 r. i wrześniem 2022 r. spowodowały, że wzrosło oprocentowanie depozytów.

Który bank oferuje najlepszą lokatę kwartalną?

Podatek Belki od obligacji skarbowych

Wiemy już, że podatek Belki jest pobierany od zysków z lokat bankowych. Czy zapłacimy go także, kiedy zainwestujemy w obligacje skarbowe? Niestety tak, również w tym przypadku pomniejszy nasze zyski o 19%.

Należy jednak pamiętać o kilku ważnych kwestiach:

  • podatek Belki dotyczy obligacji nabywanych po 1 grudnia 2001 r.,
  • w przypadku obligacji z kapitalizacją odsetek (tj. obligacji 6-, 10- i 12-letnich) podatek jest odroczony, zapłacisz go dopiero po udostępnieniu środków (tj. kiedy kwota, za jaką kupiłeś obligacje powiększona o odsetki, trafia na Twoje konto),
  • gdy obligacje były zakupione z dyskontem (dyskonto to różnica między wartością nominalną obligacji a ich ceną emisyjną), podatek płaci się także od jego wartości,
  • z podatku Belki są zwolnione dochody z tytułu odsetek od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa (np. od obligacji skarbowych) w części odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów wartościowych od emitenta. Oznacza to, że podatek zapłacisz tylko od tych odsetek, które narosły od momentu, kiedy kupiłeś obligacje.

W praktyce, jeśli kupisz obligacje o wartości 1 000 zł, a w dniu ich wykupu od emitenta otrzymasz 1 300 zł, to zapłacisz podatek 19% od zysku, czyli od 300 zł.

Jak rozliczyć się z podatku Belki?

Rozliczanie podatku Belki zazwyczaj odbywa się bez udziału podatnika. W większości przypadków jest on odprowadzany automatycznie i nie wymaga składania żadnych deklaracji podatkowych. Opłaca go np. bank, który potrąca go z zysków z lokaty czy konta oszczędnościowego.

Niekiedy jednak są sytuacje, w których należy rozliczyć się z fiskusem samodzielnie, wypełniając stosowną deklarację podatkową. Dotyczy to głównie osób inwestujących na giełdzie.

W dalszej części tekstu wyjaśniamy, kiedy płaci się podatek Belki w zależności od rodzaju zysków kapitałowych oraz jak zapłacić podatek Belki i jaki PIT należy wypełnić, by prawidłowo rozliczyć się ze skarbówką.

Płacenie podatku Belki od lokat i kont oszczędnościowych

Podatek od lokaty bankowej oraz od konta oszczędnościowego jest pobierany każdorazowo od wypracowanych odsetek. Robi to jednak automatycznie bank, który jest jednocześnie płatnikiem podatku Belki (jest odpowiedzialny za odprowadzenie go do fiskusa).

Jeśli więc nie prowadzisz działalności gospodarczej, nie musisz w ogóle przejmować się tym podatkiem.

Ważne!

Przedsiębiorcy rozliczają się nieco inaczej od zysków kapitałowych. Płacą podatek od przychodów z działalności gospodarczej, a więc muszą rozliczyć go samodzielnie.

Jak odliczyć podatek od zysków kapitałowych w przypadku obligacji?

Podatek Belki od obligacji skarbowych jest również pobierany automatycznie przez płatnika, którym jest emitent obligacji (Skarb Państwa) albo instytucja pośrednicząca w ich sprzedaży i wykupie (PKO BP lub Bank Pekao S.A.). Nie trzeba więc w tym przypadku wykazywać zysków z tytułu odsetek lub dyskonta w PIT, ani samodzielnie odprowadzać daniny do fiskusa.

Nieco inaczej rozliczany jest natomiast podatek od obligacji, którymi obraca się na Giełdzie Papierów Wartościowych. W przypadku ich sprzedaży inwestor musi samodzielnie rozliczyć przychód w zeznaniu rocznym PIT-38 w następnym roku kalendarzowym.

Rozliczenie podatku od zysków kapitałowych z funduszy inwestycyjnych

Jeśli chodzi o fundusze inwestycyjne, podatek Belki jest pobierany w momencie umorzenia jednostek uczestnictwa i tylko w przypadku osiągnięcia zysku.

Także i w tym przypadku inwestorzy nie muszą się martwić o rozliczenie z fiskusem, ponieważ naliczaniem i odprowadzaniem podatku Belki zajmuje się agent transferowy. Wypłacony zysk z funduszy jest więc już pomniejszony o kwotę daniny.

Warto jednak wiedzieć, że podatek od dochodów kapitałowych nie jest naliczany w przypadku zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszy wchodzących w skład tego samego funduszu parasolowego. W takiej sytuacji podatek zostanie pobrany dopiero w momencie wycofania pieniędzy spod całego „parasola”, a więc po całkowitym wyjściu z inwestycji. Kiedy będziemy przechodzić z jednego subfunduszu do drugiego, nie zapłacimy podatku od zysku, jaki przyniosły jego jednostki uczestnictwa.

Jak inwestować w czasie kryzysu?

Jak rozliczyć podatek Belki od instrumentów giełdowych?

Największy problem z rozliczeniem podatku od zysków kapitałowych mają inwestorzy giełdowi. Muszą oni bowiem samodzielnie rozliczyć podatek Belki od sprzedaży akcji czy też od zysków z handlu innymi instrumentami finansowymi np. kontraktami, ETF-ami, czy nawet handlu walutami na rynku Forex.

Takie rozliczenie należy zrobić w następnym roku kalendarzowym na formularzu PIT-38. Podatek Belki trzeba w nim obliczyć od wszelkich zysków osiągniętych na giełdzie i następnie odprowadzić do urzędu skarbowego.

