Oszczędzać czy inwestować pieniądze?

Masz wolny kapitał? Zastanawiasz się nad tym, czy bezpiecznie oszczędzać, czy może podjąć pewne ryzyko i zacząć inwestować? Decyzja o tym, czy oszczędzać, czy inwestować powinna zawsze wynikać z twojej indywidualnej sytuacji. Generalna zasada brzmi, że najpierw powinieneś oszczędzać, a po wypracowaniu bezpiecznego marginesu finansowego i zgromadzeniu nadwyżki pieniężnej możesz rozpocząć inwestowanie wolnej części kapitału. Sprawdź, jak to zrobić.

Sposoby na dobre lokowanie pieniędzy – lokata czy konto oszczędnościowe?

Wolne środki finansowe, które pozostają ci po opłaceniu wszystkich kosztów szeroko rozumianego „życia” i rachunków powinieneś odkładać. Dzięki temu będziesz budować swoje oszczędności. Przyjmuje się, że co najmniej 3-krotność miesięcznych dochodów to już pula tworząca podstawową poduszkę finansową. Jeśli np. zdarzyłaby się awaria samochodu, który jest ci potrzebny do wykonywania pracy albo gdyby nagle ktoś z twojej rodziny zachorował, możesz sięgnąć po swoje oszczędności.

Warto przeczytać: Co to jest oszczędzanie? >> 

Nie musisz ich trzymać w szufladzie. Możesz zadbać o ochronę ich wartości dzięki produktom bankowym oszczędnościowych, jakimi są lokaty bankowe oraz konta oszczędnościowe.

Zarówno lokata bankowa, jak i konto oszczędnościowe mają do spełnienia tę samą rolę. To produkty bankowe służące do deponowania wolnych środków finansowych przez klientów w bankach. To cecha, która jest wspólna dla tych produktów. Drugą jest to, że zyski osiągane z lokat i kont oszczędnościowych są zwykle niewielkie, za to ty jako klient deponujący w ten sposób pieniądze w banku masz pewność, że nie stracisz nic na takiej formie oszczędzania. Od zysków z lokat i kont oszczędnościowych musisz tylko zapłacić za każdym razem podatek Belki, inaczej podatek od zysków kapitałowych.

Czy zatem lokaty bankowe, lokaty terminowe i konta oszczędnościowe w praktyce pozostają tym samym produktem oszczędnościowym, różniącym się tylko nazwą? Nic podobnego. Poniższa tabela doskonale to uwidacznia:

Jeśli zależy ci na zachowaniu pewnej swobody dostępu do swoich środków finansowanych zdeponowanych w banku, wybierz konto oszczędnościowe. Będziesz mógł wpłacać i wypłacać środki w miarę swobodnie, bez utraty odsetek. Lokata może być lepiej oprocentowana niż konto oszczędnościowe i wymusza na tobie pewną dyscyplinę w oszczędzaniu. Kiedy ją zakładasz, powinieneś być gotowy na to, że przez kolejne tygodnie czy miesiące nie będziesz mieć dostępu do zgromadzonych na niej środków finansowych.

Lokata – wszystko, co musisz wiedzieć o lokacie

Pod względem formalnym lokata jest produktem bankowym, rodzajem depozytu, zakładanego przez klienta na podstawie stosownej umowy. Lokata otwierana jest w momencie przelania przez ciebie sumy pieniędzy, na jaką umówiłeś się z bankiem w umowie, na odpowiedni rachunek.

Zwróć jeszcze uwagę na art. 49 Prawa bankowego, który stanowi, że bank może zaoferować ci rachunek lokaty terminowej, czyli w istocie lokatę, jeśli jesteś:

• osobą fizyczną,
• osobą prawną,
• jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, o ile masz zdolność prawną,
• osobą fizyczną prowadzącą działalność zarobkową na własny rachunek.

Podpisując umowę lokaty, zobowiązujesz się do powierzenia bankowi pewnej kwoty środków pieniężnych na ustalony okres w zamian za odsetki wynikające z oprocentowania depozytu. Bank ma możliwość dowolnego dysponowania pieniędzmi, jakie złożyłeś na lokacie, dlatego można uznać, że z perspektywy instytucji finansowej lokata jest pożyczką dla banku. W zamian za pożyczenie bankowi pieniędzy otrzymujesz odsetki, dokładnie w taki sam sposób jak wtedy, go to bank otrzymuje je od ciebie, kiedy udziela ci kredytowania.

Lokaty terminowe zawierane są zawsze na określony czas, a przy podpisywaniu umowy z bankiem klient zobowiązany jest wpłacić od razu na rachunek lokaty całą zadeklarowaną kwotę. Bank określa, jakie jest oprocentowanie środków na lokacie i najczęściej odsetki od złożonego kapitału na lokacie są naliczane tylko jeden raz w całym okresie jej trwania, na ogół na koniec okresu deponowania środków finansowych.

Jeśli doczekasz końca lokaty bankowej, otrzymasz wypracowane odsetki po pomniejszeniu ich o kwotę należną fiskusowi tytułem podatku Belki. W przeciwnym przypadku, gdy będziesz chciał wcześniej wycofać choć część kwoty złożonej na lokacie, najczęściej będziesz musiał pogodzić się z utratą nawet całości wypracowanych odsetek. Zerwanie lokaty przed terminem bynajmniej nie jest dla ciebie opłacalne.

Cechą przypisywaną lokatom bankowym jest również to, że na ogół oprocentowane są według stałych stóp procentowych i mają kapitalizację jednorazową, na koniec okresu trwania, choć dla ciebie jako klienta składającego pieniądze na depozycie korzystniejsza byłaby częstsza kapitalizacja.

Przy zawieraniu umowy o lokatę bankową od razu wiesz, ile na niej zarobisz. Oprocentowanie jest powiązane z wysokością głównych stóp procentowych w Polsce wyznaczanych przez Radę Polityki Pieniężnej. Obecnie stopa depozytowa, z którą koresponduje stopa oprocentowania środków na lokatach, jest biska zeru, dlatego niewiele więcej banki są w stanie zaoferować ci na lokacie terminowej.

Oprocentowanie może być uzależnione od tego, na jaki okres powierzasz do banku swoje środki, inaczej zamrażasz je na lokacie, w praktyce nie mając dostępu do swoich oszczędności. Lokaty pod kątem czasu trwania dzielą się na krótko- i długoterminowe. Popularne są zwłaszcza depozyty miesięczne, kwartalne, półroczne i roczne.

Szczególnym ich rodzajem są lokaty progresywne, których oprocentowanie rośnie wraz z upływem czasu deponowania środków finansowych. Im dłużej są one powierzane do banku, tym stosunkowo większe oprocentowanie stanie się twoim udziałem.

Lokaty terminowe są sposobem na to, by oszczędzać bezpiecznie, a to dlatego, że są one objęte ochroną ze strony Bankowego Funduszu Gwarancyjnego BFG. Bezpieczeństwo lokat bankowych wynika z faktu, że BFG funkcjonujący od 1994 roku obejmuje ochroną wszystkie depozyty zgromadzone w bankach mających siedzibę na terenie Polski.

Jeśli twój bank, któremu powierzyłeś pieniądze, zbankrutuje, nie będziesz musiał martwić się o swoje oszczędności. Zadaniem BFG w takim momencie jest zwrot środków klientom, którzy mieli swoje depozyty w takiej instytucji finansowej. Od 2011 roku gwarancje BFG zostały zwiększone z poziomu 50 tys. euro do 100 tys. euro.

Omawiana gwarancja dotyczy łącznej sumy zdeponowanej w danym banku w ramach takich produktów depozytowych jak:

• lokaty bankowe,
• konta osobiste,
• konta oszczędnościowe.

Limit w euro przeliczany jest na złotówki po średnim kursie NBP właściwym w dniu uruchomienia gwarancji z BFG.