Wypełnienie PIT-38 nie jest jednak trudne, wystarczy przepisać odpowiednie dane z formularzy PIT-8c otrzymanych z biur maklerskich. PIT-8c ma charakter informacyjny (podobnie jak PIT 11) i biura maklerskie mają obowiązek wysłać go do swoich klientów do końca lutego.

A co w sytuacji, jeśli w PIT-8c jest strata? Czy trzeba rozliczać ją w PIT 38? Tak, jest to konieczne, tyle że wówczas nie będzie podatku. Złożenie deklaracji jest obowiązkowe w takim przypadku, ponieważ poniesioną stratę można potem uwzględnić w zeznaniach podatkowych za kolejne lata i przez to zmniejszyć wysokość podatku, jeśli osiągnie się zysk.

Czy można uniknąć płacenia podatku od zysków kapitałowych?

Jeszcze kilkanaście lat temu, dzięki tzw. lokatom antybelkowym, można było uniknąć płacenia podatku od zysków kapitałowych. Wskutek zmiany przepisów dzisiaj nie są już one dostępne, dlatego podatek od lokat i innych zysków kapitałowych w 2025 r. musi zapłacić każdy. Tym bardziej że w większości przypadków jest on pobierany automatycznie.

Istnieje jednak kilka sytuacji, gdy podatek od oszczędności nie zostanie naliczony. Chodzi o pewne formy oszczędzania, które objęte są zwolnieniem z podatku Belki, czyli:

  • Indywidualne Konta Emerytalne – podatek od wypracowanych na nich zysków nie jest naliczany, jeśli wpłacaliśmy na niego pieniądze przez minimum 5 dowolnych lat kalendarzowych i jeżeli wypłaciliśmy je po ukończeniu 60. roku życia (lub 55. przy przejściu na wcześniejszą emeryturę),
  • Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego – jeśli będziemy na nim oszczędzać przez co najmniej 5 lat, a zgromadzone środki wypłacimy po ukończeniu 65. roku życia, to zamiast 19% podatku Belki zapłacimy zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10%.

Warto też wiedzieć, że na podobnych zasadach z opodatkowania podatkiem Belki zwolnione są zyski z Pracowniczych Planów Kapitałowych. Na zwolnienie można liczyć, jeśli wypłaci się środki z konta PPK po ukończeniu 60 lat lub w przypadku, gdy zrobi się to wcześniej z powodu poważnego zachorowania (uczestnika PPK bądź jego najbliższego członka rodziny np. dziecka) albo jeśli środki zostaną przeznaczone na wkład własny do kredytu hipotecznego na zakup mieszkania.

Kiedy zostanie zniesiony podatek Belki?

Biorąc pod uwagę, że w ubiegłym roku podatek od zysków kapitałowych przyniósł 5,64% dochodów z PIT, a wpływy z jego tytułu były najwyższe od 20 lat, nie powinniśmy się spodziewać zniesienia tej daniny. Jesienią 2022 r. ministerstwo finansów planowało zwolnienie z podatku Belki zysków kapitałowych do 10 000 zł rocznie. Zyski powyżej tej kwoty miały być opodatkowane stawką 20%. Jednak plany te nie zostały wcielone w życie i zyski kapitałowe nadal są pomniejszane o 19%.

Data publikacji:
05 Lut 2024

2 Komentarze

Wpisz komentarz (od 5 do 5000 znaków)

Dziękujemy!

Twój komentarz został dodany. Po akceptacji, zostanie wyświetlony na stronie.

  • Tomasz Ekspert 02 czerwca 2023
    W jaki sposób moge odliczyć podatek od dochodów kapitsłowych ( odsetek) jesli jestem pożyczkodawca dla osoby prywatnej? Ile ten podatek wynosi?
    Serafin Anna Ekspert 02 czerwca 2023
    Tomasz, podatek wynosi 19% od odsetek od pożyczonej kwoty.
    Tomasz Ekspert 02 czerwca 2023
    Aniu a w jaki sposób mam go rozliczyć ? czy w pit 37 któym sie rozliczm bo mam umowe o prce jest sotosnwa rubryka czy jakimś innym pitem musze to zrobic?
    Kazimierski Maciej Ekspert 05 czerwca 2023
    Tomaszu, w przypadku zysków z lokat czy kont oszczędnościowych podatek Belki jest automatycznie rozliczany i odprowadzany przez bank. W przypadku zysków osiągniętych na giełdzie podatek trzeba rozliczyć samodzielnie, korzystając z formularza PIT-38, który wypełnia się na podstawie danych z PIT-8c otrzymanego z biura maklerskiego.
    Tomasz Ekspert 05 czerwca 2023
    Maciej - ale tutaj nie chodzi o żadna giełde, wiec nie ma nic wspólnego z Biurem Maklerskim. Jako osoba pryawtna i fizyczna pożyczam drugiej osobie fizycznej pieniądze i chodzi mi o to w jaki spsoób rozliczyć odsetki które zarobie? Rownież PIT 38, czy coś innego, bo żadnego PIt -8c nie otrzymam
    Kazimierski Maciej Ekspert 07 czerwca 2023
    Tomaszu, w przypadku pożyczki prywatnej obowiązek podatkowy (podatek od czynności cywilnoprawnych) ciąży na osobie biorącej pożyczkę.
  • Waldek Ekspert 09 lutego 2023
    Czy podatek Belki trzeba płacić w przypadku pożyczki rodzinnej udzielanej dzieciom orzez rodziców?
    Serafin Anna Ekspert 10 lutego 2023
    Waldku, nie. Podatek Belki płaci się od zysków kapitałowych, a nie pożyczek.

Podobne artykuły