Istnieją różne rodzaje lokat bankowych, z których możesz skorzystać w bankach. Wśród nich wymienić należy:

• Lokaty terminowe – jednodniowe, tygodniowe, miesięczne, kwartalne, półroczne, roczne itp.
• Lokaty rentierskie – długoterminowe depozyty bankowe, oferowane przez banki głównie osobom zamożnym. Pozwalają na wielokrotną wypłatę odsetek od złożonych środków w okresie trwania lokaty.
• Lokaty strukturyzowane – produkty oszczędnościowe nowoczesnego typu, które mają cechy przypisywane standardowym lokatom terminowym, ale i inwestycjom podejmowanym na rynku kapitałowym – część kwoty lokaty podlega ochronie, a część opcyjnie jest inwestowana, celem osiągnięcia większego zysku.
• Lokaty overnight – lokaty nocne, gdy pieniądze pracują tylko w godzinach nocnych, a rano są przelewane z powrotem na twój rachunek.
• Lokaty automatyczne – na mocy podpisanej z bankiem umowy z twojego konta osobistego przelewana jest pewna pula środków na lokatę automatyczną w wymienionym czasie.
• Lokaty dynamiczne – charakterystyczne dla nich jest zmienne oprocentowanie, które spada lub rośnie z biegiem czasu. Jeśli wzrasta, jest to lokata progresywna.
• Lokaty mobilne – zakładane wyłącznie w aplikacjach mobilnych banków.
• Lokaty negocjowane – gdzie możesz negocjować wysokość oprocentowania twoich środków. Są dostępne wyłącznie od wysokich kwot deponowanych w bankach.

Wybór odpowiedniej lokaty nie jest rzeczą prostą, z uwagi na szerokie możliwości deponowania środków. Twoje oszczędności mogą być bezpieczne, a przy tym wypracowywać pewne zyski, chociażby takie, które uchronią twoje pieniądze przed utratą wartości w czasie.

To może Cię to zainteresować: Jak otworzyć lokatę bez wychodzenia z domu? >>

Jak wybrać najlepszą lokatę i gdzie szukać ofert?

Wybór najlepszej lokaty bankowej zależny jest od twoich indywidualnych potrzeb i preferencji. Najpierw odpowiedz sobie na pytanie, czy w ogóle chcesz zamrozić na pewien czas swoje pieniądze na lokacie. Jeśli jesteś gotów pozbawić się w praktyce dostępu do swoich środków na przykład na kilka miesięcy, załóż depozyt. Oferty bankowe są przy tym zróżnicowane, ale przy niskich stopach procentowych utrzymywanych przez RPP nie możesz liczyć na wysokie zyski z lokat. Maksymalne oprocentowanie wynosi około 2–3 proc. w skali roku, choć najczęściej obecnie mieści się w granicach 0,1-0,5 proc.

Trudno jest odpowiedzieć na pytanie, gdzie najlepiej założyć lokatę. W 2020 roku jest to szczególnie trudne z uwagi na to, że banki oferują minimalne oprocentowanie. Symboliczny zysk, który uzyskasz na lokacie, nie wystarczy, by uchronić twoje oszczędności przed utratą wartości w wyniku inflacji.

Dopasuj ofertę lokaty do własnych potrzeb. Przemyśl, na jak długo możesz powierzyć do banku swoje pieniądze. Sprawdź, ile wynosi oprocentowanie na wybranej lokacie terminowej, na jaki termin trzeba ją założyć i z jaką kapitalizacją będziesz mieć do czynienia. Optymalnym dla ciebie rozwiązaniem będzie lokata, dla której obowiązuje wysokie oprocentowanie i kapitalizacja częstsza niż jednorazowa – dzięki temu bank częściej dopisze do twojego kapitału odsetki, przez co więcej zarobisz.

Konta oszczędnościowe – czy to się opłaca?

Jeśli nie lokata, bo na przykład nie jesteś w stanie pozbawić się na kilka miesięcy dostępu do swoich oszczędności, to być może lepszym rozwiązaniem dla ciebie będzie konto oszczędnościowe? W 2020 roku również i te produkty depozytowe w polskich bankach nie są oprocentowane wysoko, choć paradoksalnie w ich grupie można znaleźć oferty niemożliwe do osiągnięcia wśród lokat. Najlepiej sięgnąć po ranking kont oszczędność w celu wyboru najlepszej oferty.

Zanim jednak tym się zajmiesz, musisz wiedzieć, czym właściwie jest konto oszczędnościowe. Najczęściej jest ono połączone z kontem osobistym klienta banku. Dlatego mając dwa takie rachunki, możesz od razu monitorować, ile pieniędzy oszczędzasz na koncie oszczędnościowym, a ile jest ci potrzebne na rachunku bieżącym.

Konto oszczędnościowe pozwala na wypracowanie zysków z przechowywanych na nim pieniędzy. Do środków zgromadzonych na koncie oszczędnościowym masz łatwiejszy dostęp niż do tych na lokacie. Zwykle banki pozwalają klientom na dokonywanie co najmniej jednego przelewu w miesiącu z konta oszczędnościowego na osobiste bez opłat i utraty odsetek. Co więcej, możesz powiększać kapitał złożony na koncie oszczędnościowym, dzięki czemu odsetki będziesz miał naliczane od większej kwoty.

Konto oszczędnościowe to dobre rozwiązanie, jeśli chcesz oszczędzać regularnie i wpłacać co pewien czas pewną kwotę. Umowa jest zawierana na czas nieokreślony. Jako posiadacz takiego rachunku możesz w miarę elastycznie dysponować zgromadzonymi pieniędzmi i bez utraty odsetek wypłacić je z konta, kiedy zajdzie taka konieczność.

Bardzo istotną kwestią związaną z kontem oszczędnościowym jest tryb naliczania odsetek. Na kontach tego typu obowiązuje najczęściej zmienne oprocentowanie, a odsetki od zgromadzonych środków na koncie oszczędnościowym naliczane są co miesiąc. Można znaleźć na rynku konta z kapitalizacją głównie miesięczną, kwartalną, ale czasem i dzienną. Im częstsza jest kapitalizacja, tym częściej bank będzie naliczał ci odsetki i dopisywał je do salda konta oszczędnościowego.

Konta oszczędnościowe 2020 – gdzie szukać ofert?

Musisz rozważnie wybierać konto oszczędnościowe, ponieważ oferty bankowe bywają różne. Może się zdarzyć i tak, że nader atrakcyjne oprocentowanie wcale nie oznacza najlepszego konta oszczędnościowego dla dziecka i dla osoby dorosłej. Wszystko dlatego, że wysokie oprocentowanie obowiązuje tylko przez kilka pierwszych miesięcy posiadania konta i/lub do określonej kwoty zgromadzonej na koncie oszczędnościowym. Po upływie okresu promocji lub po przekroczeniu kwoty oszczędności, odsetki naliczane są automatycznie według niższego oprocentowania, co naturalnie nie jest dla ciebie korzystne.

Szukaj oferty w bankach, w których oprocentowanie konta oszczędnościowego nie jest tylko promocyjne, a obowiązuje przez cały czas, kiedy będziesz gromadził swoje oszczędności. Nie zaszkodzi sprawdzić, jaką ofertę w tym zakresie przygotował dla ciebie bank, w którym masz rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy. Unikniesz dzięki temu konieczności zakładania kolejnego konta osobistego w innym banku, w którym równocześnie będziesz chciał skorzystać z oferty na konto oszczędnościowe.

Oszczędzać czy inwestować? W pierwszej kolejności warto odkładać pieniądze – po to, by stworzyć dla siebie i swoich najbliższych swoistą poduszkę finansową, z której zawsze będziecie mogli skorzystać, jeśli zajdzie taka konieczność. Kiedy już zgromadzicie oszczędności rzędu co najmniej kilku miesięcznych dochodów, dalej będziecie wypracowywać nadwyżkę finansową, którą możecie oszczędzać na dowolne cele, np. na przyszłość swoich pociech, albo też zainwestujecie ją w dowolny sposób w wybrane instrumenty, m.in. akcje i obligacje notowane na giełdzie, surowce, waluty, nieruchomości, sztukę i wiele inwestycji alternatywnych.